«Τον έχουν μαζί με την οικογένειά του τοποθετημένο σε...» - «Σεισμός» με την ανακάλυψη του τάφου του Μέγα Αλέξανδρου
Η σιγουριά πολλών για το... ελληνικό έδαφος
Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι το μεγαλύτερο μυστήριο για τους αρχαιολόγους για το πού βρίσκεται τοποθετημένος, χωρίς πολλές φορές να έχει αποκλειστεί το σενάριο να είναι θαμμένος στη Βεργίνα.
Στο βιβλίo του Τριαντάφυλλου Δ. Παπαζώη, που έφυγε από τη ζωή το 2011, ο συγγραφέας δηλώνει με κατηγορηματικό τρόπο ακόμα και με τον ίδιο του τον τίτλο, πως «ο Μέγας Αλέξανδρος με την οικογένειά του είναι θαμμένοι στους Βασιλικούς Τάφους ΙΙ και ΙΙΙ της Βεργίνας», φέρνοντας έτσι ανατροπές στη μέχρι τώρα αρχαιολογική σκαπάνη και γνώση, αν και σίγουρα άπαντες έβλεπαν κάποτε αυτό τον τάφο ως κάτι το θεϊκό.
Όπως ο ίδιος ο συγγραφέας έγραφε στον πρόλογο του βιβλίου του, που ουσιαστικά αποτελεί την ολοκλήρωση πολύχρονης έρευνας, «ποτέ δε θα τολμούσα σαν μη ειδικός να καταπιαστώ με ένα τόσο σοβαρό θέμα, όπως είναι οι Βασιλικοί Τάφοι της Βεργίνας, που ανακάλυψε ο αρχαιολόγος καθηγητής Μανόλης Ανδρόνικος. Το επιχειρώ όμως, γιατί πιστεύω πως, όταν η πραγματική αλήθεια είναι ολοφάνερη και κατά κάποιο τρόπο αδικείται από μια ιστορική πλάνη, αυτός που έχει σχηματίσει μια τέτοια γνώμη, βασισμένη σε τεκμηριωμένες αποδείξεις, όπως κατά τη γνώμη μου υπάρχουν στην προκειμένου περίπτωση, οφείλει να παίρνει θέση χωρίς δισταγμούς. Αυτό επιβάλλεται και για έναν ακόμα λόγο, όταν το θέμα, όπως συμβαίνει εδώ, συνδέεται με την ιστορία του Έθνους». Στο βιβλίο του αυτό ο Τριαντάφυλλος Παπαζώης επιχειρεί μία μελέτη – έρευνα, τόσο για την ταυτότητα των βασιλικών νεκρών, όσο και για τα ευρήματα των τάφων τους.
Τα ευρήματα της μελέτης για τον τάφο
Στη μελέτη-έρευνα του βιβλίου του αυτού ο Τριαντάφυλλος Παπαζώης καταλήγει στα εξής συμπεράσματα, τα οποία και τεκμηριώνει με πλούσια και εμπεριστατωμένη βιβλιογραφία:
Οι νεκροί των βασιλικών τάφων της Μεγάλης Τούμπας στη Βεργίνα δεν ανήκουν στο βασιλιά Φίλιππο Β' και την τελευταία του σύζυγο Κλεοπάτρα ή ενδεχόμενα σε κάποια από τις βάρβαρες συζύγους του.
Ο τάφος ΙΙ επίσης δεν ανήκει σε κάποιον άγνωστο «πρίγκιπα».
Όλοι οι βασιλικοί τάφοι στις Αιγές είχαν συληθεί από τους Γαλάτες μισθοφόρους του Πύρρου κατά το 274 π.Χ.
Οι νεκροί των τάφων αυτών, όπως θα αποδειχθεί, ανήκουν σε πρόσωπα της μακεδονικής δυναστείας, που έχουν επαναταφεί σε αυτούς μετά την καταστροφή της νεκροπόλεως των Αιγών.
Ως κύρια αφετηρία της έρευνας του βιβλίου, χρησιμοποιήθηκαν το βιβλίο του καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικου «Βεργίνα. Οι βασιλικοί τάφοι» (1984), κείμενα αρχαίων συγγραφέων της ελληνικής ιστορίας, σχετικές πληροφορίες που μας δίνουν οι αρχαίοι ιστοριογράφοι του Φιλίππου του Β', του Μεγάλου Αλεξάνδρου, των διαδόχων και των επιγόνων του, σχετικά στοιχεία από τη νεότερη ελληνική και ξένη ιστοριογραφία, καθώς και από τα ταφικά κτίσματα και ευρήματα που ανακαλύφθηκαν από τον ίδιο τον καθηγητή στις ανασκαφές της Βεργίνας και τέλος, ανθρωπολογικά – ανατομικά και άλλα ιατρικής μορφής στοιχεία, τα οποία μας δίνουν επιστήμονες για τους σκελετούς των νεκρών της Βεργίνας, καθώς και αρχαίοι ιστορικοί. Συνεπώς τα στοιχεία που φέρνει στο φως η έρευνα του Τριαντάφυλλου Παπαζώη ανατρέπουν τα δεδομένα της αρχαιολογικής σκαπάνης του Μανόλη Ανδρόνικου, αλλά και τις εδραιωμένες αντιλήψεις σχετικά με τους τάφους της Βεργίνας.
Επιπλέον ο συγγραφέας, συναισθανόμενος το βάρος των στοιχείων που προσκομίζει στην εισαγωγή του βιβλίου του, δηλώνει : «Οι λόγοι που μου επέβαλλαν την απόφαση για την έκδοση αυτή, είναι τα επιπρόσθετα σημαντικά ιστορικά αποδεικτικά στοιχεία, που έχουν προκύψει από τις συνεχιζόμενες ερευνητικές μου προσπάθειες από το 2001 και εδώθε.
Όλα τα συμπληρωματικά αυτά αποδεικτικά στοιχεία, σε συνδυασμό με ουσιώδεις παρεμβάσεις μου στο κυρίως κείμενο, επιβεβαιώνουν τα αρχικά μου συμπεράσματα για την ταυτότητα των νεκρών των βασιλικών τάφων ΙΙ και ΙΙΙ της Βεργίνας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να δηλώσω ότι το υπόψιν βιβλίο γράφτηκε με αποκλειστικό και μόνο σκοπό να αποκαλυφθεί η ιστορική αλήθεια για την ταυτότητα των παραπάνω τάφων και των θαμμένων σε αυτούς των τριών νεκρών και για κανένα λόγο ή σκοπιμότητα, που θα ήθελε ενδεχομένως να υποθέσει κανείς.
Παγκόσμια «παγωμάρα» για τον Μέγα Αλέξανδρο: «Το μυστήριο λύθηκε και ο τάφος βρίσκεται...»
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, σε μια περίοδο που η Ελλάδα προσπαθούσε να ξεπεράσει την μαύρη περίοδο της Χούντας και κάθε τι που ήταν ικανό να συσπειρώσει τους Έλληνες ως ενιαίο υποκείμενο έμοιαζε ως δώρο εξ’ ουρανού για τις τότε κυβερνήσεις, μια μεγάλη ανακάλυψη έλαβε χώρα: ο τάφος του Φιλίππου Β’, του πατέρα δηλαδή του Μεγάλου Αλεξάνδρου βρέθηκε στην Βεργίνα. Ή τουλάχιστον αυτό πιστευόταν μέχρι πρόσφατα…
Ο Μανόλης Ανδρόνικος, ο άνθρωπος που ηγήθηκε των ανασκαφών, είδε το όνομά του να γράφεται με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ελληνικής αρχαιολογίας. Η ανακάλυψή του θεωρήθηκε μια από τις πιο ιστορικές που έχουν λάβει χώρα στην Ελλάδα ενώ ο χώρος του τάφου του θρυλικού Μακεδόνα βασιλιά έγινε για τις επόμενες δεκαετίες το σήμα κατατεθέν της Βεργίνας.
Οι μεγαλύτερες πολιτικές προσωπικότητες της εποχής έσπευσαν στο σημείο για να δουν από κοντά το ανατριχιαστικό εύρημα: από τον Μανώλη Γλέζο και την Μελίνα Μερκούρη μέχρι τον (πρωθυπουργό) Κωνσταντίνο Καραμανλή έδωσαν τότε το «παρών» στην Βεργίνα. Και δικαίως: η ιστορία γραφόταν και κανείς δεν θέλει να λείπει όταν γράφεται η ιστορία. Σύμφωνα με μια οπτική που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας ωστόσο, η ιστορία δεν γράφτηκε ακριβώς σωστά.
Σύμφωνα με την Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, την 92χρονη βυζαντινολόγο και ιστορικό που πρόσφατα εξέδωσε το βιβλίο-μελέτη της, «Ο Μέγας Αλέξανδρος των Βυζαντινών», στον τάφο της Βεργίνας δεν βρίσκεται ο Φίλιππος αλλά ο γιος του, ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος. Πρόκειται φυσικά για έναν ισχυρισμό που αν ευσταθεί φέρνει τα πάνω κάτω τόσο σε ιστορικό όσο και σε αρχαιολογικό επίπεδο.
Άλλωστε, το πού βρίσκεται το ακριβές σημείο ταφής του Μέγα Αλέξανδρου απασχολεί εδώ και χιλιάδες χρόνια άπειρους ανθρώπους, από επαγγελματίες αρχαιολόγους και ιστορικούς μέχρι απλά εμμονικούς με τις θεωρίες συνωμοσίας. Αυτές οι τελευταίες δε, αναμειγνύονται διαρκώς και εντέχνως με πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα με αποτέλεσμα, ένα αληθινό χάος γύρω από την αληθινή τοποθεσία του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου θεωρείται ο πιθανότερος τόπος να βρίσκεται ο οριακά μυθικός τάφος ενώ πρόσφατα διάφορα σενάρια ήθελαν την Αμφίπολη να φιλοξενεί την τελευταία κατοικία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάθε τι από αυτά απορρίπτεται από την Αρβελέρ που τονίζει πως τα τελευταία 40 χρόνια κάναμε λάθος και όχι μόνο έχουμε ήδη βρει τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου αλλά δεν το γνωρίζουμε καν.
Η Αρβελέρ μάλιστα, έδωσε πρόσφατα μια συνέντευξη στο ΑΠΕ μέσω της οποίας επιχειρηματολογεί υπέρ των ισχυρισμών της. Σύμφωνα με την Αρβελέρ, η κυρίαρχη πεποίθηση πως ο τάφος του Αλεξάνδρου οφείλεται σε μια… παρεξήγηση. Συγκεκριμένα, οι Βυζαντινοί, στο πολιτισμό των οποίων ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν μια ανυπέρβλητη φιγούρα, θεωρούσαν το σώμα του βρίσκεται θαμμένο στο μαυσωλείο της Αλεξάνδρειας και πήγαιναν διαρκώς και προσκυνούσαν το μέρος.
Η συνήθεια αυτή των Βυζαντινών μεταλαμπάδευσε στις επόμενες γενιές την λανθασμένη εντύπωση πως ήταν η Αλεξάνδρεια το τελευταίο σπίτι του Μέγα Αλέξανδρου. Η Αρβελέρ ωστόσο οικειοποιείται μια θεωρία Αμερικάνων αρχαιολόγων που έχει εκφραστεί εδώ και χρόνια αλλά δεν πήρε ιδιαίτερη έκταση: πως τα στοιχεία αναφορικά με τον σκελετό που βρέθηκε στην Βεργίνα καθιστούν πιθανότερο αυτός να ανήκει στον γιο του Φιλίππου παρά στον ίδιο τον Φίλιππο.
Το βασικό στοιχείο που ελήφθη υπόψη στα 70s ώστε να αποδοθεί στον Φίλιππο ο εν λόγω σκελετός ήταν ότι είχε ένα τραύμα στην κνήμη, ακριβώς όπως ο πατέρας του Μέγα Αλέξανδρου. Στη Βεργίνα ωστόσο βρέθηκε και μια πανοπλία που μοιάζει ακριβώς ίδια με εκείνη που φορούσε ο Μέγας Αλέξανδρος στη μάχη των Γαυγαμήλων, στο φημισμένο ψηφιδωτό της Πομπηίας. Ο συγκεκριμένος μακεδονικός τάφος λοιπόν -σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία- είναι πιο πιθανό να ανήκει στον Αλέξανδρο.
Ένα άλλο στοιχείο που βαραίνει τη συγκεκριμένη θεωρία είναι ότι στον συγκεκριμένο σκελετό βρέθηκαν ίχνη ενός ορυκτού, που λέγεται χουντίτις. Έπειτα από αναλύσεις διαπιστώθηκε ότι το εν λόγω ορυκτό συναντάται μόνο στην Αίγυπτο όπου και το για τις μούμιες. Με άλλα λόγια, είναι μάλλον το πτώμα κάποιου που έχει πεθάνει στην Αίγυπτο -όπως ο Αλέξανδρος- και στη συνέχεια έχει μεταφερθεί στη Βεργίνα.
Η Αρβελέρ συμπληρώνει τεκμηριώνοντας την θεωρία της: «Όταν πεθαίνει ο Αλέξανδρος στη Βαβυλώνα, τον μεταφέρουν στη Δαμασκό. Αν πρόκειται να πάει να ταφεί στην Αλεξάνδρεια δεν είναι ο δρόμος από τη Βαβυλώνα στη Δαμασκό, αλλά από την άλλη μεριά. Στη Δαμασκό, έχει πάει αντιπρόσωπος του Περδίκκα, αντιβασιλέα του Μακεδόνα, για να πάρει τον Αλέξανδρο.
Εκεί καταφθάνει ο Πτολεμαίος ο Αιγύπτιος και κλέβει τη σωρό και τη μεταφέρει στη Μέμφιδα, περιμένοντας να κάνει το μαυσωλείο στην Αλεξάνδρεια. Στη Μέμφιδα υπάρχουν δύο φρουροί Μακεδόνες. Το μαυσωλείο στην Αλεξάνδρεια γίνεται μετά από 20 χρόνια.
Οι φρουροί Μακεδόνες μεταφέρουν τον Αλέξανδρο τον οποίο έχουν θάψει ελληνικό τω τρόπω, δηλαδή τον έχουν κάψει, χωρίς να καούν τα κόκαλα και τον έχουν βάλει με τα πορφυρά μέσα, αυτά που βρήκαν στη Βεργίνα. Οπότε φτάνει ξανά στη Δαμασκό και από εκεί η Ευρυδίκη και ο άντρας της ο Φίλιππος Γ’ τον μεταφέρουν στη Μακεδονία. Γιατί δε γίνεται ντόρος στη Μακεδονία; Γιατί η βασίλισσα Ευρυδίκη είναι αυτή που διοικεί και είναι η πρώτη εχθρός της Ολυμπιάδας».
Βρίσκεται άρα μέσα στα πόδια μας η λύση ενός τεράστιου μυστηρίου που απασχολεί όλη την ανθρωπότητα εδώ και αιώνες; Σύμφωνα την Αρβελέρ και τα σχετικά λογικά (αλλά πάντα συζητήσιμα) επιχειρήματά της, ναι. Το μόνο σίγουρο είναι πως η συγκεκριμένη πεποίθησή της που είδε το φως της δημοσιότητας αναμένεται να ανοίξει έναν νέο κύκλο συζητήσεων γύρω το ζήτημα της ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Aκολουθήστε μας στo Google News
