Σαν σήμερα (23/4) πέθανε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής: Από τις Σέρρες στην κορυφή της πολιτικής ζωής
Η πολιτική σταδιοδρομία και η «αυτοεξορία»
Ο Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής υπήρξε μία από τις πιο καθοριστικές πολιτικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης Ελλάδας, με καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη, τον θεσμικό εκσυγχρονισμό και την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Η συμβολή του διαμόρφωσε ουσιαστικά τη μεταπολεμική και μεταπολιτευτική Ελλάδα, ενώ το πολιτικό του έργο άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στο δημόσιο βίο για περισσότερες από έξι δεκαετίες.
Τα πρώτα χρόνια και η είσοδος στην πολιτική
Γεννήθηκε το 1907 στην Πρώτη Σερρών, σε μία εποχή έντονων εθνικών ανακατατάξεων. Σπούδασε νομική στην Αθήνα και, αφού εργάστηκε ως δικηγόρος, ξεκίνησε την πολιτική του πορεία το 1935, εκλεγόμενος βουλευτής με το Λαϊκό Κόμμα. Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής απέφυγε την ενεργή ανάμειξη στην πολιτική. Επανήλθε μετά τον πόλεμο, αναλαμβάνοντας διάφορες κυβερνητικές θέσεις, ώσπου το 1955 ορίστηκε από τον βασιλιά Παύλο πρωθυπουργός, εκπλήσσοντας το πολιτικό κατεστημένο.
Στην ηγεσία της χώρας, ο Καραμανλής ξεχώρισε για το εκσυγχρονιστικό του όραμα. Ως ιδρυτής της ΕΡΕ, πέτυχε διαδοχικές εκλογικές νίκες και παρέμεινε πρωθυπουργός για οκτώ συνεχόμενα χρόνια (1955–1963). Έδωσε έμφαση σε υποδομές, στην ανάπτυξη της οικονομίας και στη βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών. Παράλληλα, συνέβαλε αποφασιστικά στη θεσμική ανασυγκρότηση του κράτους, προωθώντας μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, την υγεία και τη γεωργία. Στην εξωτερική πολιτική, η μεγάλη του επιτυχία ήταν η υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης με την ΕΟΚ το 1961.
Η ρήξη και η αυτοεξορία
Η πολιτική του σταδιοδρομία διακόπηκε απροσδόκητα το 1963, όταν ήρθε σε σύγκρουση με τον βασιλιά και μερίδα του πολιτικού κόσμου. Η δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη και η κλιμάκωση της πολιτικής έντασης τον οδήγησαν στην παραίτηση. Λίγο αργότερα αναχώρησε μυστικά για το Παρίσι, όπου παρέμεινε για 11 χρόνια, αποστασιοποιημένος από τα πολιτικά δρώμενα της χώρας.
Η κατάρρευση της δικτατορίας το 1974 σηματοδότησε την επιστροφή του Καραμανλή στην εξουσία, αυτή τη φορά ως ηγέτης της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Σε μια κρίσιμη καμπή για το μέλλον της χώρας, κατάφερε να επαναφέρει τη δημοκρατία, να νομιμοποιήσει το ΚΚΕ, να αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και να οδηγήσει σε ένα νέο, σύγχρονο Σύνταγμα το 1975. Το δημοψήφισμα του 1974 επικύρωσε το τέλος της μοναρχίας και την καθιέρωση της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας.
Μετά από δύο θητείες ως πρωθυπουργός της Νέας Δημοκρατίας (1974–1980), μεταπήδησε στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα, αναλαμβάνοντας Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η θητεία του χαρακτηρίστηκε από θεσμική σταθερότητα, πολιτική μετριοπάθεια και σεβασμό στους δημοκρατικούς κανόνες. Αν και για μικρό διάστημα αποσύρθηκε μετά το 1985, επανήλθε το 1990 για δεύτερη προεδρική θητεία, προσφέροντας και πάλι τις υπηρεσίες του σε μια περίοδο κρίσιμη για την πολιτική ομαλότητα.
Ο Καραμανλής αποσύρθηκε οριστικά από τη δημόσια ζωή το 1995. Απεβίωσε σαν σήμερα, στις 23 Απριλίου το 1998, σε ηλικία 91 ετών.
