67 χρόνια από την εκτόξευση του Sputnik 1: Γιατί σόκαρε τη Δύση, αλλά… απογείωσε τη Wall Street;
Συνέβη σαν σήμερα
04 Οκτωβρίου 1957: Ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος στην ιστορία, ο Sputnik 1 (Спутник-1), εκτοξεύεται και τίθεται σε τροχιά, σηματοδοτώντας ένα καθοριστικό βήμα της Σοβιετικής Ένωσης στην εξερεύνηση του διαστήματος. Αυτό το επίτευγμα προκάλεσε σοκ στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη.
Ο δορυφόρος εκτοξεύθηκε το 1957 από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν, χρησιμοποιώντας πύραυλο R-7 και αποτέλεσε τον πρώτο από μια σειρά δέκα δορυφόρων με το ίδιο όνομα. Ο Sputnik 2 μετέφερε τον πρώτο ζωντανό οργανισμό στο διάστημα, τη σκυλίτσα Λάικα, ενώ ο Sputnik 3 ήταν ένα μεγαλύτερο τροχιακό εργαστήριο. Οι Sputnik 4 έως 10 ήταν σκάφη τύπου Βοστόκ, τα οποία μετέφεραν ζώα και ένα ανθρώπινο ομοίωμα.
Η εκτόξευση είχε ανακοινωθεί ήδη από τον Αύγουστο του 1955. Παρόλα αυτά, οι δυτικοί ειδικοί την απέδωσαν σε σοβιετική προπαγάνδα, θεωρώντας αδύνατη μια τέτοια εξέλιξη πριν από το 1958. Έτσι, η 4η Οκτωβρίου αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς. Ο πύραυλος R-7, που χρησιμοποιήθηκε ως φορέας, ήταν το αποτέλεσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας των διηπειρωτικών πυραύλων υπό την επιστημονική καθοδήγηση του Σεργκέι Καραλιόφ και ήταν ήδη έτοιμος για στρατιωτική χρήση, προκαλώντας έντονη ανησυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την ημέρα εκείνη, το ταμπλό στη Wall Street βυθίστηκε στο «κόκκινο». Μέχρι τις 21 Οκτωβρίου, ο Dow Jones είχε χάσει πάνω από το 10% της αξίας του, καθώς η εκτόξευση του Sputnik 1 σηματοδότησε όχι μόνο την έναρξη της Κούρσας του Διαστήματος ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις της εποχής, αλλά και ένα ακόμη επεισόδιο στον Ψυχρό Πόλεμο. Ωστόσο, από τις 22 Οκτωβρίου, το κλίμα στην αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά άλλαξε ξανά.
Οι ανησυχίες για την εξέλιξη των ψυχροπολεμικών αντιπαραθέσεων πυροδότησαν έντονη φημολογία για ενδεχόμενη παρέμβαση της Federal Reserve, με στόχο τη χαλάρωση των πιστωτικών συνθηκών και την ενίσχυση της ρευστότητας. Πράγματι, τον Νοέμβριο σημειώθηκε μείωση του βασικού επιτοκίου δανεισμού, που οδήγησε σε ένα δυναμικό ράλι των μετοχών, το οποίο διατηρήθηκε για το μεγαλύτερο μέρος του 1958. Εκείνη η χρονιά ήταν μία από τις καλύτερες στην ιστορία της Wall Street, με τις αμερικανικές μετοχές να προσφέρουν απόδοση 43,37% στους επενδυτές. Επιπλέον, η Κούρσα του Διαστήματος δημιούργησε μοναδικές ευκαιρίες για μεγάλες αμερικανικές βιομηχανίες αεροναυπηγικής, αεροδιαστημικής και τεχνολογίας, που πρωτοστάτησαν στο ράλι.