Άνοια: Τα πρώιμα σημάδια που… χτυπούν καμπανάκι! Πότε πρέπει να ανησυχήσετε;

Μια νέα χρονιά έφτασε. Για ορισμένους, τώρα είναι η εποχή να αναλογιστούν τόσο τους εαυτούς τους όσο και τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Αν περάσατε χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους σας, ειδικά με εκείνους που μπορεί να έχετε να δείτε καιρό, μπορεί να παρατηρήσατε σε αυτούς κάποιες αλλαγές που δεν υπήρχαν πριν.

Στα αρχικά της στάδια, η άνοια μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί, όμως θα πρέπει να γνωρίζετε τα σημάδια που μπορούν να την αναγνωρίσουν έγκαιρα.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα πρώιμα σημάδια της άνοιας, ώστε τα άτομα με συμπτώματα να μπορούν να παραπέμπονται σε ειδικούς γιατρούς για πλήρη αξιολόγηση και ακριβή, έγκαιρη διάγνωση. Μια έγκαιρη διάγνωση σημαίνει ότι τα άτομα με άνοια και οι οικείοι τους μπορούν να σχεδιάσουν το μέλλον, να έχουν πρόσβαση στη σωστή φροντίδα και υποστήριξη και να εξετάσουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε έρευνα.

Ποια είναι, λοιπόν, τα σημάδια που πρέπει να γνωρίζουν οι άνθρωποι;

Η πρώιμη αναγνώριση της αιτίας της άνοιας είναι σημαντική, καθώς αρκετές μορφές είναι αναστρέψιμες εφόσον αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Για τις μη αναστρέψιμες μορφές, η πρόγνωση είναι κατά κανόνα καλύτερη όταν η θεραπεία ξεκινά νωρίς.

Προβλήματα με τη μνήμη και τη σκέψη

Στην αρχή η λήθη μπορεί να είναι ήπια, επηρεάζοντας τη μνήμη για μέρη ή πράγματα που συνέβησαν στο παρελθόν. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι κάποιος κάνει την ίδια ερώτηση σε γρήγορη διαδοχή ή να δυσκολεύεται να θυμηθεί το όνομα αντικειμένων στο σπίτι. Οι άνθρωποι μπορεί να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν σε καθημερινές εργασίες ή να δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν την πλοκή ενός τηλεοπτικού προγράμματος, για παράδειγμα.

Ένα άλλο πρώιμο σημάδι είναι οι αλλαγές στην αντίληψη και την επίγνωση. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα μνήμης και σκέψης συχνά έχουν λιγότερη επίγνωση αυτών των πρώιμων αλλαγών από τους γύρω τους ή έχουν λιγότερη εικόνα για το πώς αυτά τα συμπτώματα διαταράσσουν την καθημερινή τους ζωή.

Επικοινωνία

Κατά τη διεξαγωγή μιας συζήτησης μπορεί να παρατηρήσετε παύσεις, προβλήματα στην εύρεση της σωστής λέξης ή στη σύνθεση προτάσεων. Αυτά τα σημάδια μπορεί να σχετίζονται με αφασία, μια λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει προβλήματα με την κατανόηση των λέξεων, την ομιλία, την ανάγνωση και τη γραφή. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται στη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά τα προβλήματα επικοινωνίας μπορεί επίσης να οφείλονται σε έναν σπανιότερο τύπο άνοιας που ονομάζεται μετωποκροταφική άνοια.

Σχεδιασμός και επίλυση προβλημάτων

Ένα άτομο με ήπια άνοια μπορεί να αρχίσει να χάνει ραντεβού ή μπορεί να αρχίσει να δυσκολεύεται να χειριστεί τα οικονομικά του. Η γενική σύγχυση (δεν ξέρει τι μέρα είναι), τα προβλήματα με τον μελλοντικό προγραμματισμό και την τήρηση οδηγιών (όπως τα ψώνια και το μαγείρεμα του δείπνου) μπορεί να γίνουν αισθητά.

Συναίσθημα και διάθεση

Η χαμηλή διάθεση και το άγχος είναι κοινά πρώιμα συμπτώματα και οι άνθρωποι μπορεί να αγχώνονται όταν πηγαίνουν σε ένα νέο μέρος ή όταν συναντούν ανθρώπους. Επειδή οι αλλαγές στη διάθεση και τα συναισθήματα συμβαίνουν σε όλους μας κατά καιρούς και επικαλύπτονται με τα κοινά συμπτώματα της κατάθλιψης, της θλίψης ή του άγχους, αυτό μπορεί να είναι ένα πιο δύσκολο σημάδι άνοιας.

Σε ορισμένους τύπους άνοιας, όπως η μετωποκροταφική άνοια, οι αλλαγές στη συμπεριφορά – όπως η απώλεια ενσυναίσθησης – και στην αίσθηση του χιούμορ ή ο θυμός μπορεί επίσης να είναι πρώιμα σημάδια.

Κίνηση

Ορισμένοι τύποι άνοιας μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα κίνησης. Αυτά μπορεί να επηρεάσουν κάποιον πριν αρχίσουν τα προβλήματα μνήμης και σκέψης. Τα σημάδια που πρέπει να προσέξετε περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο που περπατάμε (βάδισμα), δυσκολία στον συντονισμό, αυξημένη αστάθεια ή δυσκαμψία των άκρων.

Όραση

Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζουν διαταραχές της όρασης. Αυτά τα συμπτώματα είναι κοινά στη νόσο Αλτσχάιμερ μαζί με τα προβλήματα μνήμης, αλλά μπορεί να είναι τα κύρια προβλήματα σε δύο διαφορετικούς τύπους άνοιας, που ονομάζονται άνοια με σωμάτια Lewy (DLB) και οπίσθια φλοιώδης ατροφία (PCA – ένας τύπος της νόσου Αλτσχάιμερ). Ορισμένα πρώιμα οπτικά συμπτώματα στην DLB μπορεί να περιλαμβάνουν ψευδαισθήσεις, όπως το να βλέπει κανείς ανθρώπους ή αντικείμενα που δεν υπάρχουν, παρόλο που μπορεί να φαίνονται πραγματικά στο άτομο που βιώνει τις ψευδαισθήσεις. Στην PCA, τα οπτικά συμπτώματα περιλαμβάνουν προβλήματα με την εκτίμηση του βάθους ή τη διαμόρφωση σχημάτων, για παράδειγμα δυσκολία στην πλοήγηση σε σκαλοπάτια ή σκάλες.

Δείτε επίσης: 5 καλύτερα ροφήματα που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της άνοιας

Τι μπορείτε να κάνετε

Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνετε αν αυτά τα πράγματα συμβαίνουν σε εσάς ή αν τα παρατηρήσετε σε κάποιον άλλον;

Εάν ανησυχείτε για τα συμπτώματα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να μιλήσετε με τον παθολόγο σας. Θα κάνει εξετάσεις για να αποκλείσει άλλες κοινές παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα που μοιάζουν με άνοια (όπως παθήσεις του θυρεοειδούς ή ανεπάρκεια βιταμινών) και θα σας παραπέμψει για περαιτέρω εξετάσεις, αν είναι απαραίτητο.

Επειδή η άνοια προκαλείται από διάφορες ασθένειες του εγκεφάλου, η διάγνωση της άνοιας και του τύπου που έχει ένα άτομο ενώ είναι ήπια, μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά. Οι τρέχουσες θεραπείες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, μπορούν να συνταγογραφηθούν για ορισμένες μορφές. Και παρόλο που δεν είναι ακόμη διαθέσιμες στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι θεραπείες που μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ βρίσκονται στον ορίζοντα και θα αποδώσουν καλύτερα όταν χορηγούνται στα πρώτα στάδια. Έτσι, γίνεται όλο και πιο σημαντικό να μπορούμε να καθορίσουμε ποιοι θα είναι επιλέξιμοι για τέτοια φάρμακα, εάν αυτά γίνουν διαθέσιμα.