Μέτρα στήριξης για το στεγαστικό: Επιστροφή ενοικίου, 250 ευρώ σε 1,5 εκατ. συνταξιούχους και ΑμεΑ – Τι πρέπει να ξέρετε

Νέες πολιτικές στήριξης για 2,7 εκατομμύρια πολίτες μέσα στο 2025, εξήγγειλε ο Κυριακός Μητσοτάκης. Τα μέτρα ύψους 1,1 δισ ευρώ αφορούν στη στέγη, στα ενοίκια, στους συνταξιούχους και στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Όπως υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, όσο αναβαθμίζεται η οικονομία της χώρας, τόσο θα ενισχύεται και η οικονομική θέση του πολίτη και μάλιστα στον αντίστοιχο χρόνο, ενώ ισχύουν ορισμένα κριτήρια για επιστροφή ενοικίου.

Τα μέτρα για το στεγαστικό

Το πρώτο μέτρο, για τη στήριξη των ενοικιαστών, προστίθεται στο ευρύ πλέγμα πολιτικών για την στέγη, που αποτελεί σημαντικό κοινωνικό ζήτημα σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.

• Η ετήσια επιστροφή θα υπολογίζεται με βάση τη δαπάνη για ενοίκιο που δηλώνεται στις φορολογικές δηλώσεις, και δίνει ένα πολύ σημαντικό κίνητρο ώστε να «ασπρίσουν» αδήλωτα εισοδήματα από ακίνητα. Σημειώνεται πως το μέσο ενοίκιο ανέρχεται στα 255 ευρώ ανά μήνα, που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο μείωσης των «μαύρων» συναλλαγών.
• Η επιστροφή θα γίνεται κάθε Νοέμβριο, είναι αφορολόγητη και θα αντιστοιχεί στο 1/12 της δηλωθείσας δαπάνης, άρα καλύπτονται τόσο οι ενοικιαστές που νοικιάζουν για ολόκληρο το έτος όσο και αυτοί αναζητούν στέγη εποχικά.
• Το μέγιστο ποσό της επιστροφής για ενοικίαση πρώτης κατοικίας είναι 800 ευρώ, προσαυξημένο κατά 50 ευρώ για κάθε παιδί.
• Το μέτρο καλύπτει και την ενοικίαση φοιτητικής κατοικίας.
• Ξεχωριστή επιστροφή θα δίνεται για όσα παιδιά ενός νοικοκυριού σπουδάζουν και νοικιάζουν.
• Το πλαφόν για τη φοιτητική κατοικία είναι επίσης 800 ευρώ, χωρίς προσαύξηση, καθώς δεν πρόκειται για οικογενειακή εστία.

Τα εισοδηματικά κριτήρια καλύπτουν το 80% των ενοικιαστών

• Τα ευρεία εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγηση της επιστροφής ενοικίου είναι τα ίδια με το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» (20.000 ευρώ για άγαμο, 28.000 για έγγαμο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης με προσαύξηση 4.000 ευρώ ανά παιδί, 31.000 ευρώ για μονογονεϊκή οικογένεια με προσαύξηση 5.000 ευρώ ανά τέκνο πέραν του πρώτου).
• Όσον αφορά στα περιουσιακά κριτήρια, το όριο ανέρχεται στις 120.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 20.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος.
• Τα περιουσιακά κριτήρια εφαρμόζονται μόνο για την επιστροφή ενοικίου για την κύρια κατοικία.
• Για τη φοιτητική εφαρμόζονται μόνο τα εισοδηματικά.

Με βάση τα στοιχεία που είναι γνωστά από τις φορολογικές δηλώσεις, εκτιμάται ότι στην περίμετρο των δικαιούχων εντάσσεται περίπου το 80% των νοικοκυριών που νοικιάζουν, που ισοδυναμεί με περίπου 1,28 εκατομμύρια πολίτες.

Στήριξη χαμηλοσυνταξιούχων και ευάλωτων: 250 ευρώ αύξηση

Πρόκειται για ενίσχυση κοινωνικού χαρακτήρα, καθαρού ύψους 250 ευρώ για κάθε δικαιούχο, που ενισχύει το δίχτυ μέριμνας της πολιτείας. Θα τονώσει το εισόδημα απόμαχων της εργασίας και ατόμων με αναπηρία, στο πλαίσιο και της ευρύτερης προσπάθειας για άρση των αποκλεισμών.

• Είναι αφορολόγητο, ακατάσχετο και δεν συμψηφίζεται με άλλες οφειλές.
• Δικαιούχοι είναι οι συνταξιούχοι άνω των 65 ετών που πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια (ετήσιο εισόδημα έως 14.000 ευρώ για άγαμο και έως 26.000 ευρώ για έγγαμο, περιουσία αξίας 200.000 ευρώ για άγαμο και έως 300.000 ευρώ για έγγαμο).
• Καλύπτονται επίσης ανασφάλιστοι υπερήλικες και δικαιούχοι των επιδομάτων αναπηρίας που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΑ, τον e-ΕΦΚΑ και το Δημόσιο.
• Εάν ένα νοικοκυριό έχει περισσότερα του ενός μέλη με αναπηρία, όλα δικαιούνται τη μόνιμη ενίσχυση.
• Οι αποδέκτες της ενίσχυσης υπολογίζονται σε 1,44 εκατομμύρια.
• Η καταβολή θα γίνεται κάθε Νοέμβριο.

Έξι ερωτήσεις και απαντήσεις για τα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε η κυβέρνηση

Γιατί ανακοινώθηκαν τώρα τα μέτρα;

Γιατί, σήμερα ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την Eurostat τα δημοσιονομικά αποτελέσματα για το 2024, όπου καταγράφηκε για τη χώρα μας πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ 4,8% του ΑΕΠ και τελικό δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές πρώτα δημιουργείται ο δημοσιονομικός χώρος και μετά η κυβέρνηση «το μετατρέπει σε κοινωνικό και αναπτυξιακό κεφάλαιο, χωρίς να θέτει επ’ ουδενί σε κίνδυνο τη δημοσιονομική και οικονομική μας σταθερότητα».

Σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το πρόσθετο πλεόνασμα του 2024 θα μπορούσε να αξιοποιηθεί φέτος, για αυτό και τα μόνιμα μέτρα υπέρ των ενοικιαστών, χαμηλοσυνταξιούχων, ανασφάλιστων υπερήλικων και ΑΜΕΑ θα εφαρμοσθούν από τον Νοέμβριο ενώ και το Πρόγραμμα Δημοσίων επενδύσεων θα αυξηθεί φέτος κατά 500 εκατομμύρια ευρώ.

Μήπως ανακοινώθηκαν πρόωρα τα μέτρα που σκόπευαν να ανακοινωθούν στη ΔΕΘ;

Η απάντηση είναι αρνητική. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε στο μήνυμά του ότι τα μέτρα που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ θα αφορούν το 2026. Οι μόνιμες παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν σήμερα αφορούν το τρέχον έτος και όχι τον σχεδιασμό του 2026. Αυτός θα ανακοινωθεί κανονικά στην επόμενη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Μήπως το «υπερπλεόνασμα» προκύπτει από την αύξηση των φορολογικών βαρών των πολιτών;

Όχι, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι αυτή που έχει μειώσει πάνω από 72 άμεσους φόρους, έμμεσους και εισφορές, σε εισοδήματα, ακίνητα, τέλη επιτηδεύματος, φόρους μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επαγγελματιών κλπ. Το υψηλό πλεόνασμα οφείλεται σε τρεις παράγοντες:

Πρώτον, από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέσα από σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, τη διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές κλπ.

Δεύτερον, από την ανάπτυξη που δημιουργεί θέσεις εργασίας, Επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη έχουν δημιουργηθεί πάνω από 500.000 θέσεις εργασίας με αποδοχές που διαρκώς αυξάνονται, με αποτέλεσμα και τα δημόσια έσοδα να αυξάνονται.

Τρίτον από την εξοικονόμηση δαπανών στον δημόσιο τομέα, μέσα από την καταπολέμηση της σπατάλης. Σημειώνουμε ότι το βασικό κριτήριο των νέων ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων είναι το ύψος των δαπανών και όχι το ύψος του πλεονάσματος.

Η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να δώσει περισσότερα χρήματα από το πλεόνασμα

Δεν ισχύει αυτό, με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν εξαντλούνται όλα τα περιθώρια, «πιάνουμε» την οροφή των επιτρεπόμενων δαπανών. Οσοι από την αντιπολίτευση πιστεύουν ότι πρέπει να δοθούν και έξτρα χρήματα θα πρέπει να πουν ποιους θα φορολογήσουν και πόσο για να εξασφαλίσουν αυτούς τους πόρους.

Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν οι δικαιούχοι των μόνιμων μέτρων στήριξης;

Πρώτον, για να δοθεί απάντηση στο πρόβλημα της στέγης. Η ενίσχυση των συμπολιτών μας που είναι στο ενοίκιο ή πληρώνουν ενοίκια για τα παιδιά τους που σπουδάζουν και τα βγάζουν δύσκολα πέρα, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Γι’ αυτό αποφασίσθηκε κάθε Νοέμβριο, η πολιτεία να επιστρέφει στους ενοικιαστές ένα πλήρες ενοίκιο για την πρώτη κατοικία αλλά και για τη φοιτητική κατοικία των παιδιών τους, ώστε να ελαφρυνθούν τα έξοδά τους. Υπολογίζουμε ότι δικαιούχοι θα είναι το 80% των νοικοκυριών που πληρώνουν ενοίκιο.

Το δεύτερο μέτρο απευθύνεται σε περίπου 1,5 εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία, κατηγορίες οι οποίες από φέτος θα στηρίζονται, σε μόνιμη βάση, με 250 ευρώ καθαρά, επιπλέον σε κάθε άλλο έσοδό τους. Και αυτό το ποσό θα καταβάλλεται κάθε χρόνο στα τέλη Νοεμβρίου.

Μήπως η επιστροφή ενοικίου προκαλέσει ανοδικές τάσεις στα ενοίκια;

Στο ερώτημα αυτό, από το οικονομικό επιτελείο επισημαίνουν ότι εκτός από το μέτρο της επιστροφής ενοικίου, το οποίο λειτουργεί και ως κίνητρο ώστε να καταγράφεται και να δηλώνεται το σύνολο του ποσού που καταβάλλεται στους ιδιοκτήτες, η κυβέρνηση εφαρμόζει σειρά μέτρων με στόχο να αυξηθεί η προσφορά ακινήτων, όπως:

• Απαγόρευση νέων βραχυπρόθεσμων μισθώσεων σε κορεσμένες περιοχές
• Μηδενικό συντελεστή φορολογίας εισοδήματος από ακίνητα για όσους ιδιοκτήτες μετατρέψουν τις μισθώσεις από βραχυχρόνιες σε μακροχρόνιες
• Πρόγραμμα «Ανακαινίζω ενοικιάζω» για κλειστές κατοικίες με σκοπό την ενοικίαση
• Κοινωνική αντιπαροχή για αδρανή ακίνητα δημοσίου.