Ανακήρυξη ΑΟΖ στο Ιόνιο: Νέο κεφάλαιο στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας
Με προεδρικό διάταγμα καθορίστηκε η αποκλειστική οικονομική ζώνη από το Ιόνιο μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο
Ένα νέο βήμα στην ενίσχυση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων πραγματοποίησε η Ελλάδα με τη δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος που ορίζει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) σε θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, η οποία εκτείνεται έως το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου.
Το διάταγμα, το οποίο φέρει την υπογραφή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Τασούλα, δημοσιεύθηκε στις 16 Απριλίου 2025, σε άμεση σύνδεση με την παρουσίαση του Εθνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου.
Νέο κεφάλαιο στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων
Η κίνηση αυτή βασίζεται στη συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, που είχε υπογραφεί το 2020 και τέθηκε σε εφαρμογή το 2021, αλλά και στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, στην οποία η χώρα μας είναι συμβαλλόμενο μέρος από το 1995.
Σημαντικό στοιχείο είναι πως η ΑΟΖ δεν περιλαμβάνει την αιγιαλίτιδα ζώνη, τα χωρικά δηλαδή ύδατα, τα οποία έχουν ρυθμιστεί με τον νόμο του 2021. Ωστόσο, η ανακήρυξη της ΑΟΖ δίνει στην Ελλάδα το αποκλειστικό δικαίωμα αξιοποίησης των φυσικών και ενεργειακών πόρων που βρίσκονται στην περιοχή, καθώς και της διεξαγωγής ερευνών.
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί μια στρατηγική πρωτοβουλία για τον ορθολογικό σχεδιασμό χρήσεων στη θάλασσα, ο οποίος περιλαμβάνει τη χωροθέτηση δραστηριοτήτων όπως η αλιεία, η ενέργεια, οι μεταφορές και ο τουρισμός. Πρόκειται για μια καινοτόμο προσέγγιση που καθιστά τη θαλάσσια πολιτική της χώρας πιο αποτελεσματική, διαφανή και συμβατή με το ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο.
Η Ελλάδα διατηρεί επίσης το δικαίωμα να προχωρήσει σε ανάλογες ενέργειες σε άλλα θαλάσσια μέτωπα, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Το Προεδρικό Διάταγμα
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις:
α) Της παρ. 1 του άρθρου δεύτερου του ν. 4716/2020 «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας για την οριοθέτηση των αντίστοιχων Θαλασσίων Ζωνών τους» (Α΄ 163),η οποία τέθηκε διεθνώς σε ισχύ στις 8 Νοεμβρίου 2021, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5 αυτής, β) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία υπογράφηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1982 και κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2321/1995 «Κύρωση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και της Συμφωνίας που αφορά την εφαρμογή του μέρους XI της Σύμβασης» (Α΄ 136), καθώς και του άρθρου δεύτερου του ως άνω νόμου.
2. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος προεδρικού διατάγματος δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
3. Το γεγονός ότι οι διατάξεις του παρόντος δεν αφορούν σε διοικητική διαδικασία για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο Εθνικό Μητρώο Διοικητικών Διαδικασιών – «Μίτος».
4. Την 46/2025 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
1. Ανακηρύσσεται από την Ελληνική Δημοκρατία Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, των Ιονίων Νήσων και μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου.
2. Η θαλάσσια περιοχή της παρ. 1 ορίζεται από γραμμές, οι οποίες συνδέουν τα εξής σημεία, όπως αυτά καθορίζονται στο Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς «WGS-84»:
3. Στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη που ανακηρύσσεται με την παρ. 1 δεν περιλαμβάνεται η αιγιαλίτιδα ζώνη της Ελληνικής Δημοκρατίας στην ως άνω θαλάσσια περιοχή, το εύρος της οποίας καθορίστηκε με τον ν. 4767/2021 (Α΄ 9).
4. Τα κυριαρχικά δικαιώματα και η δικαιοδοσία της Ελληνικής Δημοκρατίας εντός της ανακηρυσσόμενης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης ασκούνται με βάση τα Μέρη V, VI, VII, VIII, XII και XIII της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία υπογράφηκε τη 10η Δεκεμβρίου 1982 και κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2321/1995.
Η Ελληνική Δημοκρατία επιφυλάσσεται για την άσκηση, και ως προς τις λοιπές ακτές της, των αντίστοιχων δικαιωμάτων της, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας της 10ης Δεκεμβρίου 1982.
Άρθρο 2
Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στον Υπουργό Εξωτερικών αναθέτουμε τη δημοσίευση και στον Υπουργό Εξωτερικών και στους λοιπούς αρμόδιους Υπουργούς την εκτέλεση του παρόντος διατάγματος.
