Σαν σήμερα, 10 Οκτωβρίου 680: Η Μάχη της Καρμπάλα που γέννησε το σχίσμα – Ένα αιματοβαμμένο ορόσημο για το Ισλάμ
Ένοπλη συμπλοκή, κατά την οποία ο Χουσεΐν ιμπν Αλί, εγγονός του προφήτη Μωάμεθ και διεκδικητής τής διαδοχής του χαλιφάτου, ηττήθηκε και σκοτώθηκε από στρατιωτική δύναμη του Ομεϋάδη χαλίφη Ζιγιάντ Α’. Έγινε στις 10 Οκτωβρίου 680, κοντά στην πόλη Καρμπάλα του σημερινού Ιράκ.
Σαν σήμερα, πριν από 1.345 χρόνια, η έρημη πεδιάδα της Καρμπάλα στο σημερινό Ιράκ έγινε μάρτυρας μιας από τις πιο τραγικές και αποφασιστικές μάχες στην ιστορία του Ισλάμ. Μια σύγκρουση που δεν ήταν απλώς στρατιωτική, αλλά βαθιά πολιτική και θεολογική, και η οποία χώρισε τους μουσουλμάνους σε δύο δόγματα, τους Σουνίτες και τους Σιίτες, ένα σχίσμα που παραμένει ζωντανό μέχρι σήμερα.
Πρωταγωνιστές αυτής της αιματηρής σύγκρουσης ήταν δύο άνδρες που αντιπροσώπευαν δύο διαφορετικούς κόσμους. Από τη μία, ο χαλίφης Γιαζίντ Α’, ο δεύτερος χαλίφης της δυναστείας των Ομεϋαδών, ο οποίος είχε αναλάβει την εξουσία με κληρονομική διαδοχή, μια πρωτοφανής κίνηση για τα δεδομένα της εποχής. Από την άλλη, ο ιμάμης Χουσαΐν μπιν Αλί, εγγονός του προφήτη Μωάμεθ και ένας χαρισματικός ηγέτης, του οποίου η γοητεία στα πλήθη αποτελούσε άμεση απειλή για την εξουσία του Γιαζίντ.
Η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Ο Γιαζίντ απαίτησε από τον Χουσαΐν να ορκιστεί πίστη, κάτι που ο τελευταίος αρνήθηκε, θεωρώντας την εξουσία του χαλίφη ως τυραννική και παράνομη. Ο Χουσαΐν, με μια μικρή ομάδα περίπου 150 ακολούθων, ξεκίνησε από τη Μέκκα με σκοπό να φτάσει στην πόλη Κούφα, όπου οι κάτοικοι του είχαν υποσχεθεί στήριξη για την ανατροπή των Ομεϋαδών.
Η περικύκλωση και η άνιση μάχη
Η πορεία του Χουσαΐν σταμάτησε στην πεδιάδα της Καρμπάλα, όταν ο στρατός του Γιαζίντ τον περικύκλωσε. Αρχικά, οι δυνάμεις των Ομεϋαδών ανέρχονταν σε 1.000 στρατιώτες, αλλά σύντομα ενισχύθηκαν φτάνοντας περίπου τους 30.000, ενώ ο Χουσαΐν είχε μαζί του μόλις 72 άνδρες, μεταξύ των οποίων και τα δύο του παιδιά.
Οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν. Ο κυβερνήτης του Γιαζίντ, Ziyad, απαίτησε την πλήρη υποταγή του Χουσαΐν, όρο που εκείνος αρνήθηκε. Η μάχη που ακολούθησε ήταν άνιση και σύντομη. Οι δυνάμεις του Γιαζίντ έκοψαν την πρόσβαση στο νερό του ποταμού Ευφράτη, καταδικάζοντας τους υπερασπιστές σε δίψα. Στις 10 Οκτωβρίου του 680 μ.Χ., η μικρή ομάδα του Χουσαΐν εξολοθρεύτηκε. Ο ίδιος ο ιμάμης αποκεφαλίστηκε με διαταγή του χαλίφη, ενώ τα μέλη της οικογένειάς του αιχμαλωτίστηκαν.
Το σχίσμα που κράτησε αιώνες
Ο θάνατος του Χουσαΐν δεν ήταν απλώς το τέλος μιας μάχης, αλλά η αρχή μιας μεγάλης διάσπασης που άλλαξε για πάντα τον μουσουλμανικό κόσμο. Οι υποστηρικτές του Χουσαΐν, που πίστευαν ότι η ηγεσία του Ισλάμ έπρεπε να παραμείνει στην οικογένεια του Προφήτη, αποτέλεσαν τους Σιίτες Μουσουλμάνους. Αντίθετα, οι υποστηρικτές της δυναστείας των Ομεϋαδών, που πίστευαν ότι ο διάδοχος έπρεπε να εκλέγεται με βάση την ικανότητα και όχι την καταγωγή, αποτέλεσαν τους Σουνίτες Μουσουλμάνους.
Διαβάστε επίσης
Για τους Σουνίτες, η νίκη στην Καρμπάλα αποτέλεσε την εδραίωση της εξουσίας τους. Για τους Σιίτες, ωστόσο, η μάχη είναι ένα γεγονός πένθους, θυσίας και αντίστασης. Η επέτειος του θανάτου του Χουσαΐν τιμάται κάθε χρόνο με τη γιορτή της Ασουρά, μια ημέρα πένθους, με τελετουργικά, λιτανείες και αναπαραστάσεις της μάχης, όπου οι πιστοί θρηνούν για το μαρτύριο του ιμάμη τους. Η πόλη της Καρμπάλα στο Ιράκ, όπου βρίσκεται ο τάφος του Χουσαΐν, έχει αναδειχθεί σε ιερό τόπο και προσελκύει εκατομμύρια προσκυνητές κάθε χρόνο.
Η μάχη της Καρμπάλα αποτελεί ένα ορόσημο. Είναι η ιστορία ενός ηγέτη που προτίμησε τον μαρτυρικό θάνατο από την υποταγή, και η θυσία του χρησιμεύει ως ένα βαθύ πνευματικό και ηθικό μάθημα. Η κληρονομιά του Χουσαΐν είναι ο αιώνιος αγώνας για τη δικαιοσύνη, την αρετή και την αντίσταση στην καταπίεση, αξίες που αποτελούν τον πυρήνα της σιιτικής ταυτότητας.
