Σαν σήμερα, 06 Οκτωβρίου 1927: Η μέρα που ο κινηματογράφος «μίλησε» – Ο «Τραγουδιστής της Τζαζ» κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη

Σαν σήμερα, πριν από 98 χρόνια, ο κόσμος του κινηματογράφου άλλαξε για πάντα. Στις 6 Οκτωβρίου 1927, έκανε πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη η ταινία «The Jazz Singer», με πρωταγωνιστή τον Αλ Τζόλσον. Αυτή η ταινία δεν ήταν απλώς μια ακόμα παραγωγή· ήταν η πρώτη μεγάλη εμπορική επιτυχία του ομιλούντος κινηματογράφου, σηματοδοτώντας το τέλος της εποχής του βωβού κινηματογράφου και την αρχή μιας νέας, συναρπαστικής εποχής για την έβδομη τέχνη.

Η επανάσταση της Warner Bros. και το σύστημα Vitaphone

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, οι ταινίες ήταν βωβές. Οι διάλογοι εμφανίζονταν σε γραπτούς υπότιτλους, ενώ η μουσική έπαιζε ζωντανά ή από ηχογραφημένα μέσα. Οι μεγάλες κινηματογραφικές εταιρείες ήταν διστακτικές να επενδύσουν στον ήχο, φοβούμενοι το τεράστιο κόστος και το ρίσκο ενός αποτυχημένου πειράματος. Ωστόσο, η Warner Bros., που αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα, αποφάσισε να ρισκάρει. Επένδυσε στο σύστημα Vitaphone, μια πρωτοποριακή τεχνολογία που συγχρόνιζε τον ήχο ενός δίσκου με την εικόνα της ταινίας. Η απόφαση αυτή έμελλε να αλλάξει την πορεία της εταιρείας και ολόκληρης της βιομηχανίας.

«You Ain’t Heard Nothin’ Yet!»

Ο «Τραγουδιστής της Τζαζ» αφηγείται τη συγκινητική ιστορία του Τζάκι Ράμπινοβιτς, ενός νεαρού Εβραίου που ονειρεύεται να γίνει τραγουδιστής της τζαζ, ενάντια στις επιθυμίες του πατέρα του, ενός αυστηρού καντόρου (θρησκευτικού ψάλτη). Η ταινία, αν και περιείχε μόλις 281 λέξεις διαλόγου, έκανε μια χρήση του ήχου που προκάλεσε πάταγο. Η πιο εμβληματική σκηνή είναι όταν ο Αλ Τζόλσον, αφού τραγουδήσει, φωνάζει με πάθος την ιστορική φράση: «Wait a minute, wait a minute, you ain’t heard nothin’ yet!» («Περίμενε λίγο, περίμενε λίγο, δεν έχεις ακούσει τίποτα ακόμα!»). Η φράση αυτή αποδείχθηκε προφητική για το μέλλον του κινηματογράφου.

Η πρεμιέρα της ταινίας προκάλεσε φρενίτιδα. Το κοινό έμεινε έκπληκτο από την εμπειρία να ακούει τους ηθοποιούς να μιλούν και να τραγουδούν. Η ταινία σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία, φέρνοντας στα ταμεία της Warner Bros. εκατομμύρια δολάρια και σώζοντάς την από την χρεοκοπία.

Οι συνέπειες

Η επιτυχία του «The Jazz Singer» είχε άμεσες και εκτεταμένες συνέπειες για την κινηματογραφική βιομηχανία. Μέσα σε λίγα χρόνια, όλα τα μεγάλα στούντιο εγκατέλειψαν τις βωβές ταινίες και επένδυσαν στον ήχο.

• Τεχνολογική Επανάσταση: Η έλευση του ομιλούντος κινηματογράφου οδήγησε σε μια τεχνολογική επανάσταση. Τα στούντιο αναγκάστηκαν να αλλάξουν πλήρως τον εξοπλισμό τους, από τις κάμερες και τα μικρόφωνα μέχρι τα συστήματα προβολής στις αίθουσες.
• Αλλαγή Ρόλων: Η νέα εποχή δημιούργησε νέους αστέρες, αλλά και «θύματα». Ηθοποιοί με καλή φωνή και εκφραστικότητα, όπως ο Αλ Τζόλσον, είδαν την καριέρα τους να απογειώνεται. Αντίθετα, ορισμένοι μεγάλοι σταρ του βωβού κινηματογράφου, όπως ο Τσάρλι Τσάπλιν και ο Μπάστερ Κίτον, δυσκολεύτηκαν να προσαρμοστούν.
• Γέννηση Νέων Ειδών: Ο ήχος έδωσε τη δυνατότητα για τη δημιουργία νέων κινηματογραφικών ειδών, όπως το μιούζικαλ και οι κωμωδίες με γρήγορους διαλόγους.

Το «The Jazz Singer» δεν ήταν η πρώτη ταινία με ήχο που γυρίστηκε ποτέ, αλλά ήταν αναμφίβολα η ταινία που έκανε τον ομιλούντα κινηματογράφο μια πραγματικότητα για το ευρύ κοινό. Η πρεμιέρα της, σαν σήμερα, 6 Οκτωβρίου 1927, σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας νέας, που θα άλλαζε για πάντα την τέχνη του κινηματογράφου. Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε, ακούμε και βιώνουμε τον κινηματογράφο.