Σαν σήμερα, 06 Οκτωβρίου 1825: Η ήττα του Κιουταχή και το τέλος της πρώτης φάσης της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου

Σαν σήμερα, στις 6 Οκτωβρίου 1825, γράφτηκε μια σημαντική σελίδα στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης. Η πρώτη φάση της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου έφτασε στο τέλος της, μετά από έναν ολόκληρο χρόνο σκληρού αγώνα, θάρρους και αντοχής των υπερασπιστών της πόλης. Ο Τούρκος στρατάρχης Μεχμέτ Ρεσίτ Πασάς, γνωστός ως Κιουταχής, αναγκάστηκε να αποσυρθεί, αδυνατώντας να κάμψει την ηρωική αντίσταση των Μεσολογγιτών. Η νίκη αυτή, αν και προσωρινή, ήταν μια τεράστια ψυχολογική ώθηση για τους Έλληνες και μια επιβεβαίωση της ακατάβλητης θέλησής τους για ελευθερία.

Η αρχή της πολιορκίας και η στρατηγική σημασία του Μεσολογγίου

Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1825. Μετά την αποτυχία των προηγούμενων τουρκικών προσπαθειών να καταλάβουν την πόλη το 1822 και το 1823, ο Σουλτάνος ανέθεσε την κατάκτηση στον ικανότατο Κιουταχή. Το Μεσολόγγι αποτελούσε έναν κομβικό στρατηγικό στόχο, καθώς η κατάληψή του θα άνοιγε τον δρόμο για την Πελοπόννησο, όπου οι Τουρκοαιγύπτιοι του Ιμπραήμ Πασά ήδη επιχειρούσαν.

Ο Κιουταχής έφτασε έξω από την πόλη στις 15 Απριλίου 1825 με έναν πανίσχυρο στρατό περίπου 20.000 ανδρών. Η εντολή του Σουλτάνου ήταν σαφής: «Ή το Μεσολόγγι, ή το κεφάλι σου!». Οι υπερασπιστές της πόλης, αν και λιγότεροι σε αριθμό, είχαν ενισχύσει τις οχυρώσεις τους με νέες τάφρους και χαρακώματα, και ήταν αποφασισμένοι να αντισταθούν μέχρις εσχάτων.

Η αντοχή των πολιορκημένων και ο ρόλος του ελληνικού στόλου

Η πρώτη φάση της πολιορκίας, που διήρκεσε από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο του 1825, ήταν μια περίοδος έντονων μαχών και σκληρών δοκιμασιών. Οι Τούρκοι πλησίασαν σε απόσταση μερικών δεκάδων μέτρων από το τείχος, εξαπολύοντας συνεχείς επιθέσεις. Μία από τις πιο σφοδρές ήταν στις 21 Ιουλίου, η οποία όμως αποκρούστηκε με επιτυχία. Τρεις μέρες αργότερα, μια ελληνική νυχτερινή αντεπίθεση προκάλεσε σοβαρότατες απώλειες στο τουρκικό στρατόπεδο, ανεβάζοντας το ηθικό των πολιορκημένων.

Κρίσιμος παράγοντας για την αντοχή του Μεσολογγίου ήταν ο ελληνικός στόλος, με επικεφαλής τον Ανδρέα Μιαούλη. Παρά τον ναυτικό αποκλεισμό που προσπαθούσε να επιβάλει ο τουρκικός στόλος, ο Μιαούλης κατάφερνε να τον σπάει και να εφοδιάζει την πόλη με τρόφιμα και πολεμοφόδια, κρατώντας τους υπερασπιστές ζωντανούς. Επιπλέον, οι επιθέσεις του Γεωργίου Καραϊσκάκη και άλλων οπλαρχηγών της Στερεάς Ελλάδας στα νώτα του στρατεύματος του Κιουταχή ανάγκασαν τον Τούρκο στρατηγό να χαλαρώσει την πίεσή του.

Το τέλος της πρώτης φάσης και η συνέχεια

Μετά από μήνες άκαρπων προσπαθειών και σημαντικές απώλειες, ο Κιουταχής συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να καταλάβει το Μεσολόγγι. Στις 6 Οκτωβρίου 1825, αποσύρθηκε στις γύρω υπώρειες, διατηρώντας έναν ελαφρύτερο βομβαρδισμό, αλλά τερματίζοντας την ασφυκτική πίεση των προηγούμενων μηνών. Η απάντηση των πολιορκημένων στην πρόταση του Κιουταχή για συνθηκολόγηση έμεινε στην ιστορία: «Τα κλειδιά του κάστρου τα έχουμε πάνω στα κανόνια. Έλα να τα πάρεις!».

Η πρώτη φάση της πολιορκίας έληξε με μια μεγάλη νίκη για τους Έλληνες, αλλά η δοκιμασία δεν είχε τελειώσει. Τον Δεκέμβριο του 1825, ο Ιμπραήμ Πασάς έφτασε στο Μεσολόγγι με ισχυρή δύναμη 10.000 ανδρών, αποφασισμένος να το καταλάβει. Η άφιξη του Ιμπραήμ σηματοδότησε την έναρξη της δεύτερης φάσης της πολιορκίας, μιας περιόδου που θα οδηγούσε την πόλη σε ακόμη μεγαλύτερη εξάντληση και, τελικά, στην ηρωική Έξοδο τον Απρίλιο του 1826.

Το τέλος της πολιορκίας του Κιουταχή στις 6 Οκτωβρίου 1825, αν και επισκιάστηκε από την μετέπειτα τραγική Έξοδο, αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα του σθένους, της αποφασιστικότητας και της αντοχής των Ελλήνων αγωνιστών.