Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης: Μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που μπορεί να προληφθεί
Η θρόμβωση είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση για το κυκλοφορικό ανθρώπινο σύστημα, καθώς στην ουσία πρόκειται για τη διακοπή της ροής του αίματος σε φλέβα ή αρτηρία από τη δημιουργία θρόμβου μέσα στον αυλό του αγγείου. Όπως μας εξηγεί ο θωρακοχειρουργός-αγγειοχειρουργός, Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, η θρόμβωση δεν αποτελεί αυτόνομη νοσολογική οντότητα, δεδομένου ότι αποτελεί συμβάν στο πλαίσιο άλλης νόσου. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο ειδικός, μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία ή και θάνατο και μας εξηγεί πώς 1 στους 4 θανάτους συνδέεται με σοβαρή θρόμβωση (εγκεφαλικού αγγείου, στεφανιαίου αγγείου, πνευμονική εμβολή, κ.λπ.).
Η 13η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης με στόχο την αφύπνιση του κοινού, σχετικά με αυτή την απειλητική κατάσταση για την υγεία μας. Το μήνυμα της φετινής εκστρατείας ενημέρωσης για την Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης είναι «Move Against Thrombosis» και στην ουσία υπογραμμίζει πώς η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, με έμφαση στην άσκηση, μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη αυτής της παθολογικής κατάστασης.
Παράλληλα, και οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι αναφορικά με τα αίτια της θρόμβωσης, καθώς όπως τονίζει ο κ. Μαρκόπουλος, είναι ένα συμβάν που μπορεί να συμβεί σε δεκάδες νοσήματα σε όλες σχεδόν τις ειδικότητες της ιατρικής. «Επομένως, οφείλουν όλοι οι ιατροί να τη γνωρίζουν, να την υποψιάζονται για να την ανακαλύπτουν και στη συνέχεια να συνεργάζονται με τον αγγειοχειρουργό, ώστε να έχει αίσια έκβαση», επισημαίνει ο διακεκριμένος θωρακο χειρουργός- αγγειοχειρουργός.
Τι πρέπει λοιπόν, να προσέχουμε, ποια είναι τα «ύποπτα» συμπτώματα που απαιτούν ιατρική αξιολόγηση και τι μπορούμε να κάνουμε για να θωρακίσουμε την υγεία μας; Με τη βοήθεια του κ. Μαρκόπουλου, στις γραμμές που ακολουθούν θα απαντήσουμε στις συνηθέστερες απορίες των ασθενών πάνω στο «κεφάλαιο» θρόμβωση.
Υπάρχουν παράγοντες που προδιαθέτουν στη δημιουργία θρόμβων;
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που ευνοούν την πρόκληση θρόμβωσης και πολλά νοσήματα στο πλαίσιο των οποίων, επίσης, προκύπτουν θρομβώσεις. Το συνηθέστερο αίτιο είναι ο καρκίνος, ο οποίος εξαπλασιάζει την πιθανότητα εμφάνισης θρόμβωσης. Στατιστικά ένας στους πέντε καρκινοπαθείς εμφανίζουν θρόμβωση. Οι καρκίνοι στους οποίους συχνότερα προκαλούνται θρομβώσεις είναι του προστάτη, των γεννητικών οργάνων στις γυναίκες, του πνεύμονος, του παγκρέατος, το λέμφωμα κ.λπ. Επίσης θρομβώσεις εμφανίζονται κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις και ιδιαίτερα τις ορθοπεδικές που συνδυάζονται με ακινησία. Ακόμα αυξημένο κίνδυνο θρομβώσεων εμφανίζουν οι πάσχοντες από ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια και όσοι έχουν θρομβοφιλία (γενετική προδιάθεση για θρόμβωση) και όσοι πάσχουν από ρευματικά νοσήματα. Εκτός από τα νοσήματα υπάρχουν και ιδιαίτερες καταστάσεις που ευνοούν τις θρομβώσεις, όπως η παχυσαρκία, η παρατεταμένη ακινητοποίηση του ασθενούς, η αφυδάτωση, αλλά και η χρήση φαρμάκων όπως τα οιστρογόνα και τα αντισυλληπτικά. Και βέβαια, η φλεβική ανεπάρκεια και οι κιρσοί είναι συχνή αιτία θρόμβωσης στα κάτω άκρα, όταν είναι και η συχνότερη εμφάνιση θρομβώσεων. Τέλος, τόσο η χημειοθεραπεία όσο και η ακτινοθεραπεία, παρά το γεγονός ότι πολεμούν τον καρκίνο, ωστόσο, και αυτές οδηγούν σε θρομβώσεις.
Η θρόμβωση δίνει συμπτώματα; Τι πρέπει να γνωρίζει ο ασθενής;
Σπάνια υπάρχουν πρώιμα συμπτώματα της θρόμβωσης, η οποία επίσης σπάνια προλαμβάνεται από τον ασθενή μόνο. Η θρόμβωση εμφανίζεται αποκλειστικά όταν προκύπτει και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι στο πλαίσιο ενός γνωστού ή άγνωστου στον ασθενή νοσήματος. Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που μια θρόμβωση τελικά μένει «ορφανή» από αιτιολογία.
Πώς τίθεται η διάγνωση;
Καταρχήν είναι βασικό ο γιατρός να υποψιαστεί μπροστά σε μια συμπτωματολογία (π.χ. πρησμένο και επώδυνο σκέλος ή επίμονος ξηρός βήχας με μικρή αιμόπτυση ή πόνο στα πλευρά σε περίπτωση πνευμονικής εμβολής από θρόμβωση ή ακόμα ένα ψυχρό σκέλος από θρόμβωση αρτηρίας). Αν ο γιατρός υποψιαστεί τότε θα ζητήσει είτε triplex (έγχρωμη υπερηχητική απεικόνιση αρτηριών και φλεβών στο σκέλος). Αυτή είναι η βασικότερη εξέταση. Στη συνέχεια της θετικής διάγνωσης, ο ασθενής χρειάζεται αγγειοχειρουργό για περαιτέρω έλεγχο και θεραπεία. Και το βασικότερο είναι ο έλεγχος, διότι σε μια θρόμβωση πρέπει να ανακαλυφθούν: α) οι αιτίες της θρόμβωσης (κακοήθεια, γενετικοί παράγοντες, άλλα νοσήματα) αν δεν είναι προφανή (π.χ.πρόσφατη ορθοπεδική ή γυναικολογική επέμβαση και β) οι πιθανές επιπλοκές της θρόμβωσης που μπορεί να είναι (πνευμονική εμβολή, είτε άλλη θρόμβωση σε άλλο αγγείο, είτε κίνδυνος για το σκέλος κ.λπ.).
Πώς αντιμετωπίζεται η θρόμβωση;
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της θρόμβωσης είναι πάντα η αντιπηκτική αγωγή, η οποία έχει στόχο τη μη επέκταση του θρόμβου, αλλά και τη σταθεροποίησή του, ώστε να μη μεταναστεύσει σε άλλο σημείο. Επειδή η συνηθέστερη θρόμβωση είναι αυτή των κάτω άκρων, μαζί με την αγωγή συνιστάται και υποχρεωτική ακινησία για λίγες ημέρες. Το είδος της αντιπηκτικής θεραπείας, η επιλογή του χρόνου χορήγησης και παράλληλη φαρμακευτική αγωγή αφορούν βέβαια κάθε περιστατικό χωριστά. Τα τελευταία χρόνια χορηγείται προφυλακτική/προληπτική αντιπηκτική αγωγή σε περιστατικά με αυξημένη πιθανότητα θρόμβωσης (εγκυμοσύνη σε γυναίκα με κιρσούς, μεγάλοι ανεγχείρητοι όγκοι στην κατώτερη κοιλία, κολπική μαρμαρυγή κ.λπ.).
Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους ασθενείς;
Η καλύτερη πρόληψη στο πρόβλημα της θρόμβωσης είναι η φροντίδα της καλής υγείας όλων μας. Διότι η θρόμβωση είναι επακόλουθο κάποιων νοσημάτων τα οποία είτε υπάρχουν είτε δεν τα γνωρίζουμε. Η συχνότερη θρόμβωση είναι αυτή των ποδιών, είτε επιφανειακή είτε εν τω βάθει. Είναι αδικαιολόγητο σε έναν ασθενή να βρεθεί μπροστά σε μια σοβαρή θρόμβωση, επειδή αγνόησε το πρόβλημα των κιρσών του. Το ίδιο ισχύει σε μια γυναίκα που καπνίζει, είναι υπέρβαρη και λαμβάνει αντισυλληπτική αγωγή, χωρίς προφυλακτική θεραπεία για πιθανότητα θρόμβωσης. Επομένως, η πρόληψη της θρόμβωσης βαρύνει εξίσου ασθενή και οικογενειακό γιατρό, ο οποίος επίσης, οφείλει να γνωρίζει τους κινδύνους και να συμβουλεύει αναλόγως.
Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση καλέστε στο 693 747 4174. Ο Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, Θωρακοχειρουργός – Αγγειοχειρουργός και Διευθυντής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού είναι στη διάθεσή σας για αναλυτική ενημέρωση πάνω στο θέμα. Εναλλακτικά επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.drmarkopoulos.gr.
