Εσείς το ξέρατε; Έτσι βγήκε η φράση «και ο Άγιος φοβέρα θέλει»
Δεν είχαμε ιδέα
Είναι στιγμές που για να πετύχουμε το στόχο μας χρησιμοποιούμε κάθε μέσο και φτάνοντας σε απόγνωση απειλούμε ακόμη και τους Αγίους.
Υπάρχει η άποψη ότι η φράση «και ο Άγιος φοβέρα θέλει» προέκυψε επειδή ζητάμε κάτι από τους Αγίους λέγοντας πως «αν δεν μας πραγματοποιήθεί η επιθυμία δε θα ανάψουμε κερί». Με την ευκαιρία, δείτε πώς βγήκε η έκφραση "Κάποιος φούρνος θα γκρεμίστηκε";
Υπάρχει, βέβαια, και άλλη μία εκδοχή, που φαίνεται και η ορθότερη και βασίζεται στη λαϊκή παράδοση. Κάποτε ένας βοσκός, είχε πάει σε ένα βουνό για να βοσκήσουν τα πρόβατά του. Ξαφνικά ο ουρανός συννέφιασε και άρχισε μία δυνατή μπόρα. Ο βοσκός ανησύχησε και έψαχνε τρόπο να προφυλαχθεί ο ίδιος, αλλά και τα πρόβατά του. Λίγα μέτρα πιο πέρα υπήρχε ένα ξωκλήσι και η πρώτη σκέψη που του ήρθε στο μυαλό ήταν να μεταφέρει τα πρόβατά του μέσα στο ναό. Κατεύθυνε τα πρόβατα μέσα και προσπάθησε να μπει και ο ίδιος. Έχοντας, όμως, την «γκλίτσα» οριζόντια σους δύο ώμους του πίσω στον σβέρκο, δεν κατάφερνε να χωρέσει από την πόρτα. Επειδή δεν ήταν και πολύ έξυπνος, σκέφτηκε ότι ο Άγιος δεν τον άφηνε να μπει μέσα και κατέβασε την γκλίτσα και την πρόταξε απειλητικά προς την πόρτα. Άρχισε, να απειλεί και να ζητάει να τον αφήσει ο Άγιος να μπει μέσα στο ναό. Όπως είναι λογικό, αφού είχε κατεβάσει τη γκλίτσα, κατάφερε να μπει μέσα. Ικανοποιημένος όταν επέστρεψε στο χωριό του, φώναξε όλους τους συγχωριανούς και τους διηγήθηκε το συμβάν. Με καμάρι εξηγούσε πως κατάφερε να προφυλαχθεί από την βροχή και έλεγε συνέχεια πως «και ο Άγιος φοβέρα θέλει».
Γιατί επικράτησε η φράση «Καλή Παναγιά» τον Δεκαπενταύγουστο – Είναι σωστή;
«Καλή Παναγιά»! Μια φράση που λέγεται ως ευχή για τον Δεκαπενταύγουστο και έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις σχετικά με το αν είναι σωστή, αν συνάδει με τον Χριστιανισμό ή απλώς αν είναι σωστή η λάθος.
Ο Δεκαπενταύγουστος είναι σήμερα Τρίτη (15/8), η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, γνωστός και ως «το Πάσχα του καλοκαιριού». Αποτελεί την κορύφωση του καλοκαιριού και οι εορτασμοί είναι λαμπροί σε όλη την Ελλάδα, με την Τήνο – ίσως – να έχει τις κορυφαίες εκδηλώσεις στην εκκλησιά της Παναγιάς. Με την ευκαιρία, δείτε τα έθιμα του Δεκαπενταύγουστου σε όλη την Ελλάδα.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ακούγεται η φράση «Καλή Παναγιά», με πολύ κόσμο να σχολιάζει αν είναι σωστή ή όχι.
Κάτι που γνωρίζουμε και από το σχολείο είναι ότι οι φράσεις που επικρατούν στην αργκό ή στη ντοπιολαλιά δεν είναι απαραίτητο να είναι σωστές γραμματικά. Μπορεί να περιέχουν λάθη και πλεονασμούς, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη φράση «καλή επιτυχία».
Η Ομότιμη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Πηνελόπη Καμπάκη, εξηγεί σε ανάρτησή της στο Facebook τι ισχύει με τη φράση «Καλή Παναγιά»:
«Καταρχήν δεν υπάρχει πλεονασμός στις ευχές που έχουν το καλό/καλή/καλά στην αρχή τους και που, εκ πρώτης όψεως, μοιάζουν ταυτολογικές ή υπερβολικές. Αλλά και πλεονασμό να το θεωρήσουμε, πού το κακό; Ο πλεονασμός είναι πολύ συνήθης στην γλώσσα αρχαιόθεν.
Αίφνης πλεονασμός υπάρχει και στην λέξη λυκόφως αφού η λέξη δεν προέρχεται από τον λύκο, όπως μάς δίνεται η εντύπωση, αλλά από κάποια λέξη λύκη που σήμαινε “πρωινό φως”, ομόρριζη με το το λατινικό lux = φως!
Για να επανέλθω στο θέμα, στην ευχή μας έχουμε δύο συνθετικά που σημαίνουν… φως! Είτε, λοπόν, λέμε «καλή επιτυχία», είτε «καλή λευτεριά», δεν εννοούμε πως θα μπορούσε κάποια επιτυχία να ήταν κακή, δηλαδή… αποτυχημένη, ή ότι μια γέννα θα μπορούσε, πόσο δε μάλλον ότι θα θέλαμε, να μην ήταν ανακουφιστική. Το «καλός», στις περιπτώσεις αυτές, σημαίνει «με το καλό να έρθει», «με το καλό να φτάσει» [η επιτυχία, η ημέρα της γέννας κ.ο.κ.]», «μακάρι να πάνε όλα κατ’ ευχήν», «γεροί να ’μαστε»,
Θα το καταλάβει ακόμη πιο εύκολα κάποιος με το εξής παράδειγμα: «Καλή πατρίδα, σύντροφε», ήτοι: «Με το καλό να επιστρέψεις [ή να επιστρέψουμε] στην πατρίδα μας [στην Ελλάδα], σύντροφε». Τα ίδια και με το (ακόμη πολύ παλιό: ο Παπαδιαμάντης το αντιγράφει κοντά ενάμιση αιώνα πίσω) «Καλό Παράδεισο», κουβέντα όμως που είναι στ’ αλήθεια παμπάλαια: ο θάνατος νοείται σαν η αρχή ενός ταξιδιού προς τον άλλο κόσμο, και οι ζωντανοί εύχονταν πάντα να ήταν εύδρομο το ταξίδι αυτό, και ο προορισμός του ο καλύτερος δυνατός: ο Παράδεισος.
Κατ’ αυτά, και το «Καλή Παναγιά» δεν έχει να κάνει με το καλός-κακός, ή με την καλή ή την… κακιά Παναγία. Δεν σημαίνει καν την ίδια την Παρθένο Μαρία — αλλά τη γιορτή της, την εορτή της Κοιμήσεως: «της Παναγιάς». Σημαίνει απλούστατα, «Με το καλό να φτάσει η μέρα του Δεκαπενταύγουστου, η γιορτή της Παναγίας, το πανηγύρι, το κατακαλόκαιρο».
Είναι μια απλή, κατανοητότατη, επίσης πολύ παλιά ευχή, που, πιθανόν, δεν την έλεγαν στο δικό μας τόπο αλλά σε κάμποσους άλλους κυρίως νησιωτικούς τόπους!
Μη διστάζετε λοιπόν να την πείτε, αν σας βγαίνει!».
Aκολουθήστε μας στo Google News
