Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός: Η σημασία του για τα ελληνικά συμφέροντα και η «απορρόφηση» της τουρκικής αντίδρασης

Μετά από προσεκτική προετοιμασία που είχε ξεκινήσει μέρες πριν, η κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες (16/4) τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ) με αιφνιδιαστικό τρόπο. Για πρώτη φορά, σε επίσημο κείμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτυπώνονται τα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, στέλνοντας το ισχυρό μήνυμα ότι «υπερασπιζόμαστε τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη», όπως επισήμαναν κυβερνητικά στελέχη.

Παράλληλα, ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, έστειλε σαφές μήνυμα στην Τουρκία, υποδεικνύοντας ως λύση τον δρόμο προς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η τοποθέτησή του ήρθε ως απάντηση στις, όπως τις χαρακτήρισε, αναμενόμενες αντιδράσεις από την πλευρά της Άγκυρας.

Τι σημαίνει για τα συμφέροντα της Ελλάδας ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτελεί μια σημαντική υποχρέωση της Ελλάδας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με συγκεκριμένες ευρωπαϊκές οδηγίες, με προθεσμία δημοσίευσης έως τις 27 Απριλίου. Παράλληλα, ο ΘΧΣ δεν περιορίζεται μόνο στην εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης, αλλά κλείνει και «εκκρεμότητες του παρελθόντος», όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, αποτελώντας ένα στρατηγικής σημασίας κείμενο για την Ελλάδα και τα εθνικά της συμφέροντα.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο ΘΧΣ εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο αξιοποίησης των φυσικών πόρων της χώρας και συνδέεται με πρόσφατες πρωτοβουλίες, όπως η αποδοχή εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τις ExxonMobil και Chevron για έρευνες δυτικά και νότια της Κρήτης. Στο προηγούμενο διάστημα, οι κύριοι Γεραπετρίτης και Παπασταύρου πέρασαν από το Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να συζητηθούν οι λεπτομέρειες, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό την Τρίτη για το ίδιο ζήτημα.

Στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η ελληνική πλευρά υπογραμμίζει τη δέσμευσή της για τη διατήρηση ενός θετικού κλίματος, πάντα με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Γεραπετρίτης, εξέφρασε ξεκάθαρα πως, αν η Τουρκία θεωρεί ότι οι θέσεις της έχουν νομική βάση, θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ωστόσο, διευκρίνισε πως αυτό δεν συνεπάγεται καμία υπαναχώρηση από ελληνικής πλευράς. Μέσω του ΘΧΣ, η Ελλάδα καταγράφει την πλήρη έκταση των δικαιωμάτων της στις θαλάσσιες ζώνες με τον πλέον επίσημο τρόπο.

Η κυβέρνηση τονίζει ότι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, καθώς και ο σχετικός χάρτης, δεν αποτελούν οριοθέτηση ΑΟΖ. Παρ’ όλα αυτά, καταγράφεται η πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, χρησιμοποιώντας τη μέση γραμμή, η οποία υπολογίζεται από τα νησιά και όχι από την ηπειρωτική χώρα. Οι περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη περιλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020, καθώς και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020. Σε μη οριοθετημένες περιοχές, σημειώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, έως ότου επιτευχθούν συμφωνίες οριοθέτησης με γειτονικά κράτη που έχουν παρακείμενες ή αντικείμενες ακτές.