Μια νέα πραγματικότητα: Τι φέρνει η περίοδος Πιερρακάκη ως «τσάρου» της οικονομίας
Οι κινήσεις που θα προχωρήσει στην επόμενη διετία
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης γίνεται ο νέος «τσάρος» της ελληνικής οικονομίας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αποφασίζει να τον μεταφέρει στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, φέρνοντας μια διαφορετική προσέγγιση για την κυβέρνηση.
Ο ίδιος καλείται να διαχειριστεί μια σειρά από βασικά ζητήματα, τα οποία άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών και σχετίζονται άμεσα με την αύξηση τους κόστους ζωής. Πάντως, ο Κωστής Χατζηδάκης θα παραμείνει ως.. επιβλέπων τόσο του κ. Πιερρακάκη όσο και των υπόλοιπων παραγωγικών υπουργείων από τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, επιφορτισμένου με τα οικονομικά ζητήματα.
Ένα από τα πρώτα βασικά θέματα που θα διαχειριστεί είναι το νέο πλαίσιο που θα προκύψει από την αφαίρεση των αμυντικών δαπανών από το έλλειμμα, κάτι που συζητείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αναλόγως των εξελίξεων αναμένεται να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος θα κατευθυνθεί σε μέτρα ενίσχυσης των πολιτών, όπως η νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5 της μονάδας και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης.
Επί της ουσίας, ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναμένεται να διαχειριστεί την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη με ορίζοντα τις εκλογές του 2027, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει ασχοληθεί σε μεγάλο βαθμό με το θέμα της ενίσχυσης των εισοδημάτων. Άλλωστε, η δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη αναφέρεται σε μέσο μισθό της τάξης των 1.500 ευρώ μέχρι το 2027.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι αναπληρωτής υπουργός στο ΥΠΕΘΟ παραμένει ο Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος καλείται να «τρέξει» προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και να μη χαθούν κονδύλια. Τόσο οι πόροι που έχουν εκταμιευθεί όσο και αυτοί που θα διεκδικηθούν τους επόμενους 15 μήνες συνδέονται με αυστηρά χρονοδιαγράμματα ως προς την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας.
Τα δεδομένα της οικονομίας και η ΔΕΘ
Με βάση σημερινούς υπολογισμούς η αύξηση των ελληνικών αμυντικών δαπανών σε πραγματικούς όρους είναι περίπου 900 εκατ. ευρώ το 2025, 500 εκατ. ευρώ το 2026 και κατά επιπλέον 150 εκατ. ευρώ το 2027. Θα πρέπει να τονιστεί πως οι ετήσιες αμυντικές δαπάνες της χώρας μας είναι πάνω από 3% ενώ εδώ και χρόνια τηρείται ο κανόνας του 2% που επιβάλλει το ΝΑΤΟ. Πρόκειται για μια συνθήκη που δεν ακολουθούσε για παράδειγμα η Γερμανία, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες που είναι μέλη της Συμμαχίας. Φέτος αναμένεται να πιαστεί αυτός ο στόχος από τις περισσότερες αν όχι όλες.
Αυτό το οποίο θα πρέπει να διαχειριστεί ο κ. Πιερρακάκης είναι ότι κάθε χώρα θα πρέπει να ζητήσει την ενεργοποίηση εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Μετά την αίτηση, η Κομισιόν θα πρέπει να θέσει όρους στην αύξηση των δαπανών για να μην υπάρξει δημοσιονομικός εκτροχιασμός.
Κάτι τέτοιο φαίνεται ότι δε δημιουργεί ανησυχία για την ελληνική πλευρά, αλλά είναι κάτι που θα εξετάσει το οικονομικό επιτελείο της ελληνικής κυβέρνησης, υπό τον νέο υπουργό. Με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάζει ετήσια μείωση του χρέους του κατά τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ και διατήρηση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Με βάση τα αποτελέσματα του 2024, η Ελλάδα πέτυχε δημοσιονομικό έλλειμμα οριακά αρνητικό (-0,1% του ΑΕΠ), ενώ το δημόσιο χρέος μειώθηκε κατά 9,9% του ΑΕΠ στο 154% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024 από 163,9% στο τέλος του 2023. Φέτος το έλλειμμα θα είναι οριακά θετικό, ενώ το χρέος αναμένεται να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στο 147% του ΑΕΠ.
Ειδικά για την Ελλάδα, ο ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών είναι 3,7% για το 2025 (περίπου 3,5 δισ. ευρώ), 3,6% το 2026, 3,1% το 2027 και 3% το 2028. Με τα σημερινά δεδομένα, εάν η χώρα επιθυμεί να δαπανήσει –επί παραδείγματι- επιπλέον 1 δισ. ευρώ από το όριο των 3,5 δισ. ευρώ, τότε θα πρέπει το πρόσθετο ποσό να εξευρεθεί.
Ουσιαστικά, ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναμένεται να ετοιμάσει το νέο πακέτο οικονομικών μέτρων της κυβέρνησης με ορίζοντα την ΔΕΘ, η οποία θα πραγματοποιηθεί κατά τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Το τελικό μέγεθος του πακέτου αναμένεται να προσδιοριστεί μετά τον Ιούνιο, όταν αφενός θα υπάρχει μια ασφαλής εικόνα για το ύψος των φετινών υπερβάσεων εσόδων με βάση τα αποτελέσματα εξαμήνου και αφετέρου θα υπάρχει συγκεκριμένη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τις αμυντικές δαπάνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να παρέμβει στους συντελεστές της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος για μισθωτούς και συνταξιούχους, πέραν των όσων προαναφέρθηκαν για ασφαλιστικές εισφορές και τεκμήρια διαβίωσης. Από εκεί και πέρα, η Ελλάδα θα πρέπει να παραμείνει αξιόπιστη σε σχέση με τις αγορές, κάτι που αποτελεί κυβερνητικό δόγμα. Ως εκ τούτου, ο νέος ΥΠΕΘΟ θα πρέπει να συνεχίσει την πορεία της μείωσης του δημοσίου χρέους.
