Μεγάλη Πέμπτη: «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου» – Η κορύφωση του Θείου Δράματος, οι συμβολισμοί και τα κόκκινα αβγά

Η πορεία προς το Θείο Δράμα φτάνει στην κορύφωσή της τη Μεγάλη Πέμπτη, μια ημέρα αφιερωμένη στον Μυστικό Δείπνο, το τελευταίο δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως καταγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (26, 17-30α), του Μάρκου (14, 12-26) και του Λουκά (22, 7-23). Την ημέρα αυτή τιμώνται επίσης ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των Αποστόλων από τον Χριστό, καθώς και η προδοσία του Ιούδα.

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο Εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής σε συνδυασμό με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, κατά την οποία πολλοί πιστοί κοινωνούν. Για όσους ακολουθούν αυστηρή νηστεία χωρίς λάδι κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα, η Μεγάλη Πέμπτη αποτελεί εξαίρεση, καθώς επιτρέπεται η κατανάλωση λαδιού.

Παράλληλα, το εκκλησίασμα φέρνει λουλούδια στον ναό, τα οποία τοποθετούν στον Εσταυρωμένο και αργότερα χρησιμοποιούνται για τον στολισμό του Επιταφίου, προσθέτοντας μια ιδιαίτερη συμβολική και πνευματική διάσταση στη μέρα.

Τα 12 Ευαγγέλια και ο λόγος που βάφουμε τα αβγά κόκκινα τη Μεγάλη Πέμπτη

Το απόγευμα μετά τις 18:30 πραγματοποιείται η Ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών ή Δώδεκα Ευαγγελίων στην οποία αναγιγνώσκονται 12 περικοπές από τα 4 Ευαγγέλια (του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη) σχετικά με τα Άγια Πάθη του Χριστού από το Μυστικό Δείπνο μέχρι την Ταφή.

Τα Δώδεκα Ευαγγέλια περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεθσημανής, την προδοσία του από τον Ιούδα, την σύλληψη, τη δίκη, τα βασανιστήρια, τη Σταύρωση. Η ονομασία τους «Δώδεκα Ευαγγέλια» προέρχεται από τα 12 Ευαγγελικά αποσπάσματα που αναγιγνώσκονται κατά την Μεγάλη Πέμπτη καθώς τα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης είναι τέσσερα, από τους τέσσερις Ευαγγελιστές της Εκκλησίας.

υαγγέλιο Πρώτο, Μεγάλη Πέμπτη – Προλέγεται η άρνηση του Πέτρου.

Ευαγγέλιο Δεύτερο, Μεγάλη Πέμπτη – Ο Πέτρος απαρνείται το Χριστό.

Ευαγγέλιο Τρίτο, Μεγάλη Πέμπτη – Ο Ιησούς μπροστά στο μεγάλο συνέδριο.

Ευαγγέλιο Τέταρτο, Μεγάλη Πέμπτη – Ο Ιησούς μπροστά στον Πιλάτο.

Ευαγγέλιο Πέμπτο, Μεγάλη Πέμπτη – Ο Ιησούς καταδικάζεται σε θάνατο.

Ευαγγέλιο Έκτο, Μεγάλη Πέμπτη – Οι στρατιώτες εμπαίζουν τον Ιησού.

Ευαγγέλιο Έβδομο, Μεγάλη Πέμπτη – Η σταύρωση του Ιησού.

Ευαγγέλιο Όγδοο, Μεγάλη Πέμπτη – Ο θάνατος του Ιησού.

Ευαγγέλιο Ένατο, Μεγάλη Πέμπτη – Ένας στρατιώτης λογχίζει την πλευρά του Ιησού.

Ευαγγέλιο Δέκατο, Μεγάλη Πέμπτη – Ο ενταφιασμός του Ιησού.

Ευαγγέλιο Ενδέκατο, Μεγάλη Πέμπτη – Η ταφή του Ιησού.

Ευαγγέλιο Δωδέκατο, Μεγάλη Πέμπτη – Η φρούρηση του τάφου.

Ανάμεσα στο πέμπτο και το έκτο Ευαγγέλιο ψάλλεται το αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας.

Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς.

Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.

Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ.

Ήλοις προσηλώθη, ο νυμφίος της Εκκλησίας.

Λόγχη εκεντήθη, ο υιός της Παρθένου.

Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ.

Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασην.

Ανήμερα Μεγάλης Πέμπτης βάφουμε κόκκινα τα αβγά. Κόκκινα γιατί είναι το χρώμα της χαράς, της Ανάστασης, της ελπίδας, της Αναγέννησης. Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, το Πάσχα βάφουμε κόκκινα αβγά επειδή συμβολίζουν το αίμα του Χριστού που έδωσε για τη σωτηρία του κόσμου.

Υπάρχει ένας μύθος που λέει πως μια μέρα μετά την Ανάσταση του Χριστού, η Μαρία η Μαγδαληνή πήγε στον Τιβέριο Καίσαρα και του ανακοίνωσε ότι αναστήθηκε ο Κύριος και ότι ακριβώς συνέβη. Δίπλα τους εκείνη τη στιγμή υπήρχε ένας άνθρωπος που κρατούσε ένα καλάθι με αυγά. Ο Καίσαρας έδειξε απορημένος και είπε στη Μαγδαληνή ότι, εάν αυτό που λέει, είναι αλήθεια, τότε τα αβγά, από άσπρα που είναι, να γίνουν κόκκινα. Έτσι κι έγινε και ο Καίσαρας έμεινε άναυδος.