Μαχήτριες και πρωτοποριακές: 10 μητέρες που έσπασαν τα στερεότυπα και έγραψαν ιστορία

Η Γιορτή της Μητέρας είναι μια μέρα αφιερωμένη στην τιμή και την αναγνώριση της μητρότητας, της ανιδιοτελούς προσφοράς και της αγάπης που προσφέρει μια μητέρα στα παιδιά και την οικογένειά της.

Υπάρχουν πολλές μητέρες που έγραψαν ιστορία και επηρέασαν την κοινωνία με τη δράση τους. Μαχήτριες, νοικοκυρές, επιστήμονες, πρωτοποριακές, σύζυγοι, η μητέρα έχει σπουδαίο ρόλο και είναι αναρίθμητες οι περιπτώσεις γυναικών που έκαναν τον κόσμο καλύτερο.

Το Athensmagazine.gr μέσα από το παρακάτω αφιέρωμα, αποτίει ένα φόρος τιμής στον ιερό θεσμό της μητρότητας και παρουσιάζει μερικά μόνο παραδείγματα μητέρων που έσπασαν στερότυπα και δίδαξαν αγάπη και αυτοθυσία.

Αρχικά όμως πρέπει να κάνουμε μνεία σε σύγχρονα παραδείγματα μητρικής αγάπης. Οι μάνες των Τεμπών, της Μάνδρας, του Ματιού, της Πύλου, της Ηλείας, της Μαρφίν και άλλων μαζικών περιπτώσεων που μάχονται για τη δικαίωση των παιδιών τους.

Η μάνα του Παύλου Φύσσα, του Ζακ, του Λουκμάν, της Εμμανουέλας που παρασύρθηκε και σκοτώθηκε στη Θεσσαλονίκη, του Ιάσονα που ξεψύχησε έξω από τη Βουλή, του Αξαρλιάν που σκοτώθηκε άδικα, του Άλεξ από τη Βέροια που ακόμη αγνοείται…

Οι μανάδες των γυναικών που δολοφονήθηκαν, των παιδιών που δεν βρέθηκαν ποτέ…

Οι μάνες που δεν μπόρεσαν να γίνουν μάνες, που είναι μόνες τους και πολεμάνε με το πένθος και την απώλεια.

10 μητέρες που πάλεψαν και η ιστορία τους δικαίωσε

• Η Παναγία

Η πιο σημαντική μητέρα είναι η Παναγία (Μαρία η Θεοτόκος) μητέρα του Ιησού Χριστού. Εξαιρετικά σημαντική μορφή για το χριστιανισμό. Η Παναγία αντιπροσωπεύει την αγνότητα, τη θυσία και την πνευματική μητρότητα. Θεωρείται προστάτιδα και μεσίτρια όλων των ανθρώπων προς τον Θεό. Οι πιστοί προστρέχουν σε Εκείνη στις δυσκολίες, ζητώντας την παρηγοριά και τη βοήθειά Της, γιατί γνωρίζουν πως είναι “η μητέρα όλων“.

Η Παναγία δεν είναι απλώς μια μορφή της θρησκείας — είναι η παρηγοριά του λαού, η ελπίδα των πονεμένων και η δύναμη των ταπεινών. Οι ύμνοι και οι προσευχές που της αφιερώνονται αποκαλύπτουν τη βαθιά αγάπη και σεβασμό που της έχει ο λαός, ενώ τα πάμπολλα μοναστήρια και εκκλησίες που φέρουν το όνομά της μαρτυρούν τη διαχρονική παρουσία της στην καρδιά της πίστης μας.

• Η Ολυμπιάδα

Η Ολυμπιάδα ήταν σύζυγος του Φιλίππου Β’, βασιλιά της Μακεδονίας, και η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ήταν η πρώτη γυναίκα που συμμετείχε ενεργά στα πολιτικά γεγονότα του τότε ελλαδικού χώρου. Η Ολυμπιάδα ήταν αδίστακτη, εκδικητική, αλλά και γενναία – όπως και οι άνδρες συγγενείς της, αλλά η Ιστορία δεν της έχει φερθεί με τη μεγαλοπρέπεια που θα της έπρεπε.

Οι περισσότερες πηγές για την Ολυμπιάδα- στοιχεία που γράφτηκαν αιώνες μετά τον θάνατό της- την αντιμετωπίζουν εχθρικά επειδή αγνόησε τις ελληνικές θέσεις σχετικά με τις γυναίκες που, υποτίθεται ότι, έπρεπε να είναι ήσυχες, παθητικές, να μένουν μακριά από τη δημόσια ζωή και απλά να φροντίζουν την οικογένεια.

Η Ολυμπιάδα δεν έκανε τίποτα από αυτά! Εκείνη η Βασίλισσα και ιέρεια μυστηριώδους λατρείας διαμόρφωσε ενεργά την ταυτότητα του Αλεξάνδρου. Προς το τέλος της ζωής του, ο Μέγας Αλέξανδρος ισχυριζόταν ότι ο πραγματικός του πατέρας δεν ήταν ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας, αλλά ο θεός Δίας.

Η Κλεοπάτρα

Άλλη σημαντική μητέρα υπήρξε η Κλεοπάτρα Ζ’. Αν και περισσότερο γνωστή ως βασίλισσα της Αιγύπτου, ήταν και μητέρα του Καισαρίωνα, γιού του Ιούλιου Καίσαρα. Συνδύασε πολιτική δύναμη με μητρικό ρόλο σε μια ταραγμένη εποχή.

Η Κλεοπάτρα δεν ήταν απλώς σύμβολο ομορφιάς – ήταν μορφωμένη, πολυγλωσση και ικανότατη στην πολιτική. Κατάφερε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της Αιγύπτου για αρκετά χρόνια, μέσα σε ένα ρωμαϊκό κόσμο.

Οι σχέσεις της με τον Ιούλιο Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο δεν ήταν απλώς ρομαντικές – ήταν και πολιτικές στρατηγικές για την επιβίωση του βασιλείου της.

• Η Μητέρα Τερέζα

Η Μητέρα Τερέζα, αν και όχι βιολογική μητέρα, αφιέρωσε τη ζωή της στη φροντίδα των φτωχών και των αρρώστων στην Ινδία. Συμβολίζει τη μητρότητα, ως πράξη αγάπης και υπηρεσίας προς τους συνανθρώπους.

Η σημασία της ξεπερνά τα θρησκευτικά όρια και αφορά παγκόσμιες αξίες όπως η αγάπη, η φροντίδα και η ανιδιοτελής προσφορά στον συνάνθρωπο.

Με τον απλό τρόπο ζωής της, ταπεινή και πάντα δίπλα στους φτωχούς, έγινε παράδειγμα για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

• Η Ελεονώρα Ρούζβελτ

Η Ελεονώρα Ρούζβελτ υπήρξε Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ και μητέρα έξι παιδιών. Παράλληλα, υπήρξε ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και σημαντική πολιτική προσωπικότητα. Ειδικότερα, πάλεψε για τα δικαιώματα των γυναικών, των Αφροαμερικανών, των προσφύγων και των εργαζομένων.

Ήταν η πρώτη που μετέτρεψε τον ρόλο της Πρώτης Κυρίας σε ενεργό και πολιτικό ρόλο. Επισκεπτόταν νοσοκομεία, φυλακές, και στρατόπεδα, και μιλούσε δημόσια για κοινωνικά ζητήματα.

Μετά τον θάνατο του συζύγου της, έγινε επίσης εκπρόσωπος των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη και επικεφαλής της επιτροπής που συνέταξε την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948).

• Η Μπουμπουλίνα

Η Μπουμπουλίνα ήταν μητέρα 7 παιδιών και ηρωΐδα της Επανάστασης του 1821. Με θάρρος και αυταπάρνηση, πρόσφερε ολόκληρη την περιουσία της στον Αγώνα και συμμετείχε ενεργά με το πλοίο της, “Αγαμέμνων”, στις ναυμαχίες και τις πολιορκίες.

Ήταν από τις ελάχιστες γυναίκες που ανέλαβαν ηγετικό ρόλο σε πολεμικές επιχειρήσεις, αποδεικνύοντας πως και οι γυναίκες μπορούσαν να συμβάλουν αποφασιστικά στην ελευθερία της πατρίδας. Η Μπουμπουλίνα παραμένει μέχρι σήμερα σύμβολο πατριωτισμού, γενναιότητας και γυναικείου δυναμισμού.

• Η Ada Lovelace

Η Ada Lovelace (1815-1852) είναι η κόρη που απέκτησε ο Λόρδος Βύρωνας, ενώ περίμενε, λέει, διακαώς αγόρι. Έγινε αργότερα και η ίδια μητέρα τριών παιδιών, θεωρείται όμως και μητέρα του προγραμματισμού. Στα 17 της γνώρισε τον Charles Babbage, θεωρούμενο «πατέρα» του προγραμματισμού. Έγιναν φίλοι χάρη στην κοινή αγάπη τους για τα μαθηματικά.

Οι σημειώσεις της περιγράφουν λεπτομερώς μία μέθοδο μέτρησης των αριθμών Μπερνούλι με την Αναλυτική Μηχανή (ξέρω, κάπου εδώ μπορεί να σε έχασα, αλλά δώσε μου μισό λεπτό). Η Μηχανή δεν κατασκευάστηκε ποτέ, όμως η μελέτη της Lovelace γι’ αυτή αποδείχθηκε πρωτοποριακή, καθώς αποτέλεσε τον πρώτο αλγόριθμο για τον υπολογιστή. Έτσι, η Lovelace θεωρείται ο πρώτος άνθρωπος στο κόσμο που ασχολήθηκε με τον προγραμματισμό.

• Η Μarie Curie

Μάλλον η πιο γνωστή από τις μαμάδες αυτού του άρθρου, η Marie Curie (1867-1934), φυσικός και χημικός, είναι η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ και η μόνη που έχει πάρει δύο βραβεία Νόμπελ σε δύο διαφορετικούς τομείς. Σε συνεργασία με τον σύζυγό της Pierre Curie ανακάλυψε το ράδιο και μελέτησε τα φαινόμενα της ραδιενέργειας. Ανακάλυψε επίσης το πολώνιο και υπήρξε η πρώτη γυναίκα που έγινε καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης.

Όσο διέπρεπε στην επιστήμη μεγάλωνε και τις δύο κόρες της, μόνη, μετά τον θάνατο του συζύγου της το 1906. «Η μητέρα μας μας έλεγε πως πρέπει να δουλεύουμε πολύ και να είμαστε ανεξάρτητες, και όχι μόνο να περνάμε καλά στη ζωή μας» δήλωσε η μία από τις κόρες της, η Irène Joliot-Curie, η οποία επίσης τιμήθηκε με Νόμπελ Χημείας από κοινού με τον σύζυγό της.

• Η Emily Roebling

Άλλη μια δυναμική μητέρα η Emily Roebling (1843-1903), «θρύλος» της μηχανικής», καθώς συνδέεται με την κατασκευή της φημισμένης γέφυρας του Μπρούκλιν. Αρχικά την είχε αναλάβει, από τον πατέρα του, ο σύζυγός της, αρχιμηχανικός του έργου, ο οποίος όμως αρρώστησε και ουσιαστικά βρέθηκε εκτός.

Εκεί πάτησε πόδι η Emily: Λειτούργησε ως ενδιάμεσος ανάμεσα στον άνδρα της και τους εργαζόμενους στην κατασκευή της γέφυρας, συμπληρώνοντας τις γνώσεις που είχε ήδη αρχίσει να αποκτά για την ισχύ των υλικών και τη χρήση τους αλλά και τις μετρήσεις της αντοχής τους. Στη συνέχεια ανέλαβε το μεγαλύτερο βάρος της δουλειάς του, όταν εκείνος πια δεν μπορούσε. Στα εγκαίνια της γέφυρας αναφέρθηκε η παρακαταθήκη της με τη σημείωση πως η γέφυρα είναι «ένα μνημείο της αφοσίωσης μιας γυναίκας και της ικανότητάς της να έχει την ανώτερη εκπαίδευση την οποία στερήθηκε».

• Η Ann Maria Jarvis

Η γυναίκα στην οποία οφείλεται ουσιαστικά ο εορτασμός της Ημέρας της Μητέρας είναι η Anna Maria Jarvis, κοινωνική ακτιβίστρια και πρωτοπόρος στο κίνημα υπέρ της δημόσιας υγείας στις ΗΠΑ. Η Jarvis (1832- 1905) ζούσε σε κοινότητα ανθρακωρύχων στα Απαλάχια κι έζησε την τραγωδία να χάσει επτά από τα έντεκα παιδιά της.

Έβαλε στόχο να βρει λύσεις για τα υψηλά ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας και στο πλαίσιο αυτό άρχισε να οργανώνει τις λέσχες Μητέρων, παρέχοντας εκπαίδευση, ιατρική βοήθεια και προμήθειες. Στον εμφύλιο οι λέσχες συνέχισαν να δουλεύουν, αυτή τη φορά για τη συγκέντρωση τροφής και ιατρικής βοήθειας για τους στρατιώτες.

Η επιρροή της στα παιδιά της ήταν τόσο μεγάλη που η κόρη της έκανε εκστρατεία για τη θεσμοθέτηση μιας ημέρας που θα τιμά όλες τις μαμάδες. Ο στόχος της έγινε πραγματικότητα όταν ο πρόεδρος Γούντροου Γουίλσον επισημοποίησε τον εορτασμό της Ημέρας της Μητέρας, το 1914.