Από τη μεγάλη τραγωδία του Ολύμπου μέχρι την αρκούδα της Δράμας: Τα περιστατικά με ορειβάτες που χάθηκαν στα ελληνικά βουνά

Με αγωνία παρακολουθεί το πανελλήνιο την προσπάθεια του ορειβάτη, που έπεσε σε γκρεμό 1.000 μέτρων, ύστερα από επίθεση αρκούδας στη Δράμα, να παραμείνει στη ζωή, με τον ίδιο να εντοπίζεται μεν, αλλά χωρίς τις αισθήσεις του.

Όπως επεσήμανε ο φίλος του, Δημήτρης Κιόρογλου στο ΣΚΑΪ, οι δύο τους βρέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο με το μεγαλόσωμο ζώο την ώρα που επέστρεφαν από σημείο παρατήρησης. «Ήταν κατά την επιστροφή μας από το αεροπλάνο που πήγαμε να δούμε. Δημήτρη Δημήτρη, έλα εδώ να δεις μια αρκούδα μου λέει. Ο Χρήστος είχε πάει στην άκρη να δει τη θέα κι εγώ ήμουν πιο πίσω. Ο σκύλος μου μπήκε στη μέση και μου έδωσε λίγα δευτερόλεπτα για να βγάλω το σπρέι πιπεριού. Αρχικά της έριξε ο Χρήστος σπρέι, μετά εγώ, αλλά επέστρεψε στον Χρήστο που προφανώς του είχε τελειώσει το σπρέι και τον έσπρωξε με δύναμη.

Είναι γυμνασμένος, πιστεύω ότι τα έχει καταφέρει. Ήταν κοντά μας η αρκούδα, γενικά μας αποφεύγουν, αλλά μάλλον ήταν πολύ κοντά μας, τρόμαξε και μας επιτέθηκε. Δεν έχω ξαναδεί τέτοια δύναμη και τέτοια ταχύτητα, ήταν πολύ μεγάλη η αρκούδα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Τα περιστατικά με ορειβάτες, φυσικά, δεν είναι λίγα στην χώρα μας, με αρκετές εξαφανίσεις να έχουν σημειωθεί στα ελληνικά βουνά. Η ορειβασία, άλλωστε, δεν είναι κάτι εύκολο και κρύβει πολλούς κινδύνους, με άλλους να έχουν καταφέρει να επιβιώσουν και άλλες περιπτώσεις να εξελίσσονται σε τραγωδία.

Η μεγαλύτερη τραγωδία στον Όλυμπο

Στο «βουνό των Θεών» έχουν σημειωθεί ουκ ολίγες εξαφανίσεις και θάνατοι, με την πιο χαρακτηριστική περίπτωση να σημειώνεται το 1979. Ήταν Χριστούγεννα και συγκεκριμένα 23-24 Δεκεμβρίου. Εκεί, στις πλαγιές του Ολύμπου ξεκίνησε η τραγωδία, που δεν υπάρχει όμοια στην ιστορία της ελληνικής ορειβασίας. Μια ομάδα 14 ορειβατών χάνει τον προσανατολισμό της στο οροπέδιο των Μουσών εξαιτίας της σφοδρής χιονοθύελλας, δεν μπορεί να εντοπίσει το καταφύγιο και υποχρεώνεται να διανυκτερεύσει εκτεθειμένη σε συνθήκες πολικού ψύχους.,

23 Δεκεμβρίου στις 7 το πρωί, οι 14 ορειβάτες ξεκινούν από τη θέση Διασταύρωση και μέχρι τις επόμενες ώρες πεζοπορούσαν έχοντας να αντιμετωπίσουν έναν ήπιο καιρό με κατάλληλο χιόνι για περπάτημα. Το απρόβλεπτο όμως του υψομέτρου και των καιρικών συνθηκών που αλλάζουν ραγδαία από σημείο σε σημείο έμελλε να αντιστρέψει το κλίμα σε δραματικό.

«Απείχαμε σχεδόν μιάμιση ώρα από το καταφύγιο. Σε εκείνο το σημείο ο άνεμος μας χτύπαγε με ταχύτητα 120χλμ την ώρα και η θερμοκρασία έφτανε τους μείον 10 βαθμούς, το χαλάζι έπεφτε στα κεφάλια μας. Έπρεπε να προχωρήσουμε από αυτό το σημείο. Αποφασίσαμε να σκαρφαλώσουμε. Το χιόνι κάτω ήταν σαν γυαλί».

Η χιονοθύελλα ήταν τεράστια, και οι ορειβάτες αντιλήφθηκαν ότι έπρεπε να διανυκτερεύσουν εκεί τη νύχτα, κάτι το οποίο σημαίνει «θάνατος» λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών.

«Το συναίσθημα που μπαίνει στην σκέψη σου εκείνη την στιγμή είναι φόβος. Ξέρεις ότι αν κοιμηθείς το βράδυ έξω την άλλη μέρα θα είσαι νεκρός. Δεν κρατάει όμως ο φόβος για πολύ. Εγώ σταμάτησα να φοβάμαι την πρώτη μέρα. Βλέπαμε έναν έναν να εγκαταλείπουν και να μένουν πίσω. Ξέραμε ότι θα πεθάνουμε. Με έναν περίεργο τρόπο ο καθένας ήξερε πότε ήταν η σειρά του. Εγώ θα ήμουν ο πέμπτος».

Το βράδυ χάσανε έναν ορειβάτη, ο οποίος δεν μπορούσε να συνεχίσει. Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 1979. Οι υπόλοιποι συνεχίζουν την δραματική πορεία τους ενώ η χιονοθύελλα μαίνεται ακόμα. Γύρω στης 4 το απόγευμα φτάνουν στο πέρασμα.

Κάποια στιγμή ο καιρός άνοιξε και προσπάθησαν να βρουν το καταφύγιο, όμως τα σύννεφα σκέπασαν και πάλι το οροπέδιο και το καταφύγιο χάθηκε πάλι μπροστά τους. Η δεύτερη διανυκτέρευση θα ήταν καταστροφική.

Η ομίχλη πυκνώνει, ο αέρας δυναμώνει και το χιόνι συνεχίζει να πέφτει πάνω στους ορειβάτες που δεν μπορούν να καταλάβουν που βρίσκονται. Εκεί ένα μέλος ακόμη δεν άντεξε. Έχει όμως παγώσει και δεν μπορεί να κινηθεί. Ψιθυρίζει κάτι ασυναρτησίες. Προσπαθούν να τον σηκώσουν και να τον βοηθήσουν να περπατήσει. Είναι όμως αδύνατο.

Την παραμονή των Χριστουγέννων ένα ακόμη μέλος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει, δεν μπορούσε να συνεχίσει, τον είχαν αφήσει οι δυνάμεις του. Οι ορειβάτες ήταν πλέον 11. Επί 54 ώρες έπρεπε να επιβιώσουν μέσα στις ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά και με το ίδιο τους το μυαλό που έπαιζε το δικό του παιχνίδι.

Κάποια στιγμή κατάφεραν και βρήκαν το δρόμο προς το καταφύγιο και κατέβαλαν όλες τις δυνάμεις τους για να τελειώσουν. Στη τελευταία ευθεία πολλοί απλά πέφτουν κάτω από την κούραση. Επτά άτομα μεταφέρονται στο νοσοκομείο Κατερίνης με σοβαρά κρυοπαγήματα, ενώ ελικόπτερο αρχίζει τις έρευνες και ομάδα ορειβατών προσέγγιζε στο σημείο, που ήταν τα τρία άτομα, πίσω στο βουνό.

Το ελικόπτερο εντόπισε τον έναν ορειβάτη και τον μετέφερε ζωντανό, οι άλλοι δύο χάθηκαν για πάντα στο βουνό. Οι σοροί των δύο ορειβατών έμειναν για πολλές μέρες στο βουνό καθώς, λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών, ήταν αδύνατο να προσεγγιστούν.

Η πιο πρόσφατη μεγάλη (με αίσιο τέλος) περιπέτεια στο «βουνό των Θεών»

Η πιο πρόσφατη περιπέτεια στον Όλυμπο σημειώθηκε το 2013, όταν είχε αίσιο τέλος η αναζήτηση για τρεις ορειβάτες στον Όλυμπο, για τον εντοπισμό των οποίων υπήρξε κινητοποίηση από πυροσβέστες και εθελοντές το Δεκέμβριο εκείνου του έτους.

Οι έρευνες ξεκίνησαν χθες το βράδυ όταν οι οικείοι τους ανησύχησαν διότι δεν απαντούσαν στα κινητά τους τηλέφωνα. Η αγωνία τους επιτάθηκε, λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Όπως αποδείχθηκε αργότερα, οι ορειβάτες κινούνταν στο οροπέδιο των Μουσών, σε περιοχή που βρισκόταν εκτός δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Τελικά το πρωί, οι τρεις άνδρες κατάφεραν να έρθουν σε τηλεφωνική επικοινωνία με τους οικείους, τους οποίους ενημέρωσαν ότι είναι καλά στην υγεία τους κι ότι βρίσκονται στο δρόμο της επιστροφής. Όπως έγινε γνωστό, διανυκτέρευσαν σε καταφύγιο.

Μέλη της Ελληνική Ομάδας Διάσωσης, με αφορμή την παραπάνω περίπτωση, επισήμαναν την ανάγκη οι ορειβάτες που ανεβαίνουν στον Όλυμπο να είναι εφοδιασμένοι με ασυρμάτους επικοινωνίας, ώστε να αποφεύγονται άσκοπες κινητοποιήσεις.

Η οικογένεια που σώθηκε στα 2.700 μέτρα

Αίσια έκβαση, μάλιστα, υπήρξε προ ημερών στην περιπέτεια οικογένειας ορειβατών από τη Βουλγαρία που είχε εγκλωβιστεί στην περιοχή Λούκι και σε υψόμετρο 2700 μέτρα στον Όλυμπο, όπου επιχειρούσε ανάβαση από το σημείο με προορισμό τον Μύτικα.

Το νεαρό ζευγάρι, μαζί με τα δυο ανήλικα παιδιά τους, ηλικίας 7 και 11 ετών, εγκλωβίστηκαν σε μονοπάτι, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να συνεχίσουν την κατάβαση, καθώς υπήρχε κίνδυνος να προκληθεί χιονοστιβάδα.

Για τη διάσωσή τους κινητοποιήθηκε η Πυροσβεστική Υπηρεσία, με ομάδα ειδικά εκπαιδευμένων διασωστών (14 άτομα) από την Π.Υ. Λιτοχώρου, 2η και 8η ΕΜΑΚ , Θεσσαλονίκη και Λάρισα. Μετά από ολονύκτια επιχείρηση, και τα τέσσερα μέλη της οικογένειας εντοπίστηκαν σώα και μεταφέρθηκαν σε ασφαλές σημείο, στο καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός».

Οι 11 ορειβάτες που επιβίωσαν στο Παγγαίο

Με τον άνεμο να τους παρασέρνει, τη δυνατή βροχή να τους κλείνει τα μάτια και το κρύο να τους παγώνει το αίμα, έντεκα ορειβάτες που έχασαν τον προσανατολισμό τους στα απόκρημνα μονοπάτια του Παγγαίου, έζησαν εφιαλτικές στιγμές μέσα στο βαθύ σκοτάδι της χθεσινής νύχτας τον Απρίλιο του 2014, αγωνιώντας πότε θα ξημερώσει, για να μπορέσουν να βρουν το δρόμο της επιστροφής τους ή να εντοπιστούν από τα σωστικά συνεργεία.

Ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Σερρών Σωτήρης Δημητράκης περιγράφει καρέ-καρέ τις στιγμές αγωνίας που έζησαν οι έντεκα ορειβάτες: «Ήταν οχτώ άνδρες και τρεις γυναίκες. Ξεκίνησαν από την Ιερά Μονή Εικοσιφοινίσσας να περπατήσουν το μονοπάτι Ε4, για κάποιους λόγους όμως αποπροσανατολίστηκαν και σε συνδυασμό με τις κακές καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν, χάθηκαν.

Ειδοποίησαν την πυροσβεστική υπηρεσία και αμέσως στήθηκε επιχείρηση διάσωσης. Για το σημείο ξεκίνησαν τρία οχήματα της πυροσβεστικής από Σέρρες και Ροδολίβος, με επτά άνδρες, ενώ ζητήθηκε και η βοήθεια της 2ης ΕΜΑΚ που συνέδραμε με δύο οχήματα και έξι άνδρες.

Η ορατότητα όμως ήταν μηδαμινή, οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στο υψόμετρο που βρισκόταν οι αγνοούμενοι ήταν ακραίες με δυνατό αέρα, ομίχλη και βροχή που δεν σε επέτρεπε να δεις ούτε στα πέντε μέτρα.

Οι προσπάθειες των σωστικών συνεργείων σταμάτησαν και ξεκίνησαν με το πρώτο φως της ημέρας. Βοήθεια από αέρος ήρθε και από την αερολέσχη Σερρών.

Ευτυχώς, γύρω στις 09:00 της Κυριακής, οι ορειβάτες εντοπίστηκαν σώοι και αβλαβείς, αποπροσανατολισμένοι τελείως από το μονοπάτι που θέλησαν να ακολουθήσουν, σε υψόμετρο 1.426 μέτρων».

Οι έντεκα ορειβάτες, που κατάγονται από την Αριδαία και τον Άγιο Αθανάσιο Δράμας, φανερά τρομαγμένοι και ταλαιπωρημένοι από την εφιαλτική νύχτα που πέρασαν, διακομίσθηκαν, για προληπτικούς λόγους, στο Κέντρο Υγείας Ροδολίβος και το απόγευμα της Κυριακής βρέθηκαν τελικά στα σπίτια τους.

Οι «48» της Βασιλίτσας

Έναν χρόνο αργότερα, αίσιο τέλος η περιπέτεια για σαράντα οκτώ πεζοπόρους που έχασαν τον προσανατολισμό τους και εγκλωβίστηκαν σε ορεινή δύσβατη περιοχή ανάμεσα στην Βασιλίτσα Γρεβενών και το Δίστρατο Ιωαννίνων.

Οι πεζοπόροι ξεκίνησαν το πρωί από τις εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού κέντρου Βασίλισσας με σκοπό να φτάσουν στην Αβδέλα Γρεβενών. Στην διαδρομή λόγω πυκνής ομίχλης έχασαν τον προσανατολισμό τους και εγκλωβίστηκαν σε δύσβατο σημείο της περιοχής.

Εξέπεμψαν σήμα κινδύνου και αμέσως κινητοποιήθηκε η 5ης ΕΜΑΚ και η Πυροσβεστική Υπηρεσία Κόνιτσας και Γρεβενών. Λίγο αργότερα εντόπισαν τους πεζοπόρους σε ορεινό δύσβατο σημείο προς στο Δίστρατο Ιωαννίνων. Με τη βοήθεια των ανδρών της πυροσβεστικής οι πεζοπόροι κατάφεραν να βρουν τον προσανατολισμό τους και ακολουθώντας μονοπάτια να πάρουν το δρόμο της επιστροφής προς την Βασιλίτσα. Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της πυροσβεστικής δεν όλοι είναι καλά στην υγεία τους.

Οι δύο ορειβάτες που βρέθηκαν σε χαράδρα στο Καϊμακτσαλάν

Τον Φεβρουάριο του 2018, εντοπίστηκαν χωρίς τις αισθήσεις τους, οι δύο ορειβάτες που αγνοούνταν στο όρος Βόρα (Καϊμακτσαλάν) του νομού Πέλλας. Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο άνδρας και η γυναίκα εντοπίστηκαν σε μία χαράδρα.

Μετά από ολονύκτιες έρευνες οι διασώστες κατάφεραν να προσεγγίσουν τη χαράδρα 10- 15 μέτρων περίπου και να βρουν τους δύο αγνοούμενους. Οι δύο ορειβάτες εξαφανίστηκαν όταν «αποκόπηκαν» από την παρέα τους, ενώ έκαναν πεζοπορία. Φέρεται να επρόκειτο για ζευγάρι από την ΠΓΔΜ.

Κατάφεραν και διασώθηκαν στον νότιο Ταΰγετο

Το Σεπτέμβριο του 2021 υπήρξε λήξη συναγερμού για τον εντοπισμό δύο ορειβατών στον νότιο Ταΰγετο.

Οι δυο τους εντοπίστηκαν στο Δάσος της Βασιλικής, στις 03:00 περίπου τα ξημερώματα και είναι καλά στην υγεία τους. Η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης Λακωνίας συμμετείχε στην επιχείρησε με 8 διασώστες.

Η βουνοπλαγιά που στέρησε τη ζωή σε τρεις ορειβάτες

Τον Φεβρουάριο του 2022, τρεις αναρρριχητές βρήκαν τραγικό θάνατο στα Καλάβρυτα, έχοντας πρωτίστως παρασυρθεί από χιονοστιβάδα. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά επικίνδυνο σημείο στα Καλάβρυτα και -λογικά- όταν η χιονοστιβάδα άρχισε να τους πλησιάζει, δεν είχαν μεγάλα περιθώρια αντίδρασης. Έτσι, Παρασύρθηκαν και βρήκαν τραγικό θάνατο στη χιονισμένη και απότομη πλαγιά.

Για τον εντοπισμό των τριών αναρριχητών είχε στηθεί μια μεγάλη επιχείρηση από τα ξημερώματα, Στην επιχείρηση συμμετείχαν και δυο ελικόπτερα του ενιαίου κέντρου συντονισμού έρευνας – διάσωσης και της Πυροσβεστικής, στην ευρύτερη περιοχή, «Ύδατα Στυγός», κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο. Στην περιοχή επιχειρούσαν ακόμη 22 πυροσβέστες με την ορειβατική ομάδα έρευνας και διάσωσης της 6ης ΕΜΑΚ από την Πάτρα, ένα ειδικό ερπυστριοφόρο όχημα, καθώς και ομάδα χειριστών εναέριων συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αλλά και χιονοδρόμοι-στελέχη του Χιονοδρομικού Καλαβρύτων.

Οι διασώστες κατάφεραν να φτάσουν στο σημείο μετά από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες. Εντόπισαν τις σορούς των θυμάτων και αμέσως μετά άρχισαν να φωτογραφίζουν το σημείο.

Οι πέντε ορειβάτες που επέζησαν στην Κρήτη

Αίσιο τέλος είχε η επιχείρηση διάσωσης πέντε ορειβατών από την Γερμανία, η οποία στήθηκε στο όρος Δίκτη, στην Κρήτη, το Μάρτιο του 2022.

Τα πέντε άτομα σύμφωνα με τον δήμαρχο Οροπεδίου Λασιθίου είχαν χαθεί στα ορεινά του όρους και εντοπίστηκαν πάνω από το χωριό Μέσα Λασίθι σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, με το χιόνι στην περιοχή να ξεπερνά το 1,5 μέτρο. Τα πέντε μέλη της οικογένειας είναι καλά στην υγεία τους και μετά από ιατρικό έλεγχο στο Κέντρο Υγείας, μεταφέρθηκαν στο Δημαρχείο του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου στο Τζερμιάδων, όπου διέμειναν τη νύχτα.

Στην επιχείρηση συμμετείχε κλιμάκιο της ΕΜΑΚ, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λασιθίου, του ΕΚΑΒ Τζερμιάδων, του Αστυνομικού Σταθμού Τζερμιάδων, της εθελοντικής Ομάδας Διάσωσης Κρήτης και της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου.

Πιθανότατα τα πέντε άτομα, είχαν νωρίτερα επιχειρήσει να κάνουν ορειβασία στη χιονισμένη Δίκτη, με τον κ. Στεφανάκη να δηλώνει ότι «το μυθικό βουνό αποτελεί μεν τον κατεξοχήν φιλόξενο διεθνή προορισμό εναλλακτικού τουρισμού βουνού, αλλά πάντα συνειδητοποιημένα, με προσοχή στις καιρικές συνθήκες, με κατάλληλο εξοπλισμό και με τις οδηγίες και την ενημέρωση της Πολιτικής Προστασίας».

Οι δύο που χάθηκαν στα Πιέρια όρη

Ήταν το Σεπτέμβριο του 2023, όταν εντοπίστηκαν από μέλη της ΕΜΑΚ, οι δύο ορειβάτες που είχαν χαθεί σε στα Πιέρια όρη, στην περιοχή πάνω από το Βελβεντό.

Οι δύο ορειβάτες έχασαν τον προσανατολισμό τους και όταν έπεσε το σκοτάδι ειδοποίησαν την Πυροσβεστική Υπηρεσία για να τους μεταφέρει σε ασφαλές σημείο. Ήταν στην περιοχή Λαγομάνα κοντά στο καταφύγιο του ΕΟΣ Κοζάνης, όπως αναφέρει η ΕΡΤ.