Πέθανε τελικά από ελληνικά χέρια ο Γεώργιος Καραϊσκάκης; Το μυστήριο παραμένει για τον γιο της καλόγριας

Σαν χθες, στις 22 Απριλίου 1827, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης – ήδη εξαντλημένος και βαριά άρρωστος από φυματίωση – τραυματίζεται θανάσιμα στο Φάληρο. Την επόμενη ημέρα, ανήμερα της ονομαστικής του εορτής, αφήνει την τελευταία του πνοή.

Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει αναπάντητο: Από πού προήλθε η χαριστική βολή; Από Τούρκους ή από Έλληνες; Η ιστορία μας μεταφέρει πίσω στις 21 Απριλίου 1827, όταν οι ελληνικές δυνάμεις είχαν στρατοπεδεύσει στο Φάληρο, προετοιμαζόμενες για μάχη ενάντια στον Κιουταχή.

Αρχιστράτηγοι της συγκεκριμένης εκστρατείας, διορισμένοι από τη Γ’ Εθνοσυνέλευση, ήταν οι Άγγλοι φιλέλληνες Ριχάρδος Τσορτς και Τόμας Κόχραν. Ο Καραϊσκάκης, όμως, είχε εκφράσει την έντονη διαφωνία του σχετικά με την ιδέα της κατά μέτωπον επίθεσης. Άρρωστος και καταβεβλημένος από τη φυματίωση, είχε αποσυρθεί στη σκηνή του, αφήνοντας την ηγεσία της μάχης στους υπόλοιπους στρατηγούς.

Ποιος σκότωσε τελικά τον Γεώργιο Καραϊσκάκη;

Την επόμενη ημέρα, ορισμένοι Έλληνες αγωνιστές αποφάσισαν να επιτεθούν στο στρατόπεδο του Κιουταχή, χωρίς να έχουν λάβει την έγκριση ή τη διαταγή των ανωτέρων τους. Για να αποτρέψει την κλιμάκωση της σύγκρουσης, ο Καραϊσκάκης βγήκε από τη σκηνή του και, καβάλα στο άλογό του, κατευθύνθηκε προς το σημείο της συμπλοκής, προσπαθώντας να κατευνάσει την κατάσταση και να ηρεμήσει τα πνεύματα.

Εκείνη τη στιγμή, μία σφαίρα τον χτύπησε στο υπογάστριο, προκαλώντας σοβαρό τραυματισμό. Παρότι κατάλαβε αμέσως ότι αυτή τη φορά το τραύμα του ήταν θανάσιμο, επέστρεψε ιππεύοντας στο στρατόπεδό του. Εκεί κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια, συνέταξε τη διαθήκη του και αποχαιρέτησε τους συμπολεμιστές του.

Ως τελευταία επιθυμία, ζήτησε να μεταφερθεί στο πλοίο «Σπαρτιάτης» με προορισμό τη Σαλαμίνα και την Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στην Κούλουρη. Αυτή η επιθυμία του γενναίου Αρχιστράτηγου Καραϊσκάκη έγινε σεβαστή και εκπληρώθηκε, τιμώντας τον μέχρι την ύστατη στιγμή.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τη Σαλαμίνα, έλαβε ένα γράμμα από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στο οποίο ο «Γέρος του Μοριά» τον προειδοποιούσε να προσέχει, γιατί «ο θάνατός του πολλούς θα βόλευε». Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι όταν ο Καραϊσκάκης διάβασε το γράμμα, σχολίασε: «Τώρα που μου το έστειλε, είνα αργά».

Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης άφησε την τελευταία του πνοή στις 4 το πρωί της 23ης Απριλίου 1827, ανήμερα της ονομαστικής του εορτής. Τα νέα του θανάτου του, σκόρπισαν τον θρήνο, ρίγη συγκίνησης αλλά και οργή, αφού πολλοί πίστευαν ότι ο μεγάλος ήρωας της Επανάστασης δολοφονήθηκε.

Περισσότερο από όλους ίσως θρήνησε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, αφού δήλωνε πως ο Καραϊσκάκης ήταν «το αγαπημένο του παιδί». Λέγεται, μάλιστα, ότι όταν του μετέφεραν τα δυσάρεστα νέα, έπιασε τα μάγουλά του, δίπλωσε τα πόδια σταυροπόδι και θρήνησε γοερά.

Τα στοιχεία για το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη

Ο Καραϊσκάκης, με το αδύνατο σώμα, το μέτριο ανάστημα και τον οξύθυμο χαρακτήρα του, συνδύαζε αρετές που τον ξεχώριζαν. Διακρινόταν για την ισχυρή του θέληση, την κριτική του σκέψη και την εξαιρετική του ικανότητα να λαμβάνει και να εκτελεί εντολές με ακρίβεια.

Ωστόσο, ο μυστηριώδης θάνατός του έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών θεωριών. Κάποιες από αυτές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για δολοφονία που σχεδιάστηκε είτε από τους Άγγλους, οι οποίοι επιδίωκαν να περιορίσουν την Επανάσταση στην Πελοπόννησο, είτε από τον μεγάλο του αντίπαλο, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.

Ο Δημήτριος Αινιάν, γραμματέας του Καραϊσκάκη, ο οποίος έγραψε τη βιογραφία του το 1833, υποστήριξε ότι ο Καραϊσκάκης προτού πεθάνει εμπιστεύτηκε στους πολέμαρχους Χατζηπέτρο και Γρίβα ότι: «…λέγουν ότι εν παρόδω τρόπον τινά ανέφερε εις αυτούς ότι επληγώθη από το μέρος των Ελλήνων, ότι εγνώριζεν τον αίτιον και ότι, αν ήθελε ζήση, ήθελε τον κάμει γνωστόν και εις το στρατόπεδον».

Επίσης, στο ποίημα «Γεώργιος Καραϊσκάκης» του Ιωάννη Ζαμπέλιου, ο αρχιστράτηγος φέρεται να λέει στους Χατζηπέτρο και Γρίβα: «Αύριον αν είμαι ζωντανός ακόμη, ελάτε να σας πω έναν μυστικόν». Η συντριπτική πλειονότητα των πρωτογενών πηγών, μεταξύ των οποίων επίσης αυτόπτες, δέχεται ότι ο Καραϊσκάκης πυροβολήθηκε από Τούρκους.

«Ο Κόχραν κι ο Τσωρτς, μέσα στις λίγες ημέρες που βρί­σκονταν στον Πειραιά, κατάλαβαν πως ένας είχε τη δύναμη να αντιταχθεί στα σχέδιά τους, ο Καραϊσκάκης. Η εντολή που είχανε πάρει ήταν να πνιγεί η επανάσταση στη Στερεά, για να μπορέσει η Αγγλία να πετύχει το διπλωματικό της παιχνίδι, τον περιορισμό, δηλαδή, του απελευθερωτικού κινήματος του Μοριά, για να ‘χει το μικρό, αδύναμο και μισοανεξάρτητο ναυτικό κράτος που θα δημιουργούνταν κά­τω από τον έλεγχό της. (…) Ο Καραϊσκάκης έπεσε θύμα της εγγλέζικης πολιτικής στην Ελλάδα και εμπνευστές της σατανικιάς δολο­φονίας του στάθηκαν ο Κόχραν, ο Τσωρτς κι ο Μαυροκορδάτος».