Λόφος Φιλοπάππου: Η άγνωστη ιστορία του ανθρώπου που χάρισε το όνομά του στην περιοχή
Από που πήρε το όνομά του ο λόφος;
Ο Λόφος του Φιλοπάππου είναι μια από τις πιο γνωστές περιοχές της Αθήνας, ιδιαίτερα για τους κατοίκους της πόλης. Ωστόσο, λίγοι γνωρίζουν την ιστορία πίσω από το όνομά του και τον άνθρωπο που το ενέπνευσε. Ο Φιλοπάππος, ο οποίος μάλιστα δεν ήταν Έλληνας, χάρισε το όνομά του σε αυτόν τον καταπράσινο λόφο που δεσπόζει απέναντι από την Ακρόπολη.
Στα αρχαία χρόνια, ο λόφος αυτός δεν είχε το σημερινό του όνομα. Ήταν γνωστός ως Λόφος των Μουσών ή Μουσείο, καθώς, σύμφωνα με τη μυθολογία, εκεί συνήθιζε να συνθέτει και να ψάλλει ύμνους με τη λύρα του ο μαθητής του Ορφέα, ο Μουσαίος. Μάλιστα, λέγεται πως εκεί βρισκόταν και ο τάφος του. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, ο Λόφος των Μουσών μετονομάστηκε σε Φιλοπάππου, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.
Ποιος ήταν ο Φιλοπάππος
Ποιος ήταν, όμως, ο Φιλοπάππος; Το πλήρες όνομά του ήταν Γάιος Ιούλιος Αντίοχος Επιφανής Φιλόπαππος (στα λατινικά: Gaius Julius Antiochus Epiphanes Philopappus) και υπήρξε σημαντικός ευεργέτης της πόλης των Αθηνών. Γεννημένος γύρω στο 70 μ.Χ., ήταν εγγονός του Αντίοχου Δ΄ του Επιφανούς, του τελευταίου βασιλιά της Κομμαγηνής, που βρίσκεται στη σημερινή Συρία. Το περίφημο μνημείο του Φιλοπάππου στον ομώνυμο λόφο είναι αφιερωμένο στη μνήμη αυτού του ξεχωριστού άνδρα.
Ο Φιλοπάππος έφτασε από την πατρίδα του στην Αθήνα φέρνοντας μαζί του μεγάλο πλούτο, τον οποίο δεν δίστασε να διαθέσει γενναιόδωρα για την ευημερία της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας. Μεταξύ άλλων, διετέλεσε αγωνοθέτης στα Διονύσια, ενώ ενσωματώθηκε πλήρως στην αθηναϊκή ζωή, αποκτώντας την ιδιότητα του Αθηναίου πολίτη. Αργότερα, τιμήθηκε με τον τίτλο του υπάτου της πόλης, αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην ιστορία της.
Οι Αθηναίοι τίμησαν την αγάπη του Φιλοπάππου για την πόλη τους, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες για τον θαυμασμό του προς τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Το μνημείο του Φιλοπάππου ανεγέρθηκε μεταξύ 114 και 116 μ.Χ., με δαπάνες της πόλης των Αθηνών και υπό την εποπτεία των δύο αδελφών του. Δεν επρόκειτο για έναν απλό τάφο ή ένα μικρό μνημείο, αλλά για ένα επιβλητικό ταφικό οικοδόμημα μεγαλειωδών διαστάσεων. Εντυπωσιακή είναι η πρόσοψή του, που έβλεπε προς τον Παρθενώνα, με ύψος 12 μέτρα, ενώ το συνολικό μέγεθος του μνημείου παραπέμπει σε μια σύγχρονη πολυώροφη πολυκατοικία.
Το ταφικό μνημείο δεν ήταν απλό στην όψη. Αντιθέτως, ήταν πλούσια διακοσμημένο με ανάγλυφες παραστάσεις που απεικόνιζαν τον Φιλόπαππο επάνω σε άρμα, να παρακολουθεί τελετές και να περιβάλλεται από υπηρέτες, ραβδούχους και άλλες φιγούρες. Ένα πραγματικά εντυπωσιακό έργο, σχεδιασμένο να τραβά τα βλέμματα των επισκεπτών της περιοχής, όπως αναφέρεται και στην ιστοσελίδα.
Σήμερα, τα ερείπια του μνημείου αποπνέουν τη νοσταλγία μιας άλλης εποχής, από την παλιά Αθήνα έως την Αρχαία Ελλάδα. Παρότι η περιοχή έχει πλέον πυκνοκατοικηθεί, ο λόφος του Φιλοπάππου εξακολουθεί να μαγεύει με τη μοναδική θέα που προσφέρει σε όσους τον επισκέπτονται.
