Η παραβίαση του Αβάτου: Οι γυναίκες που τόλμησαν να εισέλθουν στο Άγιο Όρος – Τι απέγιναν;
Ποιες γυναίκες παραβίασαν το άβατο στο Άγιον Όρος
Το Άγιο Όρος, ο «Κήπος της Παναγίας», αποτελεί έναν από τους τελευταίους θρησκευτικούς θύλακες στον κόσμο όπου το άβατο τηρείται απαρέγκλιτα για πάνω από χίλια χρόνια. Η απαγόρευση εισόδου στις γυναίκες, που έχει τις ρίζες της σε έναν αρχαίο κανόνα, έχει προκαλέσει διαχρονικά το ενδιαφέρον, την περιέργεια, αλλά και την αμφισβήτηση. Παρά την αυστηρότητα του κανόνα, η ιστορία έχει καταγράψει περιπτώσεις γυναικών που τόλμησαν να τον παραβιάσουν, είτε από ανάγκη, είτε από τόλμη, είτε ως πράξη διαμαρτυρίας, αφήνοντας το δικό τους αποτύπωμα σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο.
Η ιστορική ρίζα του αβάτου: Ο μύθος της Παναγίας και της Ελένης Παλαιολογίνας
Η απαγόρευση εισόδου των γυναικών στο Άγιο Όρος, γνωστή ως άβατο, έχει τις ρίζες της σε έναν αρχαίο θρύλο. Σύμφωνα με αυτόν, η Παναγία, όταν ταξίδευε προς την Κύπρο, αναγκάστηκε να καταφύγει στο Άγιο Όρος λόγω κακοκαιρίας. Γοητευμένη από την ομορφιά του τοπίου, ζήτησε από τον Θεό να της το χαρίσει. Από τότε, το Άγιο Όρος θεωρείται ο «Κήπος της Παναγίας», και καμία άλλη γυναίκα δεν επιτρέπεται να εισέλθει σε αυτόν.
Ωστόσο, η πρώτη καταγεγραμμένη παραβίαση του αβάτου συνδέεται με ένα άλλο όνομα: αυτό της Ελένης Παλαιολογίνας, κόρης του Βυζαντινού αυτοκράτορα. Ο θρύλος αναφέρει ότι η πριγκίπισσα, όταν ναυάγησε κοντά στο Άγιο Όρος, βρήκε καταφύγιο στη μονή Ιβήρων. Την ώρα που έμπαινε στη μονή, μια φωνή από την εικόνα της Παναγίας την εμπόδισε, λέγοντάς της να μην αγγίξει το «πόδι» της μονής. Η Ελένη Παλαιολογίνα υπάκουσε και έτσι εδραιώθηκε το άβατο, το οποίο τηρήθηκε ευλαβικά έκτοτε.
Η «Μις Ευρώπη» που έσπασε τα ταμπού: Η τολμηρή Αλίκη Διπλαράκου
Στις αρχές του 20ού αιώνα, η παραβίαση του αβάτου από μια γυναίκα πήρε μια διαφορετική διάσταση. Η Αλίκη Διπλαράκου, η «Μις Ευρώπη» του 1930, μια γυναίκα με ανεξάρτητο πνεύμα και έντονη προσωπικότητα, αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη της. Ντυμένη με ανδρικά ρούχα, η Διπλαράκου κατάφερε να εισέλθει στο Άγιο Όρος, προκαλώντας σάλο στον Τύπο της εποχής. Η πράξη της αυτή δεν ήταν μια απλή πρόκληση, αλλά μια κίνηση που αμφισβητούσε ευθέως την απαγόρευση και τα στερεότυπα που περιόριζαν τη γυναικεία δράση.
Η Μαλβίνα Κάραλη: Η διαμαρτυρία μιας δυναμικής φωνής
Μια άλλη γνωστή περίπτωση παραβίασης του αβάτου είναι αυτή της δημοσιογράφου και συγγραφέως Μαλβίνας Κάραλη. Γνωστή για το οξύ της πνεύμα και την ευαισθησία της, η Μαλβίνα, ντυμένη με ανδρικά ρούχα, επιχείρησε να εισέλθει στο Άγιο Όρος. Η πράξη της αυτή, που έγινε για να εκφράσει έμπρακτα την αντίθεσή της στη συγκεκριμένη απαγόρευση, έγινε αντιληπτή και η ίδια διώχθηκε από τον ιερό χώρο. Το περιστατικό αυτό, αν και σύντομο, έδειξε για ακόμα μια φορά ότι το άβατο δεν ήταν απλώς ένας θρησκευτικός κανόνας, αλλά ένα σημείο διαφωνίας και αμφισβήτησης για πολλές γυναίκες.
Η ηρωίδα της Κατοχής: Η Αικατερίνη Βελλίνη
Μια από τις πιο συγκινητικές ιστορίες παραβίασης του αβάτου είναι αυτή της Αικατερίνης Βελλίνη, της πρώτης Ελληνίδας αεροπόρου. Στην περίοδο της Κατοχής, η Βελλίνη, ως μέλος της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας, πραγματοποίησε μια μυστική αποστολή στο Άγιο Όρος για να παραδώσει φάρμακα στους μοναχούς, οι οποίοι ήταν αποκλεισμένοι. Η πράξη της αυτή, που έγινε από αλτρουισμό και ανθρωπισμό, αναγνωρίστηκε ως μια πράξη θάρρους και ηρωισμού.
Διαβάστε επίσης
Σύγχρονες παραβιάσεις και η συζήτηση για το άβατο
Στη σύγχρονη εποχή, έχουν καταγραφεί περιστατικά που έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς γυναίκες έχουν εισέλθει στο Άγιο Όρος. Τα πιο πρόσφατα περιστατικά, όπου γυναίκες βρέθηκαν στο Άγιο Όρος ως μέλη πληρωμάτων τουριστικών σκαφών, απασχόλησαν ιδιαίτερα την κοινή γνώμη. Το γεγονός αυτό, αν και αποτελεί μια παραβίαση του αβάτου, δείχνει ότι οι προσπάθειες για την είσοδο γυναικών στο Άγιο Όρος δεν έχουν σταματήσει ποτέ.
Η συζήτηση για το άβατο είναι πολύπλοκη. Από τη μια, η Εκκλησία το υπερασπίζεται ως έναν ιερό κανόνα που έχει διατηρηθεί για αιώνες. Από την άλλη, οι υπέρμαχοι της ισότητας των φύλων το θεωρούν ως μια απαρχαιωμένη διάκριση. Η ιστορία, ωστόσο, αποδεικνύει ότι το άβατο έχει παραβιαστεί από γυναίκες που είχαν το θάρρος να το κάνουν, είτε από ανάγκη, είτε από τόλμη, είτε ως πράξη διαμαρτυρίας. Η ιστορία αυτή, μας υπενθυμίζει ότι οι κανόνες, ακόμα και οι πιο αρχαίοι, μπορούν να αμφισβητηθούν, και ότι η γυναικεία παρουσία έχει τη δική της θέση ακόμα και στα πιο «ιερά» μέρη.
