Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης: Τα SOS-σημάδια που πρέπει να γνωρίζετε πριν να είναι αργά
Ένας θρόμβος δημιουργείται λόγω της πήξης του αίματος
Κάθε χρόνο, την 13η Οκτωβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης, η οποία καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Εταιρείας Θρόμβωσης και Αιμόστασης (ISTH). Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης έχει στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τη νόσο και τις επιπτώσεις της.
Τι είναι η Θρόμβωση;
Θρόμβωση είναι ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος (σταγόνα πηγμένου αίματος) μέσα σ’ ένα αγγείο, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ροή του αίματος μέσω του κυκλοφορικού συστήματος και να εγκυμονεί κινδύνους στη ζωή του ασθενούς. Σύμφωνα με στοιχεία της ISTH, ένας στους τέσσερις θανάτους παγκοσμίως οφείλεται σε θρόμβωση.
Η 13η Οκτωβρίου επιλέχθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης (World Thrombosis Day), επειδή στην ημερομηνία αυτή του 1821 γεννήθηκε ο πρωτοπόρος γερμανός παθολόγος Ρούντολφ Φίρχοβ, ο οποίος ανέπτυξε για πρώτη φορά την έννοια της «θρόμβωσης» κι έκανε σημαντικά βήματα προόδου στην κατανόηση αυτής της συχνά «παρεξηγημένης» και μη διαγνωσμένης νόσου.
Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος είναι υπεύθυνη για έναν στους τέσσερις θανάτους παγκοσμίως. Το 1/3 των ασθενών με εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση θα παρουσιάσουν ένα νέο επεισόδιο στην επόμενη δεκαετία. Το 1/3 των ασθενών με πνευμονική εμβολή, οι οποίοι δεν θα λάβουν την ενδεικνυόμενη θεραπεία, θα αποβιώσουν εντός των επόμενων τριών μηνών. Κάθε χρόνο, 600.000 θάνατοι στην Ευρώπη και περίπου 50.000 στην Ελλάδα, σχετίζονται με τη φλεβική θρομβοεμβολική νόσο. Αποτελεί την πρώτη αιτία ενδονοσοκομειακής θνητότητας, καθώς το 60% όλων των θρομβώσεων προκύπτουν κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από νοσηλεία. Η νόσος προκαλεί περισσότερους θανάτους από όσους προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη, το AIDS και τα τροχαία ατυχήματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της θρόμβωσης;
Μερικές φορές είναι δύσκολο να αναγνωρίσεις τα συμπτώματα της ΕΒΦΘ, καθώς οι μισές περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικές. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την περιοχή εντόπισης του θρόμβου και το μέγεθός του. Αυτά περιλαμβάνουν:
- οίδημα
- ευαισθησία
- πόνο στα κάτω άκρα που μπορεί να επιδεινώνεται κατά τη βάδιση την ορθοστασία
- αίσθημα θερμότητας ή καψίματος
- αλλαγή της φυσιολογικής χροιάς του δέρματος που μπορεί να γίνεται μπλε ή κόκκινο
Σε περίπτωση και ΠΕ τα συμπτώματα είναι δύσπνοια, γρήγορη αναπνοή, πόνος στο στήθος (μπορεί να χειροτερεύει με τη βαθιά αναπνοή), ταχυκαρδία, αιμόπτυση ή/και λιποθυμία – απώλεια των αισθήσεων.
Μέτρα πρόληψης για την προφύλαξη από τη φλεβοθρόμβωση
Ακολουθούν ορισμένες πρακτικές συμβουλές για να διατηρήσετε χαμηλό τον κίνδυνο ΕΒΦΘ:
- Ρωτήστε το γιατρό σας σχετικά με την ανάγκη για αντιπηκτικά ή κάλτσες συμπίεσης για την αποφυγή θρόμβων, όποτε χρειαστείτε νοσηλεία σε νοσοκομείο.
- Χάστε βάρος, εάν είστε υπέρβαροι και ασκηθείτε τακτικά, το περπάτημα είναι η καλύτερη άσκηση.
- Αποφύγετε μεγάλες περιόδους ακινησίας. Σηκωθείτε και μετακινηθείτε ανά μία ώρα κάθε φορά που ταξιδεύετε με αεροπλάνο, τρένο ή λεωφορείο, ειδικά αν το ταξίδι είναι μεγαλύτερο από 4 ώρες. Κάνετε ασκήσεις κουνώντας τα πόδια πάνω-κάτω (μύτη-τακούνι) εάν δεν μπορείτε να μετακινηθείτε. Σταματήστε τουλάχιστον κάθε δύο ώρες όταν οδηγείτε και κάνετε ένα σύντομο περίπατο. Πίνετε πολύ νερό και φοράτε χαλαρά ενδύματα όταν ταξιδεύετε.
- Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με τον κίνδυνο θρόμβωσης κάθε φορά που παίρνετε ορμόνες, είτε για αντισύλληψη είτε για θεραπεία αντικατάστασης ή κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά από εγκυμοσύνη.
- Σε περίπτωση χειρουργικής επέμβασης, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει μία ή περισσότερες μεθόδους πρόληψης ΕΒΦΘ, όπως τη λήψη αντιπηκτικών πριν και αμέσως μετά το χειρουργείο σας, χρήση ειδικής συσκευής που μοιάζει με παντελόνι και συμπιέζει ρυθμικά τα πόδια σας διατηρώντας τη ροή του αίματος εντός των φλεβών σας κατά τη διάρκεια πολύωρων επεμβάσεων ή τη χρήση ελαστικών καλτσών συμπίεσης που προλαμβάνουν τη στασιμότητα του αίματος. Επίσης η κινητοποίησή σας το συντομότερο δυνατόν μετά το χειρουργείο μειώνει τον κίνδυνο για ΕΒΦΘ.
Η σωστή ενημέρωση αποτελεί την καλύτερη πρόληψη. Εάν προγραμματίζετε κάποια επέμβαση μη διστάσετε να ζητήσετε από το γιατρό σας μια αξιολόγηση του κινδύνου σας για θρόμβωση και να συζητήσετε το πρωτόκολλο του νοσοκομείου για την πρόληψη αυτής.
