Αναζητώντας το παθογόνο που θα προκαλέσει την επόμενη πανδημία: Ανθεκτικά μικρόβια και ιοί στο ραντάρ
«Οικογένειες» ιών ύποπτες για επόμενες πανδημίες
Tουλάχιστον 25 «οικογένειες» ιών, μεταξύ των οποίων και ο υπεύθυνος για τη γρίπη των πτηνών H5N1, βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση, καθώς οι ειδικοί αναζητούν το παθογόνο που ενδέχεται να προκαλέσει την επόμενη πανδημία. «Η πιθανότητα ένας άνθρωπος να βιώσει στη ζωή του μια μεγάλη απειλή για τη Δημόσια Υγεία είναι 38%», είπε σε ημερίδα ο Σωτήρης Τσιόδρας, καθηγητής Παθολογίας - Λοιμώξεων.
Το παθογόνο που ενδέχεται να προκαλέσει την επόμενη πανδημία «αναζητούν» οι ειδικοί επιστήμονες. Στη λίστα των «υποψηφίων» έχουν τεθεί τουλάχιστον 25 οικογένειες ιών, μεταξύ των οποίων και ο υπεύθυνος για τη γρίπη των πτηνών H5N1.
Oπως ανέφερε χθες ο καθηγητής Παθολογίας - Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Σωτήρης Τσιόδρας, σε ημερίδα του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) με τίτλο «Επίκαιρα θέματα δημόσιας υγείας», με βάση μαθηματικά μοντέλα, η πιθανότητα ένας άνθρωπος να βιώσει στη ζωή του μια μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία είναι 38%. Σύμφωνα με τον καθηγητή, σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει βάλει στη λίστα των υπό επιτήρηση παθογόνων 25 οικογένειες ιών. «Ο σκοπός είναι να έχουμε έτοιμα αντίμετρα για ενδεχόμενη νέα πανδημία», τόνισε ο καθηγητής, σημειώνοντας πως σήμερα ψηλά στη λίστα των ιών που φοβίζουν τους ειδικούς είναι ο Η5Ν1 (γρίπη των πτηνών), ιός από τον οποίο έχουν προσβληθεί 112 εκατ. πουλερικά στις ΗΠΑ, ενώ 58 άνθρωποι έχουν εμφανίσει τη νόσο. Οπως είπε, «μπορεί να υπάρξει μια μετάλλαξη του ιού, η οποία θα τον κάνει πιο μεταδοτικό. Μπορεί να προκύψει φέτος ή έπειτα από 15-20 χρόνια». Ο κ. Τσιόδρας αναφέρθηκε πάντως στην πιθανότητα να προκληθεί πανδημία από ένα άγνωστο παθογόνο – νόσος «Χ», όπως έχει αναφέρει πρόσφατα ο ΠΟΥ, και όπως άλλωστε συνέβη με τον SARS-COV-2 και την πρόσφατη πανδημία της COVID-19. Στο πλαίσιο αυτό, ο καθηγητής τόνισε πως θα πρέπει να υπάρχει επιτήρηση διεπαφής ανθρώπων με ζώα και να γίνει επένδυση σε αντίμετρα για να προληφθούν επιδημίες που μπορεί να εξελιχθούν σε πανδημία.
Η χθεσινή ημερίδα εστιάστηκε και στη σιωπηλή πανδημία του αιώνα μας και μία από τις κορυφαίες απειλές για τη δημόσια υγεία, όπως ονομάζουν οι ειδικοί γιατροί τη μικροβιακή αντοχή. Οπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, ευθύνεται για περισσότερους από 35.000 θανάτους ετησίως στην Ε.Ε., κάτι που ισοδυναμεί με τους επιβάτες σε 13 μεγάλα κρουαζιερόπλοια, είπε, χρησιμοποιώντας παράδειγμα από καμπάνια του ECDC.
Η Ελλάδα είναι διαχρονικά μια από τις χώρες με την υψηλότερη επίπτωση πολυανθεκτικών μικροβίων. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, κάθε χρόνο στη χώρα μας αποδίδονται στη μικροβιακή αντοχή 20 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού, ενώ το 12% των νοσηλευόμενων ασθενών παρουσιάζει τουλάχιστον μία λοίμωξη σχετιζόμενη με φροντίδα υγείας. Το 55,3% των νοσηλευόμενων ασθενών, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, λάμβανε τουλάχιστον ένα αντιβιοτικό την ημέρα της μελέτης, όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 32,4%, ενώ υπολογίζεται ότι εκτός νοσοκομείου καταναλώνονται 26,7 ημερήσιες δόσεις αντιβιοτικών ανά 1.000 κατοίκους την ημέρα, έναντι 18,3 στην Ε.Ε. (μέσος όρος).
Η χώρα μας, εκτός από το ότι έχει υψηλή κατανάλωση αντιβιοτικών, είναι από τις χώρες στις οποίες οι γιατροί χρησιμοποιούν ευρέος φάσματος αντιβιοτικά που έχουν μεγάλη επίδραση στη μικροβιακή αντοχή. Σύμφωνα με τους επιστήμονες του ΕΟΔΥ, κατά το σύστημα ταξινόμησης Access Watch Reserve του ΠΟΥ, όπου Access είναι τα αντιβιοτικά με μικρότερη επίδραση στη μικροβιακή αντοχή και στενότερου φάσματος, μόλις το 42,6% των αντιβιοτικών που καταναλώνονται στη χώρα μας είναι Access. Αν σκεφτούμε μάλιστα πως η Ε.Ε. έχει θέσει τον στόχο του 65% γι’ αυτή την κατηγορία αντιβιοτικών, είμαστε δυστυχώς πολύ πίσω.
Η συνταγογράφηση
Αυτό προκύπτει και από την επεξεργασία των δεδομένων συνταγογράφησης αντιβιοτικών της ΗΔΙΚΑ για το 2023: μόνο οι οδοντίατροι και οι δερματολόγοι έχουν ξεπεράσει τον στόχο του 65% Access –με 89,4% και 67,9%, αντιστοίχως–, αν και πρόκειται για ειδικότητες με πολύ συγκεκριμένες ενδείξεις χορήγησης αντιβιοτικών. Πνευμονολόγοι και ουρολόγοι έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά Access αντιβιοτικών (μόλις 22,7% και 21,8%, αντιστοίχως), ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά και στις ειδικότητες που συνταγογραφούν περισσότερο, που είναι οι παθολόγοι, οι γενικοί γιατροί και οι παιδίατροι (32,72%, 37,05% και 41,8%, αντιστοίχως). Η επεξεργασία των δεδομένων έδειξε ότι όσο αυξάνεται η ηλικία του γιατρού τόσο μειώνεται το ποσοστό των αντιβιοτικών Access που συνταγογραφεί. Γενικά η κατανάλωση αντιβιοτικών για συστηματική χρήση είναι μεγαλύτερη στα νησιά (Ιόνια, Κρήτη, Ν. Αιγαίο), με εξαίρεση το Βόρειο Αιγαίο, και μικρότερη σε Μακεδονία και Θράκη. Η μικρότερη κατανάλωση αντιβιοτικών Access φαίνεται να είναι στα Ιόνια νησιά (39%) και η μεγαλύτερη στην Αττική (45%) και στη Στερεά Ελλάδα (45%). Η κατανάλωση αντιβιοτικών αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας και στα δύο φύλα και είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες έως την ηλικία των 70 ετών, και μετά αντιστρόφως.
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας αναφέρθηκαν οι δράσεις του ΕΟΔΥ για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής. Μεταξύ αυτών είναι η δρομολόγηση της δημιουργίας ενός πλήρως ψηφιοποιημένου μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης, καθώς και η επικείμενη εφαρμογή (με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης) επιχειρησιακού σχεδίου δράσης για τον έλεγχο και την πρόληψη των λοιμώξεων, που θα περιλαμβάνει τη δημιουργία εθνικών κατευθυντήριων οδηγιών και την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας καθώς και του προσωπικού καθαριότητας των νοσοκομείων στην πρόληψη και στον έλεγχο των λοιμώξεων.
Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή
Aκολουθήστε μας στo Google News
