Τι είναι stalker; Πως δρα στο διαδίκτυο και στην ζωή με αφορμή την περίπτωση του Γιάννη Πλούταρχου
Τι μπορεί να κάνει το θύμα;
Η πρόσφατη είδηση του Γιάννη Πλούταρχου που έκανε μήνυση σε γυναίκα που τον παρακολουθούσε έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον.
Τα τελευταία χρόνια, ο Γιάννης Πλούταρχος προσπαθούσε να ανακαλύψει ποια ήταν η γυναίκα που κρυβόταν πίσω από τα μηνύματα και τα ραβασάκια που έβρισκε έξω από το σπίτι του. Όταν το ανακάλυψε, προσέφυγε στη δικαιοσύνη και υπέβαλε μήνυση. Ο ίδιος επιμένει ότι ποτέ δεν έδωσε κανένα δικαίωμα στην 47χρονη «stalker» του. Εκείνη φαινόταν να περιμένει τις κατάλληλες ευκαιρίες για να πλησιάσει το σπίτι του καλλιτέχνη και να του αφήσει ερωτικά ραβασάκια με καραμελίτσες.
Τι σημαίνει η λέξη stalker;
Στην ουσία, ο δράστης της παρακολούθησης είναι ένα άτομο που παρενοχλεί το θύμα του με διάφορους τρόπους, προκαλώντας του φόβο και ανησυχία. Σε ακραίες περιπτώσεις, το θύμα μπορεί να αναγκαστεί να προσαρμόσει ακόμα και την καθημερινή του ζωή.
Το φαινόμενο του stalking χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο συμπεριφορών που εντοπίζονται στον stalker. Η πιο χαρακτηριστική από αυτές είναι οι συχνές προσπάθειες επικοινωνίας με το θύμα, είτε μέσω κλήσεων, μηνυμάτων, e-mails, είτε γραμμάτων. Τα μηνύματα μπορεί να περιλαμβάνουν απειλές ή να εκφράζουν άλλες προθέσεις, όπως ρομαντικό ενδιαφέρον.
Συχνά, ο stalker παρακολουθεί το θύμα μέσω διαδικτύου, σχολιάζοντας ασταμάτητα τις αναρτήσεις του ή δημιουργώντας ψεύτικα προφίλ σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, για να συνεχίσει την παρακολούθηση αν το θύμα τον «μπλοκάρει».
Μερικές φορές, η παρακολούθηση επεκτείνεται και στην πραγματική ζωή, όπου ο stalker γίνεται η «σκιά» του θύματος έξω από το σπίτι, τη δουλειά ή τους συνηθισμένους του χώρους. Όταν εντοπίσει το θύμα, το ακολουθεί είτε διακριτικά είτε επιχειρώντας να τραβήξει την προσοχή του.
Ο stalker μπορεί να προσφέρει δώρα ή να απειλεί με βία, να προσπαθεί να κερδίσει την εύνοια του θύματος και στη συνέχεια να απειλεί με αυτοκαταστροφική συμπεριφορά για να προκαλέσει ενοχές, εξαναγκάζοντας το θύμα να επικοινωνήσει μαζί του. Αυτές οι τακτικές εναλλάσσονται συχνά, αφήνοντας το θύμα μπερδεμένο και φοβισμένο.
Παρά τις απειλές, οι stalkers σπάνια βλάπτουν τον εαυτό τους και συνήθως αποτελούν μεγαλύτερη απειλή για το θύμα, το οποίο πρέπει να προτεραιοποιήσει την ασφάλειά του.
Τα κίνητρα ενός stalker μπορεί να είναι πολλά:
Ερωτική επιθυμία που δεν βρίσκει ανταπόκριση. Ο θύτης συχνά πιστεύει ότι με τη συμπεριφορά του μπορεί να «κατακτήσει» το θύμα. Συνήθως (αλλά όχι πάντα), ο θύτης είναι άνδρας και το θύμα γυναίκα.
Αίσθημα θυμού και ανάγκη για εκδίκηση που νιώθει ένας πρώην ή επίδοξος ερωτικός σύντροφος, τον οποίο το θύμα έχει απορρίψει. Σε αυτή την περίπτωση, η πιθανότητα σωματικής βίας είναι αυξημένη, καθώς ο stalker αντλεί ικανοποίηση από τον τρόμο του θύματος. Όπως αναφέραμε, το θύμα συνήθως είναι γυναίκα και ο θύτης άνδρας.
Παραισθησιακή προσήλωση, όπου ο stalker δεν αποδέχεται την απροθυμία του θύματος να σχετιστεί μαζί του και επιμένει στις παρενοχλητικές του μεθόδους.
Stalking: Τι μπορεί να κάνει το θύμα
Συχνά, ο περίγυρος του θύματος μπορεί να υποβαθμίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης και να το ενθαρρύνει να μην λάβει μέτρα εναντίον του δράστη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η ψυχολογική βία που βιώνουν τα άτομα από το stalking μπορεί να προκαλέσει έντονο άγχος, πανικό και ακόμη και κατάθλιψη, ενώ τα θύματα διατρέχουν επίσης κίνδυνο σωματικής και σεξουαλικής βίας.
Είναι, επομένως, κρίσιμο το θύμα να εμπιστεύεται το ένστικτό του και να λάβει τα αναγκαία μέτρα που θα εξασφαλίσουν την προστασία του.