08/11/1923: Ο Χίτλερ ξεκίνησε... από μια μπυραρία - Το αποτυχημένο πραξικόπημα που τον σύστησε στον κόσμο
Μπορεί η κίνησή του να απέτυχε, αλλά εκείνος μόλις... ξεκινούσε
Για τον Αδόλφο Χίτλερ δεν χρειάζεται να πούμε πάρα πολλά πράγματα. Και μόνο τα όνομά του, ουσιαστικά, τα λέει όλα και όσα έγιναν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ειδικά, ήταν απόλυτα φρικιαστικά, με τον ίδιο να μας συστήνεται αρκετά χρόνια νωρίτερα, το 1923 συγκεκριμένα.
Η απόπειρα του Αδόλφου Χίτλερ να καταλάβει την εξουσία στη Γερμανία, γνωστή ως «Πραξικόπημα της Μπυραρίας», πραγματοποιήθηκε στις 8 και 9 Νοεμβρίου 1923. Παρόλο που το πραξικόπημα απέτυχε, έφερε τον Χίτλερ στο προσκήνιο, τόσο στη Γερμανία όσο και διεθνώς.
Διαβάστε επίσης: Αδόλφος Χίτλερ: Ιστορική αποκάλυψη από επιστολές γιατρού - Το πρόβλημα υγείας που αντιμετώπιζε από το 1935 ο δικτάτορας!
Στη δεκαετία του '20, η πολιτική κατάσταση στη Γερμανία ήταν εξαιρετικά εύθραυστη και συχνά χαοτική. Η «Δημοκρατία της Βαϊμάρης» ήταν παγιδευμένη μεταξύ των ακραίων δυνάμεων και χαρακτηριζόταν από ακυβερνησία. Ως μεγάλος ηττημένος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανία πιεζόταν για την καταβολή πολεμικών επανορθώσεων, ενώ παράλληλα αντιμετώπιζε υψηλό πληθωρισμό και ανεργία. Την εποχή εκείνη, η χώρα κυβερνόταν από τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Φρίντριχ Έμπερτ.
Ο πρώην λοχίας Άντολφ Χίτλερ διέμενε στο Μόναχο και ηγείτο του ραγδαία ανερχόμενου Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, το οποίο αριθμούσε ήδη 35.000 μέλη. Περιφερόταν από μπυραρία σε μπυραρία, υπογραμμίζοντας στους λόγους του τη «προδοσία» των πολιτικών που οδήγησε στην ήττα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1923 ανακοίνωσε μια σειρά διαδηλώσεων που θα πραγματοποιούνταν τις επόμενες μέρες, στις οποίες θα συμμετείχαν και άλλες ακροδεξιές οργανώσεις της Βαυαρίας.
Η ανακοίνωση του Χίτλερ θορύβησε τον συντηρητικό πρωθυπουργό της Βαυαρίας, Έουχεν Ρίτερ φον Νίλινγκ, ο οποίος κήρυξε το κρατίδιο σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και διόρισε μια τριμελή επιτροπή από τοπικούς αξιωματούχους με έκτακτες εξουσίες. Αυτή απαρτιζόταν από τον Γκούσταβ φον Καρ, τον Συνταγματάρχη της Αστυνομίας Χανς φον Ζάισερ και τον Στρατηγό Ότο φον Λόσοφ.
Ο Χίτλερ και οι συνεργάτες του σχεδίαζαν να καταλάβουν την εξουσία αρχικά στο Μόναχο και στη συνέχεια να κινηθούν εναντίον του Βερολίνου. Το πρότυπό τους ήταν η Μεγάλη Πορεία του Μουσολίνι προς τη Ρώμη έναν χρόνο πριν. Η ευκαιρία τους παρουσιάστηκε το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου 1923. Στην μπυραρία «Μπιργκερμπροϊκέλερ» στο Μόναχο είχαν συγκεντρωθεί 3.000 επιφανείς πολίτες της Βαυαρίας για να ακούσουν την ομιλία του Γκούσταβ φον Καρ. Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους βρισκόταν σχεδόν ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο του κρατιδίου, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Νίλινγκ.
Ο Χίτλερ, συνοδευόμενος από 600 επίλεκτα μέλη του κόμματός του, κατέλαβε αιφνιδιαστικά τους παρευρισκόμενους στις 8:30 το βράδυ. Εισέβαλε στην μπυραρία με το όπλο του στραμμένο και πυροβόλησε μία φορά προς την οροφή. Στη συνέχεια, ανέβηκε σε μια καρέκλα και διακήρυξε: «Η εθνική επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι κυβερνήσεις της Βαυαρίας και του Βερολίνου έχουν καταρρεύσει. Σε λίγο θα σχηματίσουμε τη δική μας κυβέρνηση». Μαζί του ήταν ο Χέρμαν Γκέριγκ, ο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ και ο Ρούντολφ Ες, ηγετικά στελέχη του Ναζισμού τα επόμενα χρόνια. Οι επιδρομείς κρατούσαν ομήρους τους Βαυαρούς πολιτικούς, ενώ ο Χίτλερ είχε κλειδώσει σε ένα δωμάτιο της μπυραρίας τους Καρ, Ζάισερ και Λόσοφ, απειλώντας τους ότι, εάν δεν ενωθούν με τους πραξικοπηματίες, θα τους εκτελέσει.
Το πραξικόπημα απέτυχε αλλά ο Χίτλερ... μόλις είχε ξεκινήσει
Οι τρεις αξιωματούχοι ενέδωσαν. Επιστρέφοντας στην κεντρική αίθουσα, ανακοίνωσαν στους 3.000 παρευρισκόμενους τη στήριξή τους και εκφώνησαν θερμούς λόγους υπέρ του Χίτλερ. Μόνο τότε τους επετράπη να φύγουν από την μπυραρία. Την ίδια στιγμή, στο στρατόπεδο των εξεγερμένων προσχώρησε ο στρατηγός Λούντεντορφ, ήρωας του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, δίνοντας κύρος στους σχεδόν άγνωστους πρωταγωνιστές του πραξικοπήματος. Αμέσως μετά, ο Χίτλερ εγκατέλειψε την μπυραρία για να επιβλέψει την εξέλιξη της επιχείρησης, κάνοντας ένα στρατηγικό σφάλμα, καθώς στις 10:30 το βράδυ ο Λούντεντορφ απελευθέρωσε τον Καρ και τους συνεργάτες του.
Εν τω μεταξύ, οι εξελίξεις στην μπυραρία «Μπιργκερμπροϊκέλερ» έφτασαν γρήγορα στις αρχές. Τις ενέργειες καταστολής ανέλαβε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Φραντς Ματ, ένας συντηρητικός και πιστός καθολικός, ο οποίος ήταν ο μόνος υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Βαυαρίας που απουσίαζε από την μπυραρία. Η αστυνομία και ο στρατός του Μονάχου, παρά την υποστήριξη των ηγετών τους προς τους πραξικοπηματίες, παρέμειναν πιστοί στον Ματ.
Η σύγχυση επικράτησε όλη τη νύχτα. Οι πραξικοπηματίες επιχείρησαν να καταλάβουν κυβερνητικά κτίρια και να εξοπλιστούν. Γύρω στις 3 το πρωί της 9ης Νοεμβρίου σημειώθηκαν οι δύο πρώτοι θάνατοι των εξεγερμένων, κατά την προσπάθειά τους να επιτεθούν σε στρατώνα στο Μόναχο. Άλλα μέλη των παραστρατιωτικών ομάδων του Χίτλερ επιτέθηκαν και λεηλάτησαν σπίτια Εβραίων, προμηνύοντας τα δεινά που θα ακολουθούσαν τα επόμενα χρόνια.
Το πρωί της 9ης Νοεμβρίου, η κατάσταση άρχισε να κλίνει υπέρ των κυβερνητικών δυνάμεων. Ο Καρ ανακοίνωσε ότι είχε υποστηρίξει τους πραξικοπηματίες υπό πίεση και ζήτησε την αφοσίωση του κρατικού μηχανισμού. Ο Χίτλερ, βλέποντας τα σχέδιά του να διαψεύδονται, έπεσε σε απελπισία. Σε μια απέλπιδα κίνηση, ο Λούνεντορφ πρότεινε να καταλάβουν το Υπουργείο Αμύνης.
Με 2000 άνδρες υπό τον Χίτλερ, επιτέθηκαν, αλλά συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από τους υπερασπιστές. Στη μάχη που ακολούθησε, σκοτώθηκαν 14 πραξικοπηματίες και 4 στρατιώτες, ενώ ο Χίτλερ και ο Γκέριγκ τραυματίστηκαν ελαφρά και επιχείρησαν να διαφύγουν. Το πραξικόπημα είχε αποτύχει.
Το μεγαλύτερο σφάλμα του Χίτλερ ήταν ότι δεν διέταξε την κατάληψη του ραδιοφωνικού σταθμού του Μονάχου και της Τηλεγραφικής Υπηρεσίας. Αυτό επέτρεψε στην κεντρική κυβέρνηση του Βερολίνου να ενημερωθεί για τις εξελίξεις και να εκδώσει διαταγές για τη συντριβή του πραξικοπήματος.
Στις 12 Νοεμβρίου 1923, ο Αδόλφος Χίτλερ συνελήφθη και κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία. Πολλοί συνεργάτες του διέφυγαν στην Αυστρία και ανεστάλη η κυκλοφορία της εφημερίδας του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος «Λαϊκός Παρατηρητής».
Η δίκη για το Πραξικόπημα της Μπυραρίας ξεκίνησε στις 26 Φεβρουαρίου 1924, όπου ο Χίτλερ και ο Ρούντολφ Ες τιμωρήθηκαν με ποινή φυλάκισης πέντε ετών έκαστος, αλλά εξέτισαν μόνο οκτώ μήνες. Στη διάρκεια αυτή, ο Χίτλερ, με τη βοήθεια του Ες, συνέγραψε το ιδεολογικό μανιφέστο του Ναζισμού, «Ο Αγών μου» («Mein Kampf»).
Το αποτυχημένο πραξικόπημα της Μπυραρίας έκανε τον Χίτλερ να αναθεωρήσει την ιδέα της βίαιης κατάληψης της εξουσίας. Στο εξής, στόχος του ήταν να κερδίσει τις καρδιές των Γερμανών και να επιτύχει τους στόχους του μέσω της νόμιμης οδού.