Κανείς δεν πρέπει να ξεχάσει: Σαν σήμερα ξεσπούν τα Σεπτεμβριανά - Η «Νύχτα των Κρυστάλλων» για τους Έλληνες της Πόλης
Το αιματηρό πογκρόμ των Τούρκων κατά των συμπατριωτών μας
Την 7η Νοεμβρίου 1938, ο Γερμανοεβραίος Χέρσελ Γκρίνσπαν αγανακτισμένος από τα όσα είχαν υποστεί οι γονείς του από τους ναζί, μπήκε στο γραφείο του Έρνστ φομ Ρατ στη Γερμανική πρεσβεία στο Παρίσι και τον εκτέλεσε με έξι σφαίρες.
Όταν έγινε γνωστή η είδηση της δολοφονίας ο Γιόζεφ Γκαίμπελς έτριβε τα χέρια του με ικανοποίηση για δύο λόγους. Αφενός γιατί δεν είχε καμία συμπάθεια στον Έρνστ φομ Ρατ και αφετέρου γιατί τώρα πια θα μπορούσε να κάνει αυτό που ήθελε: Να οργανώσει ένα τεράστιο πογκρόμ κατά των Εβραίων στη Γερμανία.
Και αυτό έκανε. Δυο ημέρες αργότερα ένα πρωτοφανές κύμα «λαϊκής οργής» οργανωμένο από το ναζιστικό κόμμα, ξέσπασε πάνω στους Εβραίους της Γερμανίας (και της Αυστρίας) και στις περιουσίες τους. Όλο αυτό το ξέσπασμα βίας έμεινε στην Ιστορία ως «η Νύχτα των Κρυστάλλων».
Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 6 Σεπτεμβρίου 1955, στην Κωνσταντινούπολη στήθηκε μια άλλη «Νύχτα των Κρυστάλλων». Θύματα αυτή τη φορά ήταν οι Έλληνες της Πόλης και θύτης το Τουρκικό κράτος το οποίο μια μικρής ισχύος έκρηξη στο σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη τη μετέτρεψε σε καταστροφική έκρηξη που ισοπέδωσε την κατοικία του Τούρκου ηγέτη.
Όπως και να αποκαλέσει κανείς αυτό που ακολούθησε, είτε «Νύχτα των Κρυστάλλων της Κωνσταντινούπολης», είτε «Σεπτεμβριανά» το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: Βία, χάος και αίμα. Μέχρι εκείνη την ημέρα τα μέλη της ακμάζουσας ελληνικής κοινότητας της Πόλης αριθμούσε περίπου 100.000 άτομα. Λίγο καιρό αργότερα είχαν απομείνει μόλις 2.000 ψυχές!
«Θάνατος στους γκιαούρηδες»
Ξημερώματα της 6ης Σεπτεμβρίου του 1955 ένας αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός, μικρής ισχύος, εξερράγη στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, το οποίο στεγαζόταν στο σπίτι που μεγάλωσε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Από την έκρηξη δεν τραυματίστηκε κανείς ενώ σημειώθηκαν και μικρές ζημιές (κυρίως στα τζάμια του κτιρίου). Για την επίθεση στο προξενείο συνελήφθη από τις ελληνικές Αρχές ένας μουσουλμάνος φοιτητής από την Κομοτηνή (που αργότερα τιμήθηκε στην πατρίδα του και μάλιστα διορίστηκε κυβερνήτης σε επαρχία, ενώ ισχυρίστηκε ότι έπεσε θύμα πλεκτάνης από τους Έλληνες).
Οι τουρκικές εφημερίδες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός και κατόπιν, όπως αποδείχθηκε αργότερα, κυβερνητικών οδηγιών έκαναν λόγο για «τρομερή έκρηξη που σχεδόν κατεδάφισε το σπίτι του Κεμάλ». Η εφημερίδα «Ισταμπούλ Εξπρές», μάλιστα, έφτασε στο σημείο να δημοσιεύσει σειρά παραποιημένων φωτογραφιών. Τα ΜΜΕ της γειτονικής χώρας είχαν αναλάβει τον ρόλο της προετοιμασίας του εδάφους. Και η «δουλειά» που έκαναν ήταν... εξαιρετική.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Χουριέτ. Η συγκεκριμένη εφημερίδα είχε ξεκινήσει την πορεία της βασιζόμενη σε αυτό που θα λέγαμε σήμερα fake news και «πικάντικες» ιστορίες αλλά και στα αθλητικά της.
Ξαφνικά ο τότε διευθυντής της, Σεντάτ Σιμαβί, ένας εξισλαμισθής Εβραίος, το «γύρισε» και βασίστηκε κυρίως στην ανθελληνική προπαγάνδα. Επειδή τίποτα δεν γίνεται τυχαία, όπως αποδείχθηκε αργότερα, ο Σιμαβί λάμβανε μεγάλα χρηματικά ποσά από τους Βρετανούς οι οποίοι εν μέσω της κρίσης που είχε προκαλέσει στην Κύπρο η δράση της ΕΟΚΑ, είχαν δει στο πρόσωπό του έναν «σύμμαχο».
Η υστερία κατά των Ελλήνων και των Κυπρίων ήταν σε καθημερινή βάση πρωτοσέλιδο στη Χουριέτ. Και αποδείχθηκε «λίρα 100» αφού μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα η εφημερίδα από τα 200.000 φύλλα που πουλούσε καθημερινά έφτασε στα 650.000!
Η προβοκάτσια είχε πετύχει το στόχο της και, πλέον, το μόνο που είχε μείνει ήταν να μπει σε εφαρμογή και το τελευταίο κομμάτι του σχεδίου. Και αυτό ήταν και το πιο εύκολο. Απλά άφησαν ανεξέλεγκτο έναν εξαγριωμένο όχλο.
Περίπου στις 5 το απόγευμα της 6ης Σεπτεμβρίου ένα αφιονισμένο πλήθος 100.000 ατόμων άρχισε να κινείται κατά των ελληνικών περιουσιών στη συνοικία Πέραν. Όλοι τους οπλισμένοι με τσεκούρια, φτυάρια, ρόπαλα, αξίνες, σφυριά, σιδερένιους λοστούς και μπιτόνια βενζίνης. Για πολλές ώρες έσπαγαν και έκαιγαν τις περιουσίες των Ελλήνων φωνάζοντας συνθήματα όπως: «Θάνατος στους γκιαούρηδες», «Σπάστε, γκρεμίστε, είναι γκιαούρης», «Σφάξτε του Έλληνες προδότες», «Κάτω η Ευρώπη» και «Εμπρός να βαδίσουμε κατά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης».
Όλες αυτές τις ώρες, μέχρι τα ξημερώματα της 7ης Σεπτεμβρίου, που ο όχλος κατέστρεφε οτιδήποτε ελληνικό υπήρχε η αστυνομία και ο στρατός ήταν απόντες και δεν επενέβησαν σε κανένα σημείο με εντολή της κυβέρνησης. Μόνο όταν οι Τούρκοι είχαν… υπερασπιστεί την «τιμή» του Κεμάλ, ο Μεντερές έδωσε εντολή στον στρατό να επέμβει. Ο ίδιος ο Τούρκος πρωθυπουργός, μάλιστα, σε δίστασε να δηλώσει λίγες ώρες αργότερα πως υπεύθυνοι για το πογκρόμ ήταν «οι πεινασμένοι κομμουνιστές»! Δήλωση η οποία συνάντησε τη χλεύη της Ευρώπης…
Ο τραγικός απολογισμός και η κατάληξη του Μεντερές
Ο Τούρκος πρωθυπουργός, Αντνάν Μεντερές επιχείρησε να δικαιολογήσει τα όσα φρικτά έγιναν χαρακτηρίζοντας τα δραματικά γεγονότα: «αυθόρμητη έκφραση του πατριωτικού αισθήματος που προκλήθηκε από την είδηση επικείμενων εκτελέσεων Τουρκοκυπρίων στις 28 Αυγούστου 1955 και της προκληθείσης ανησυχίας για τους Κυπρίους αδελφούς τους».
Το αίμα που χύθηκε και οι καταστροφές που έγιναν ήταν απλά... «παράπλευρες απώλειες»!
Πολλά έχουν ακουστεί και έχουν γραφτεί για τον απολογισμό των δραματικών εκείνων στιγμών. Ίσως, ο πλέον κοντινός στην αλήθεια απολογισμός να είναι αυτός που αναφέρει ότι: 16 Έλληνες έχασαν τη ζωή τους και 32 ακόμα τραυματίστηκαν. Επιπλέον, σκοτώθηκε ένας Αρμένιος, βιάσθηκαν 12 Ελληνίδες και αδιευκρίνιστος αριθμός ανδρών υπέστησαν βίαιη περιτομή (ανάμεσα σε αυτούς, μάλιστα, ήταν και πολλοί ιερείς σύμφωνα με τον γνωστό Τούρκο συγγραφέα Αζίζ Νεσίν).
«Η εκκλησία του Γεντί Κουλέ καταστράφηκε ολοσχερώς και έναν ιερέα τον έριξαν από το κρεβάτι του, του ξερίζωσαν τα μαλλιά από το κεφάλι του και κυριολεκτικά του απέσπασαν τη γενειάδα από το πηγούνι του. Έναν άλλον ηλικιωμένο ιερέα σε ένα σπίτι που ανήκε σε αυτόν τον ναό και ο οποίος ήταν πολύ άρρωστος και δεν μπορούσε να μετακινηθεί, τον εγκατέλειψαν στο κρεβάτι του και το σπίτι του πυρπολήθηκε, με αποτέλεσμα αυτός να καεί ζωντανός.
» Στον ναό του Γενίκιοϊ, μία πανέμορφη τοποθεσία στην άκρη του Βοσπόρου, έβγαλαν στον δρόμο έναν 75χρονο ιερέα, τον γύμνωσαν, τον έδεσαν πίσω από ένα αυτοκίνητο και τον έσυραν στους δρόμους. Στην εκκλησία του Γενία Μαχαλλέ, έναν ιερέα τον έγδυσαν, τον έδεσαν στην καρότσα ενός φορτηγού και τον περιέφεραν γυμνό στους δρόμους. Προσπάθησαν να ξεριζώσουν τα μαλλιά ενός ιερέα αλλά δεν κατάφεραν να του γδάρουν το κρανίο όπως έκαναν σε πολλούς άλλους», έγραφε ο βρετανός ανταποκριτής της Daily Mail, Νόελ Μπάρμπερ.
Η τυφλή βία συνεχίστηκε και το πρωί της 7ης Σεπτεμβρίου όταν Τούρκοι εθνικιστές έκαψαν το ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Σμύρνης και στη συνέχεια, κατέστρεψαν το νεόκτιστο εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, ενώ λεηλάτησαν σπίτια Ελλήνων στρατιωτικών, που υπηρετούσαν στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ.
Αργότερα, μάλιστα, αποδείχθηκε πως δεν υπήρχε κανένας «αγανακτισμένος όχλος». Υπήρχαν καλά οργανωμένα «τάγματα εφόδου». Το σχέδιο προέβλεπε πως μικρές ομάδες των 15 έως 50 ατόμων θα πραγματοποιούσαν καταδρομικές επιθέσεις και αφού ολοκλήρωναν το καταστροφικό τους έργο θα επέστρεφαν στο σώμα της διαδήλωσης.
Η εφημερίδα Μιλιέτ αποκάλυψε πως τα άτομα που αποτελούσαν το κάθε «τάγμα εφόδου» είχαν πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Υπήρχαν οι «προβοκάτορες» που προκαλούσαν τους Έλληνες ώστε αυτοί να αντιδράσουν. Υπήρχαν οι «οδηγοί», αυτοί δηλαδή που κατεύθυναν το πλήθος σε ελληνικούς στόχους. Υπήρχαν οι «αρχηγοί», χωρίς την άδεια των οποίων δε γινόταν τίποτα. Υπήρχαν οι «καταστροφείς», αυτοί, δηλαδή, που απλά κατέστρεφαν οτιδήποτε έβρισκαν μπροστά τους και βέβαια υπήρχαν και οι «λαφυραγωγοί» που αφαιρούσαν οτιδήποτε πολύτιμο υπήρχε μέσα από τις καταστραμμένες επιχειρήσεις των Ελλήνων.
Σύμφωνα με τον Φάκελο του ανακριτή Φαχρί Τσοκέρ που ο ίδιος παρέδωσε στο Ίδρυμα Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας της Τουρκίας και περιέχει πολύ σημαντικές πληροφορίες για τους εμπλεκόμενους συλλόγους, οργανώσεις και κρατικές υπηρεσίες, στόχοι επίθεσης έγιναν: Συνολικά καταστράφηκαν 4.348 εμπορικά καταστήματα, 110 ξενοδοχεία, 27 φαρμακεία, 23 σχολεία, 21 εργοστάσια, 73 εκκλησίες και περίπου 1.000 κατοικίες. Όλα ελληνικής ιδιοκτησίας.
Η Δικαιοσύνη επεφύλαξε άσχημο τέλος στον υποκινητή του αιματηρού πογκρόμ κατά των Ελλήνων, Αντνάν Μεντερές. Η αρχή του τέλους του έγινε τον Μάη του 1960, όταν μια ομάδα αξιωματικών, με επικεφαλής τον Τζελάλ Γκιουρσέλ, με πραξικόπημα ανέτρεψε τη νόμιμη μεν, τυραννική δε, κυβέρνηση του Μεντερές. Ο ίδιος αλλά και πολλά στελέχη της κυβέρνησης του συνελήφθησαν.
Ακολούθησε η δίκη του που κράτησε για αρκετούς μήνες στη διάρκεια της οποίας ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας κατηγορήθηκε για διαφθορά, αντιλαϊκή πολιτική και για την άγρια επίθεση εναντίον των Ελλήνων.
Θεωρήθηκε ο αυτουργός των «Σεπτεμβριανών» και στο τέλος καταδικάστηκε σε θάνατο δια απαγχονισμού. Όχι, επειδή «διατάραξε τις σχέσεις με τη σύμμαχο χώρα», αλλά επειδή «επανειλημμένα καταπάτησε το Σύνταγμα της χώρας» του. Πριν από την ετυμηγορία του δικαστηρίου προσπάθησε να αυτοκτονήσει αλλά απέτυχε.
Η απόφαση εκτελέστηκε στις 17 Σεπτεμβρίου του 1961. Ένας στρατιώτης κλώτσησε το σκαμνί πάνω στο οποίο πατούσε ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας ο οποίος λίγες στιγμές αργότερα πέθανε από ασφυξία.
Πηγή: reader.gr
Aκολουθήστε μας στo Google News
