Για την Αλεξάνδρα Μαρτίνη η τέχνη είναι μία μορφή αντίστασης
Το athensmagazine.gr μίλησε με την ανερχόμενη ηθοποιό για την παράσταση που πρωταγωνιστεί, το «Μεμοράντουμ», το θέατρο στη σύγχρονη εποχή και τη σχέση του με την πολιτική

6 η ώρα απόγευμα Πέμπτης συνάντησα στο θέατρο Μπέλλος την Αλεξάνδρα Μαρτίνη. Ως άτομο που έρχομαι πάντα στην ώρα μου ή νωρίτερα και έχω μία αρρωστημένη σχέση με τον χρόνο, χάρηκα όταν και η Αλεξάνδρα μου είπε ότι με νιώθει. Είναι ωραίο να συναντάς άτομα με την ίδια εμμονή με τον χρόνο. Αισθάνεσαι καλά όταν ξέρεις ότι και ο ίδιος αγχώνεται το ίδιο.
Στην περίπτωση μας βοήθησε να μιλήσουμε με άνεση για τη θεατρική παράσταση που πρωταγωνιστεί η Αλεξάνδρα, το «Μεμοράντουμ» στο Θέατρο Μπέλλος. Γραμμένο από τον Βάτσλαβ Χάβελ είναι μία πολιτική σάτιρα που μας μεταφέρει στο περιβάλλον ενός υπερρεαλιστικού -καφκικού- σύμπαντος μιας δημόσιας υπηρεσίας, όπου η αδηφαγία και ο ωχαδερφισμός κυριαρχούν και μια νέα τεχνητή γλώσσα επιβάλλεται στους υπαλλήλους.
Σε σκηνοθεσία Αικατερίνης Παπαγεωργίου, οι Αλέξανδρος Βάρθης, Θανάσης Βλαβιανός, Τάσος Λέκκας, Αλεξάνδρα Μαρτίνη, Φάνης Μιλλεούνης, Ελίζα Σκολίδη, Ορέστης Χαλκιάς δημιουργούν μία παράσταση που συνδυάζει καταπληκτικά τη συγκίνηση και το χιούμορ και τολμά να μας πει κατάμουτρα την αλήθεια για την κατάντια των ανθρώπινων συστημάτων.
Μίλησα με την Αλεξάνδρα, η οποία έχει επωμιστεί της δύσκολης ευθύνης δύο διαφορετικών και εξίσου διασκεδαστικών ρόλων που έχουν να μας πουν κάτι διαφορετικό για την κοινωνία στην οποία ζούμε.
Καλησπέρα Αλεξάνδρα! Χαίρομαι πολύ που θα κάνουμε αυτή τη συζήτηση. Ξεκινώντας, θα ήθελα να γνωριστούμε λίγο. Μπορείς να μου πεις ποια ήταν τα πρώτα σου βήματα στον χώρο του θεάτρου; Πώς αγάπησες τον χώρο αυτό;
Τώρα κάνω τα πρώτα μου βήματα, είμαι στα μπουσουλήματα. Είναι η δεύτερη παράσταση. Τελείωσα τη δραματική πριν 1,5 χρόνο. Άργησα να μπω. Σπούδαζα στη Φιλοσοφική και μετά στην Καλών Τεχνών.
Το θέατρο το αγαπάω πάρα πολύ. Είχα μία μαμά που πήγαινε εμένα και την αδερφή μου από πολύ μικρές στο θέατρο. Οταν τελείωσα το σχολείο υπεκυψα στην κοινωνική πίεση ότι πρέπει να σπουδάσω και μετά να βρω μια «κανονική δουλεια». Όταν μπήκα στην Καλλών Τεχνών και άρχισα να βλέπω από κοντά τη διαδικασία του performance, έτυχε να συμμετέχω σε ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ ενός Γάλλου σκηνοθέτη. Τότε είναι που είπα να, αυτό θέλω να κάνω. Μετά θεωρούσα ότι είμαι μεγάλη και άφηνα τον χρόνο να περνάει. Είναι όμως η καλύτερη επιλογή που έχω κάνει.
Ποιες παραστάσεις έκανες πριν; Πες μου λίγα λόγια για αυτές.
Η πρώτη ήταν το «Disorder» σε διπλή σκηνοθεσία των Αλεξάν Σαριγιάν και Ειρήνης Κατσινούλα με θέμα τους τους βασανιστές και τους χαφιέδες στη Χούντα. Δεν μπορούσα να φανταστώ καλύτερη συνεργασία για πρώτο ξεκίνημα. Ήταν το κείμενο του Γιώργου Αδαμαντιαδη , ο οποίος πρωταγωνιστεί επίσης στην παράσταση και ήταν δάσκαλος μου στη σχολή. Ανέβηκε πέρσι στο θέατρο Καλλιρόης και θα το επαναλάβουμε και φέτος τον Φλεβάρη.
Την άλλη παράσταση, το «Toxicity» είναι επίσης πολιτικό έργο και την κάναμε στο Off Off athens. Το κείμενο ειναι του Γιώργου Νικολόπουλου και της Μαρίας Δαμασιώτη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νικολόπουλου. Εκεί βλέπουμε την ιστορία και την σχέση τριών γυναικών μέσα σε ένα κελί.
Έχεις περάσει από φιλοσοφική και Καλών Τεχνών. Πώς αυτά τα backgrounds σε έχουν βοηθήσει στο θέατρο;
Το να μπαίνεις μεγάλος στη δραματική σχολή έχει θετικά και αρνητικά. Στα θετικά συγκαταλέγονται το background, οι σπουδές αλλά και η ίδια η ζωή. Οι εμπειρίες με βοήθησαν ως προς το υλικό και πως να μπορέσω να λειτουργήσω μέσα σε ένα σύνολο. Το αρνητικό είναι ότι δεν έχεις αυτή την αθωότητα και ίσως τον αυθορμητισμό που μπορεί να έχει ένα παιδί 18-19 ετών που βγαίνει στη σκηνή και δεν το ενδιαφέρει τίποτα.
Και τώρα συνεχίζεις με πολιτικό θέατρο, με το «Μεμοράντουμ». Πώς ξεκίνησες να συνεργάζεσαι με τους «The Young Quill»;
Πέρσι ήμουν βοηθός της Αικατερίνης (Παπαγεωργίου) στην παράσταση «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα». Ήταν μία απίστευτη συνεργασία. Είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις τη δημιουργία μίας παράστασης κάτω από την σκηνή.
Πώς είναι το κλίμα με τους συναδέλφους σου:
Δεν θα μπορούσε να ζητήσει κανείς καλύτερο. Ιδιαίτερα για έναν νέο ηθοποιό. Είναι ένα πολύ όμορφο και προστατευμένο περιβάλλον από όλους. Υπάρχει συναδελφική αλληλεγγύη και δίνεται χώρος στον καθένα να δημιουργήσει. Λειτουργούμε όλοι ως σύνολο γιατί έτσι μόνο μπορεί να λειτουργήσει συνολικά το θέατρο.
Σε έχουν βοηθήσει επομένως οι συνάδελφοί σου που είναι πιο έμπειροι.
Ναι προφανώς. Είναι πολύ βασικό να υπάρχει και να σου δίνεται ο χώρος να δημιουργήσεις και ταυτόχρονα αυτό το ασφαλές περιβάλλον, που μπορείς να δοκιμάσεις, να προτείνεις, να κάνεις λάθος.
Πάμε να μιλήσουμε τώρα για τον διπλό σου ρόλο, τη Μαρία και την υπάλληλο. Είναι δύο χαρακτήρες εκ διαμέτρου αντίθετοι.
Πράγματι, είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι. Είναι μία όμορφη πρόκληση για έναν ηθοποιό να κάνει δύο ρόλους. Καλείσαι να τους κάνεις να είναι τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους ως προς το σώμα, τη φωνή και πάει λέγοντας. Αν και από την πρώτη όψη η Μαρία είναι κόντρα ρόλος γιατί είναι το ταπεινό χαμομηλάκι, βρήκα κομμάτια της Αλεξάνδρας και στους δύο χαρακτήρες.
Μπορείς να μου πεις κάποια παραδείγματα;
Στη Μαρία θα έλεγα σίγουρα την συνέπεια της, την ανάγκη της να τα κάνει όλα σωστά. Η Άννα με τη σειρά της έχει μία άνεση να υπάρχει και δεν τη νοιάζει τι λένε οι άλλοι.
Της αρέσει και να τρώει επίσης.
Είναι και αυτό ένα βασικό κομμάτι του εαυτού μου. Τρώω και πολύ.
Τι σε δυσκόλεψε περισσότερο στους δύο ρόλους;
Με δυσκόλεψε πιο πολύ η Μαρία νομίζω .Η Μαρία είναι ο πιο άνθρωπος στην παράσταση και αυτό τελικά δεν είναι και τόσο απλό. Σε όλη τη διάρκεια σκέφτεσαι γιατί υπάρχει εκεί η Μαρία, αλλά στο τέλος καταλαβαίνεις τη χρησιμότητά της.
Θα ήθελα τώρα να μιλήσουμε για το έργο. Είναι μία πολιτική σάτιρα μέσα από την οποία ο συγγραφέας του, Βάτσλαβ Χάβελ ασκεί κριτική στο κομμουνιστικό κόμμα της Τσεχοσλοβακίας. Τι θέλετε να δείξετε στο κοινό με αυτή την παράσταση;
Είναι ένα πολυεπίπεδο έργο όσο αναφορά την κοινωνική και πολιτική κριτική που κάνει. Από τη μία έχεις ένα σύστημα παράλογο που θα κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να εξασφαλίσει την επιβίωση του και αυτό σημαίνει ότι θα τσακίσει κάθε ανθρώπινη προσπάθεια να ξεφύγει από αυτό. Και από την άλλη είναι όμορφο να βλέπεις τι κάνει ο άνθρωπος μέσα σε αυτό. Στο έργο έχεις τα πάντα: τους ανθρώπους που είναι σε θέσεις εξουσίας και θα κάνουν τα πάντα για να ανελιχθούν, αυτούς που δεν είναι σε θέση εργασίας, αλλά έχουν αλλοτριωθεί τόσο πολύ και ψάχνουν τις δικές τους διεξόδους ως άτομα και έχεις τέλος αυτόν που αντιστέκεσαι.
Και όσον αφορά τον παραλογισμό του συστήματος υπάρχει μία πολύ μικρή ατάκα που λέει: δεν θα μας πτοήσουν εμάς τα γεγονότα. Είναι μία τόσο μικρή ατάκα αλλά και τόσο αληθινή γιατί είμαστε σε μία περίοδο που πραγματικά προσπαθούν να μας πείσουν ότι η πραγματικότητα δεν είναι πραγματικότητα. Δεν είσαι φτωχός που δεν μπορείς να πας στο σουπερμάρκετ, νομίζεις ότι είσαι φτωχός, όπως ακούσαμε και πρόσφατα.
Έχουν αντίκρισμα αυτά τα έργα στην κοινωνία.
Ναι πιστεύω πως έχουν. Όταν η Τέχνη μπορέσει να συνοδοιπορήσει με αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία και να βρεθεί στη σωστή πλευρά της ιστορίας, αυτό είναι μία χαραμάδα ελπίδας.
Όσον αφορά τη σχέση πολιτικής - τέχνης. Πώς επηρεάζει το ένα το άλλο;
Πάντα ήταν άρρηκτα αυτά τα δύο. Πάντα συνομιλεί η Τέχνη με την κοινωνία γιατί είναι κομμάτι της. Αν κοιτάξεις πίσω στην ιστορία, οι μεγάλες κοινωνικές εκρήξεις συμβαίνουν παράλληλα και με μεγάλες εκρήξεις στην καλλιτεχνική δημιουργία. Σήμερα είμαστε σε μία περίοδο πολέμων φτώχειας και αντιστάσεων. Οφείλει η τέχνη να βαδίσει πλάι σε αυτές τις εξελίξεις.
Το γεγονός ότι εμφανίζονται πολλές ομάδες να κάνουν τέχνη σε μία τόσο δύσκολη περίοδο να είσαι καλλιτέχνης στην Ελλάδα, είναι ελπιδοφόρο και ταυτόχρονα πολιτικό. Είναι μία μορφή αντίστασης.
Λέγοντας για πολιτικό, πάμε να μιλήσουμε για την επικαιρότητα. Τι σε τρομάζει στην πολιτική;
Όλα. Από πού να το πρωτοπιάσεις! Είμαστε μάρτυρες μίας γενοκτονίας στην Παλαιστίνη. Η φτώχεια, η ανελευθερία, το γεγονός ότι μπορείς να βρίσκεις μετανάστες δολοφονημένους σε αστυνομικά τμήματα. Ωστόσο πιστεύω ότι η ελπίδα υπάρχει και βρίσκεται στον κόσμο που αντιστέκεται. Και δεν είναι λίγος αυτός ο κόσμος τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
Με ποιον τρόπο αισθάνεσαι ελεύθερος πάνω στη σκηνή;
Εγώ νιώθω ελεύθερη όταν επικοινωνώ με τον συμπαίκτη μου. Όταν ξέρεις ότι είσαι κομμάτι ενός συνόλου ανθρώπων που λένε μαζί μια ιστορία. Τι πιο ελεύθερο από αυτό.
Σε αυτό το αίσθημα ελευθερίας συμβάλλει και το ίδιο το θέατρο. Υπάρχει μία έξαρση παραστάσεων. Πώς βλέπεις την καλλιτεχνική σκηνή στη χώρα μας;
Βλέπουμε πάρα πολλές παραστάσεις και αυτό είναι πολύ θετικό. Παρά τις δύσκολες συνθήκες ο κόσμος προσπαθεί να δημιουργήσει μία ομάδα και να κάνει μία παράσταση. Και είναι και ένα καμπανάκι όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης της Τέχνης στη Ελλάδα. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από το προεδρικό διάταγμα που υποβάθμισε τα καλλιτεχνικά πτυχία. Ήταν ένα σαφές μήνυμα υποτίμησης της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παρόλες αυτές τις αντιξοότητες όμως ο κόσμος θέλει να κάνει θέατρο και βρίσκει κάθε μέσο για να το κάνει.
Ένα από τα δυνατά σημεία του θεάτρου είναι το γεγονός ότι αποτελεί μία μορφή επικοινωνίας, καθώς έρχεται σε επαφή και συνομιλεί με το κοινό. Πώς το θέατρο συνομιλεί με τους νέους;
Νομίζω ότι πολλαπλάσια νέος κόσμος έρχεται στο θέατρο μετά την καραντίνα. Είναι κάτι πολύ ελπιδοφόρο. Υπάρχει καλλιτεχνική έξαρση τόσο στη θεματολογία όσο και στη μορφή και αυτό τραβάει περισσότερο νέο κόσμο.
Όσον αφορά τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας που μπορεί να έχουν διαφορετικά πιστεύω και να είναι πιο συντηρητικοί, πώς το θέατρο αλληλοεπιδρά με αυτούς;
Δεν συμφωνώ με τις γενικεύσεις. Δεν θα πω ότι όλοι οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας είναι συντηρητικοί. Να, στη γιαγιά μου άρεσε πολύ η παράσταση παρότι έχει συνηθίσει να βλέπει κάτι πιο «παραδοσιακό». Κάποια πράγματα δεν τα κατάλαβε και με ρωτούσε. Δεν πειράζει! Οι παραστάσεις χωράνε όλο το κοινό. Ακόμη και εάν δεν αρέσει, δημιουργεί διάλογο και σύγκρουση. Το κέρδος μιας παράστασης είναι στο ότι μπορεί να προκαλέσει κάτι ,ότι και να είναι αυτό ,να σε ωθήσει να συζητήσεις, να διαφωνήσεις, να θυμώσεις, να συγκινηθείς. Αυτό είναι ζωή.
Θα ήθελα να μιλήσουμε για τα αρνητικά που υπάρχουν στον χώρο της υποκριτικής. Μίλησε μου για τις παθογένειες που αντιμετωπίζετε.
Δυστυχώς οι κακοποιητικές και παραβιαστικές συμπεριφορές είναι μια πραγματικότητα και ακόμα δεν έχουμε ξεμπερδέψει. Ο κλάδος μας έδωσε μια μεγάλη και νικηφόρα μάχη με τις καταδίκες Λιγνάδη και Φιλιππίδη, αλλά χρειάζεται να είμαστε διαρκώς επί ποδός.
Το ζήτημα αυτό επίσης αποενοχοποιήθηκε. Κάποιος θα μιλήσει για αυτό, τόσο γυναίκες όσο και και άνδρες.
Ναι ο καθένας μπορεί να το βιώσει αυτό. Και για το αν φτάσει κάποιος να μιλήσει, να καταγγείλει, για αυτό χρειάζονται τα κινήματα. Μπορούν να δώσουν την έμπνευση και τη δύναμη σε έναν άνθρωπο που αισθάνεται μόνος του εκείνη τη στιγμή να μιλήσει.
Έχετε δρόμο μπροστά;
Έχουμε σαν κοινωνία δρόμο. Γυναίκες σκοτώνονται έξω από αστυνομικά
τμήματα, τρανσφοβικές επιθέσεις, σεξουαλικές παρενοχλήσεις στον χώρο της δουλειάς,ναι
έχουμε παρά πολύ δρόμο. Το καλό είναι ότι είμαστε σε μία περίοδο που αυτά τα κινήματα
έχουν πάρει φωτιά και είναι σε άνθιση.
Τελευταία ερώτηση. Υπάρχει ένας ρόλος που θα ήθελες να υποδυθείς; Ποιος είναι ο dream role σου;
Με πιάνεις απροετοίμαστη! Θα σου πω τον ρόλο που έχω ζηλέψει. Τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη στη Μήδεια του Μποστ. Ήταν ένας ρόλος ζουμερός, ωραίος και πηγαία αστείος. Έβλεπες ένα θέατρο να έχει «λυθεί» στα γέλια!
Αλεξάνδρα Μαρτίνη ευχαριστούμε για την ενδιαφέρουσα και όμορφη συζήτηση!
Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο: Βάτσλαβ Χάβελ
Μετάφραση: Κανέλλος Αποστόλου
Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου
Δραματουργική επεξεργασία: Κωvσταντίνος Ζωγράφος
Σκηνικά: Μυρτώ Σταμπούλου
Κοστούμια: Ειρήνη Γεωργακίλα
Μουσική: Διαμαντής Αδαμαντίδης
Κίνηση: Χρυσηίς Λιατζιβίρη
Φώτα: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ανδριάνα Σαράντη
Παίζουν (αλφαβητικά): Αλέξανδρος Βάρθης, Θανάσης Βλαβιανός, Τάσος Λέκκας, Αλεξάνδρα Μαρτίνη, Φάνης Μιλλεούνης, Ελίζα Σκολίδη, Ορέστης Χαλκιάς
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Trailer: Αχιλλέας Τσούτσης
Γραφιστική επεξεργασία: Indigo Creative
Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble
Διεύθυνση παραγωγής: Τhe Young Quill
Πληροφορίες Θέατρο Μπέλλος: Κέκροπος 1, Πλάκα – Ακρόπολη
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 18:00
Τιμές εισιτηρίων: 17€ (κανονικό), 12€ (φοιτητικό/ανέργων/ άνω των 65)
Προπώληση εισιτηρίων: https://www.more.com/theater/memorantoum/
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=F8rnSaGFenw