Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024

Αρχίζει σήμερα 18/04 στην Αθήνα το 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής

Αξίζει να το επισκεφτείτε!

18 Απριλίου 2022 15:03
Αρχίζει σήμερα 18/04 στην Αθήνα το 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής
Από ATHENSMAGAZINE TEAM

Ξεκινά σήμερα, Μεγάλη Δευτέρα, το 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, μία νέα διοργάνωση μεγάλης κλίμακας, η οποία θα λάβει χώρα έως τη Μεγάλη Τετάρτη, σε 17 ιστορικά τοπόσημα της Πλάκας και του κέντρου της Αθήνας.

Με την ευκαιρία δες εδώ το πλούσιο πρόγραμμα στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την Άνοιξη.

Το Φεστιβάλ, σε καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργου Κουμεντάκη, θα παρουσιάσει έναν μαραθώνιο 62 συναυλιών και καλλιτεχνικών δράσεων, προσεγγίζοντας πολυάριθμες και απρόσμενες πτυχές της σχέσης θρησκευτικής λατρείας και μουσικής, σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, εκκλησίες, δρόμους και πλατείες.

Το 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής αποτελεί μία σύμπραξη δυνάμεων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και εποπτευόμενων φορέων του, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) και της Eurolife FFH. Η ιδέα και η καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ είναι του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΕΛΣ, Γιώργου Κουμεντάκη. Η είσοδος σε όλους τους χώρους θα είναι ελεύθερη, χωρίς προκρατήσεις. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Δείτε το τρέιλερ του Φεστιβάλ

Συγκεκριμένα, σήμερα, Μεγάλη Δευτέρα 18 Απριλίου, θα παρουσιαστούν:

  • Επιτάφιος
  • Μίκης Θεοδωράκης
  • Μουσείο Ακρόπολης (προαύλιος χώρος) (Χωρητικότητα έως 1.000 άτομα)

Στις 17:00 και στις 20:30 (Διάρκεια: περ. 40΄)

(Σε περίπτωση βροχής, η συναυλία θα πραγματοποιηθεί τη Μ. Τετάρτη στις 20:30, στον ίδιο χώρο)

Ο θάνατος του αυτοκινητιστή Τάσου Τούση στις απεργιακές κινητοποιήσεις των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη το 1936 και, κυρίως, η φωτογραφία της μάνας να θρηνεί πάνω από το άψυχο κορμί του παιδιού της που δημοσιεύτηκε την επόμενη ημέρα στον Ριζοσπάστη, ενέπνευσαν τον Γιάννη Ρίτσο να γράψει μία σειρά σπαρακτικών ποιημάτων υπό τον τίτλο Επιτάφιος.

Ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε οκτώ από τα ποιήματα της συλλογής το 1958 στο Παρίσι. Το παράδοξο είναι ότι δύο χρόνια αργότερα, το 1960, έγιναν σχεδόν ταυτόχρονα δύο ηχογραφήσεις. Η μία σε ενορχήστρωση του Μάνου Χατζιδάκι με ερμηνεύτρια τη Νάνα Μούσχουρη και η άλλη σε ενορχήστρωση Μίκη Θεοδωράκη με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.

Η δεύτερη ήταν αυτή που έμεινε στην ιστορία και έφερε αληθινή επανάσταση στο ελληνικό τραγούδι. Η μελοποίηση του Θεοδωράκη, που επιτυγχάνει να απεικονίσει μουσικά κάθε λέξη των συγκλονιστικών στίχων του Ρίτσου, το πάντρεμα της υψηλής ποίησης με τον λαϊκό ήχο και το μπουζούκι, αλλά και η συγκινητική ερμηνεία του Μπιθικώτση, συνθέτουν τα βασικά χαρακτηριστικά ενός έργου που θεωρείται σταθμός για την ελληνική δισκογραφία.

Στη εκδοχή αυτής της συναυλίας τα οκτώ τραγούδια παίζονται χωρίς διακοπή, σχηματίζοντας έναν αδιάσπαστο κύκλο τραγουδιών. Ο θρήνος της μάνας (σολίστ) παντρεύεται με το μοιρολόι της γυναικείας χορωδίας, ενώ το εισαγωγικό μέρος του τραγουδιού «Μέρα Μαγιού» επανέρχεται ως «έμμονη ιδέα» (idée fixe) καθ' όλη τη διάρκεια του έργου, υποδηλώνοντας την πομπή του τελευταίου αποχαιρετισμού. Τη διασκευή υπογράφει ο Γιάννης Μπελώνης. Διευθύνει ο Στάθης Σούλης και ερμηνεύει η Νατάσσα Μποφίλιου. Συμμετέχει μικρό μουσικό σύνολο και οι chórεs σε μουσική διεύθυνση και διδασκαλία Ειρήνης Πατσέα, Σιμέλας Εμμανουηλίδου και καλλιτεχνική διεύθυνση Μαρίνας Σάττι.

R-evolution #Passion

Μουσική Δημήτρης Μπάκας

Ανάθεση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών (Χωρητικότητα έως 50 άτομα)

Στις 17:00, 18:00 και 19:00 (Διάρκεια: περ. 30΄)

To R-evolution

To R-evolution σκιαγραφεί αισθητικά τα δύο κύρια χαρακτηριστικά της πνευματικότητας των Ελλήνων πριν το ξεκίνημα της Επανάστασης. Προβάλλει τις ιδέες της οικουμενικότητας και της εσωτερικότητας, που αναπτύχθηκαν από τους Πατέρες της Εκκλησίας κατά τη βυζαντινή περίοδο και διατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά μετά την Επανάσταση αλλοιώθηκαν. Σε αυτή τη συνθήκη αναφέρεται και ο τίτλος του έργου R-evolution, όπου R σημαίνει restricted (όρος δανεισμένος από τον κινηματογράφο), και evolution που σημαίνει εξέλιξη, δηλαδή περιορισμένη εξέλιξη.

Το έργο αποτελεί ένα είδος συνόδου ετερόκλητων στοιχείων, τόσο από άποψη μουσικής όσο και ενορχήστρωσης, μέσα από μια κοινή καλλιτεχνική συνθετική αισθητική που χαρακτηρίζει τη γραφή του συνθέτη (αποφατική σύνθεση).

Μέσα σε αυτό το πνεύμα, το R-evolution φέρνει μαζί μία βυζαντινή χορωδία, ένα πιάνο, ένα σύνολο σαξοφώνων και ηλεκτρονικά στοιχεία ως σύμβολο της οικουμενικότητας, ενώ το μουσικό υλικό είναι αυτό που εκφράζει την εσωτερικότητα της αισθητικής του έργου: ως σύμβολο της εσωτερικότητας της βυζαντινής σκέψης και των Πατέρων της Εκκλησίας που ονομάζονται Μυστικοί και οι οποίοι εκφράζουν τα βαθύτερα μυστικά νοήματα και εμπειρίες της θεολογικής σκέψης και εσωτερικής ζωής (μυστικισμός).

Η περίοδος που μάλλον εκφράζει βαθύτερα αυτές τις έννοιες είναι η περίοδος της Μεγάλης Εβδομάδας. Η Μεγάλη Εβδομάδα δεν αποτελεί μόνο τη «θέα» της διαδρομής των Παθών του Χριστού, αλλά αποτελεί δυνάμει τη σύνοψη της πνευματικής ζωής του κάθε χριστιανού, που περνά από το πάθος (την κένωση διά της οποίας απεκδύεται τον φίλαυτο εαυτό, το άτομο) και οδηγείται στην Ανάσταση (την ανάδυση του προσώπου και της περιχωρητικής αγάπης). Σε αυτήν, λοιπόν, αναφέρεται και το δεύτερο μέρος του τίτλου, Passion. Μαζί συνθέτουν μία ολική εικόνα της μυστικής θεωρίας του ανατολικού Χριστιανισμού.

Συμμετέχουν το Σύνολο σαξοφώνων Sax Nouveau, το Κλιμάκιο βυζαντινού χορού Ηδύμελον, η Ευτυχία Βενιωτά (πιάνο) και ο Δημήτρης Μπάκας (σύνθεση & sound art).

«… ἐν τῇ ἐρήμῳ», opus 124 (2022)

Δραματικός λυρικός μονόλογος για βαρύτονο και μπάσο κλαρινέτο

Μουσική Φίλιππος Τσαλαχούρης

Ανάθεση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Φετιχιέ Τζαμί (Ρωμαϊκή Αγορά)(Χωρητικότητα έως 50 άτομα)

Στις 17:00, 18:00 και 19:00 (Διάρκεια: περ. 30΄)

Πλοκή

Η δραματουργική πλοκή του έργου είναι δομημένη με στίχους από τους Ψαλμούς του Δαβίδ στην εύχυμη μετάφραση του Ανδρέα Κάλβου. Η επιλογή των στίχων έγινε με σκοπό τη δημιουργία ενός εσωτερικού πνευματικού ειρμού που οδηγεί από την απομόνωση και τη συντριβή στην οργή και την κατάρρευση. Ακολουθεί η σύντομη και βαθιά ανθρώπινη προσευχή του Ιωνά, από το ομώνυμο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης. Η επίκληση λυτρώνει, ακολουθούν η γαλήνη και η σιωπή. Το κείμενο του Ιωνά αποδίδεται σε μετάφραση του Χάρη Ιωσήφ. Ο ήχος του μπάσου κλαρινέτου στηρίζει, συμπληρώνει, αποκαλύπτει, υπογραμμίζει και βοηθά τον ακροατή να εστιάσει στην ουσία του κειμένου. Βαρύτονος και μπάσο κλαρινέτο δεν διαχωρίζονται, είναι η ίδια φωνή, ένας κοινός νους αλλά με δύο όψεις που αναδύονται επώδυνα από το θεμελιώδες υπαρξιακό ερώτημα.

Με τους Άγγελο Χονδρογιάννη (βαρύτονο) και Λευτέρη Τρύφωνα (μπάσο κλαρινέτο).

Στο λυκαυγές της άνοιξης

Μουσική Κυριάκος Καλαϊτζίδης

Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων «Φοίβος Ανωγειανάκης» - Κέντρο Εθνομουσικολογίας [Χωρητικότητα έως 160 άτομα]

Στις 18:00 και στις 19:00 (Διάρκεια: περ. 20΄)

Λυκαυγές ονομάζεται η χρονική περίοδος από τη στιγμή που το σκοτάδι διαλύεται μέχρι να ανατείλει ο ήλιος. Όταν μέσα στο βαθύ σκοτάδι αχνοφέγγει μία υποψία φωτός και η φύση ανυπομονεί να ξυπνήσει. Έτσι κι εμείς, στις πένθιμες, ατελείωτες, θαρρείς, μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, ανυπομονούμε για την Ανάσταση που αχνοφέγγει πότε ως υποψία και πότε ως βεβαιότητα. Στο λυκαυγές της άνοιξης ψελλίζουμε τραγούδια προσβλέποντας στο «γλυκύ Έαρ» που θα φέρει την καρδιακή ανθοφορία μας.

Η φωνή ως το τέλειο μουσικό όργανο, το κανονάκι ως ο πολύχορδος κανόνας της Ανατολής και η βιόλα ντα γκάμπα, το τοξωτό λαούτο της Δύσης, συντονίζονται σε μέλος ηδύ για να προσφέρουν παραμυθία στον ταλαιπωρημένο άνθρωπο της πολύβουης σύγχρονης Βαβυλώνας. Μια αγκαλιά, ένα χάδι κι ένα φιλί σε μία μουσική νησίδα αναστοχασμού καταμεσής του φουρτουνιασμένου πελάγους της καθημερινότητας. Σε αυτήν τη συναυλία ακούγονται πρωτότυπες συνθέσεις του Κυριάκου Καλαϊτζίδη σε στίχους της Βασιλικής Νευροκοπλή, αλλά και διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών.

Με τους Ειρήνη Δερέμπεη (φωνή), Τάσο Πούλιο (κανονάκι), Ανδρέα Λινό (βιόλα ντα γκάμπα).

Εquábili

Μουσική διεύθυνση Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Μουσείο Ακρόπολης (ισόγειο) (Χωρητικότητα έως 200 άτομα)

Στις 18:00 και στις 19:00(Διάρκεια: περ. 30΄)

Το νεοσύστατο γυναικείο φωνητικό σύνολο Equábili παρουσιάζει α καπέλα [a cappella - χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων] χορωδιακά έργα συνθετών της Αναγέννησης, του Ρομαντισμού και του 20ού αιώνα.

Θα ακουστούν συνθέσεις του Ισπανού Τομάς Λουίς ντε Βικτόρια (1548-1611) O vos omnes, του Ιταλού Τζουζέππε Βέρντι (1813-1901) Laudi alla Vergine Maria, των Γάλλων Κλωντ Ντεμπυσσύ (1862-1918) Les Angélus, Αντρέ Καπλέ (1878-1925) Sanctus και Φρανσίς Πουλένκ (1899-1963) Ave verum & Ave Maria, αλλά και των Ούγγρων Ζόλταν Κόνταϋ (1882-1967) Hegyi éjszakák και Γιόζεφ Κάραϊ (1927-2013) Hodie Christus.

Στάμπατ Μάτερ

Τζοακίνο Ροσσίνι

Μεταγραφή για μουσική δωματίου του Ζακ-Νικολά Λέμμενς (Λονδίνο, 1878)

Μουσική διεύθυνση Μάρκελλος Χρυσικόπουλος

Ιερός Καθολικός Καθεδρικός Ναός Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη (Χωρητικότητα έως 400 άτομα)

Στις 19:30 (Διάρκεια: περ. 60΄)

Στάμπατ Μάτερ

Το Στάμπατ Μάτερ του Τζοακίνο Ροσσίνι έχει μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιστορία, χαρακτηριστική τόσων μουσικών έργων που γράφτηκαν σε μια εποχή θολή όσον αφορά τα εκδοτικά δικαιώματα και κυρίως την έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η ανάθεση του έργου έγινε το 1831, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Ισπανία, από τον κληρικό και κυβερνητικό σύμβουλο Μανουέλ Φερνάντεθ Βαρέλα, στον οποίο ο Ροσσίνι και το αφιέρωσε.

O συνθέτης άρχισε αμέσως να δουλεύει πάνω στο Στάμπατ Μάτερ αλλά επικαλούμενος -ή προφασιζόμενος- λόγους υγείας, πιθανώς ένα λουμπάγκο ή μια προγενέστερη μόλυνση από γονόρροια, διέκοψε τη δουλειά του λίγο μετά την επιστροφή του στο Παρίσι. Δεχόμενος όμως πιέσεις από τον παραγγελιοδότη του προκειμένου να παραδώσει το έργο, ανάθεσε εν κρυπτώ στον συνάδελφό του Τζοβάννι Ταντολίνι την ολοκλήρωση των υπόλοιπων μερών του Στάμπατ Μάτερ, το οποίο παρουσιάστηκε τελικά από τον ίδιο τον Ταντολίνι στη Μαδρίτη το 1833.

Μετά τον θάνατο του Βαρέλα τον επόμενο χρόνο, το χειρόγραφο, με το όνομα του Ροσσίνι, κατέληξε στα χέρια του Γάλλου εκδότη Αντουάν Ωλανιέ, ο οποίος το αγόρασε από τους νόμιμους κληρονόμους για δύο χιλιάδες φράγκα. Μόλις ο Ροσσίνι το έμαθε, αποκήρυξε τη συγκεκριμένη εκδοχή ενημερώνοντας τον Ωλανιέ για τη συνδρομή του Ταντολίνι. Αυτός με τη σειρά του αποφάσισε το Στάμπατ Μάτερ να παιχτεί στο Παρίσι μόνο με τα έξι «αυθεντικά» μέρη, παρότι ο Ροσσίνι εξοργισμένος δήλωνε αποκλειστικός ιδιοκτήτης αυτών.

Εντωμεταξύ ο Ροσσίνι, με τη χαρακτηριστική εμπορική ευφυΐα του, είχε ήδη έρθει σε επικοινωνία με τον εκδότη Εζέν Τρουπενά προκειμένου λίγο αργότερα να του παραδώσει το Στάμπατ Μάτερ έχοντας αντικαταστήσει τα έξι μέρη του Ταντολίνι με τέσσερα δικά του. Η δικαστική διαμάχη ανάμεσα στον συνθέτη, τους δύο εκδότες και τους διεκδικητές των συγγενικών δικαιωμάτων θα τελειώσει με την πρεμιέρα του ολοκληρωμένου από τον Ροσσίνι έργου και με τα δικαιώματα δημόσιας εκτέλεσής του αγορασμένα από το Ιταλικό Θέατρο [Théâtre-Italien] στο δεκαπλάσιο της αρχικής τιμής.

Η μεταγραφή με πιάνο, αρμόνιο και μικρό φωνητικό σύνολο -κατά τα πρότυπα της Μικρής επίσημης λειτουργίας [Petite messe solennelle] στην αρχική της μορφή- εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1879 και οφείλεται στον Βέλγο Ζακ-Νικολά Λέμμενς, δεξιοτέχνη εκκλησιαστικού οργάνου και του αρμονίου Μυστέλ. Ας σημειωθεί πως ο ίδιος ο Ροσσίνι, αντί του αρμονίου, ως εναλλακτικό όργανο είχε σκεφτεί το ακορντεόν.

Με την υψίφωνο Μυρσίνη Μαργαρίτη, τις μεσοφώνους Θεοδώρα Μπάκα, Έλενα Μαραγκού, Σοφία Πάτση, τους τενόρους Βασίλη Καβάγια, Γιάννη Φίλια, και τους μπασοβαρύτονους Μάριο Σαραντίδη, Γιώργο Παπαδημητρίου. Συμμετέχουν οι Σοφία Ταμβακοπούλου (φορτεπιάνο) και Κωνσταντίνος Ράπτης (μπαγιάν).

Μουσική Πολεμικής Αεροπορίας

Αρχιμουσικός Επγός (ΜΣ) Αλέξανδρος Λιτσαρδόπουλος

Αφετηρία: Διονυσίου Αρεοπαγίτου (Μουσείο Ακρόπολης)

Στάση: Πλατεία Θησείου

Τερματισμός: Πλατεία Καπνικαρέας

Στις 21:15

Το βράδυ της Μ. Δευτέρας

Το βράδυ της Μ. Δευτέρας, η Μουσική της Πολεμικής Αεροπορίας θα ξεκινήσει την πορεία της από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου (Μουσείο Ακρόπολης) και με μια στάση στην πλατεία Θησείου (οδός Αποστόλου Παύλου) θα τερματίσει στην πλατεία της Καπνικαρέας (οδός Ερμού). Θα ερμηνεύσει το Αντάτζιο σε σολ ελάσσονα του Τομάζο Αλμπινόνι, το Πένθιμο εμβατήριο του Τζουζέππε Βέρντι, το Πένθιμο εμβατήριο από τη Συμφωνία αρ. 3 σε μι ύφεση μείζονα, έργο 55, γνωστή και ως Ηρωική Συμφωνία του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, αλλά και το Lacrimosa από το Ρέκβιεμ του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.

Λειτουργία των πειρασμών

Μουσική Σπύρος Καλλιβωκάς

Ανάθεση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Ιερός Ναός Αγίου Ελισαίου - Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού (Χωρητικότητα έως 50 άτομα)

Μ. Δευτέρα 18 και Μ. Τρίτη 19 Απριλίου 2022

Στις 22:30 (Διάρκεια: περ. 30΄)

H «Λειτουργία των πειρασμών»

H «Λειτουργία των πειρασμών» είναι ένα έργο στα όρια του μουσικού θεάτρου και ενός είδους σύγχρονης λειτουργίας με θέμα τους πειρασμούς της Καινής Διαθήκης. Το κείμενο του έργου, με υπογραφή του συνθέτη, προέρχεται από την Καινή Διαθήκη, σε γλώσσα μεικτή, αρχαία και νέα ελληνικά, ενώ περιλαμβάνει σπαράγματα από τα έργα ‘Ο ξεπεσμένος δερβίσης' του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και ‘Ανακάλυψε την ψυχή του' του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Πειράζω σημαίνει δοκιμάζω.

Προέρχεται από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα του πεῖρα που σημαίνει περνώ. Θα μπορούσε, λοιπόν, να ειπωθεί μεταφορικά ότι πειρασμός είναι ένα πέρασμα από μία δοκιμασία. Το έργο, κατά την εξέλιξή του, πραγματοποιεί μία περιήγηση, μία μορφή περιφοράς: Ξεκινάει από την «Αυλή των θαυμάτων», όπως αποκαλούσαν την αυλή του αρχοντικού του Λογοθέτη, και καταλήγει στο εκκλησάκι του Αγίου προφήτη Ελισαίου, όπου έψελναν ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου.

Με τους Κωνσταντίνο Ζαμπούνη, Γιάννη Φίλια (τενόρους), Γεράσιμο Παπαδόπουλο (βαρύτονο, ψάλτη), Γιώργο Παπαδημητρίου (βαθύφωνο) και Αλεξάνδρα Παπαστεργιοπούλου (κρουστά).

Υμνολογικό οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα

Βυζαντινός Χορός Τρόπος

Μουσική διεύθυνση: Κωνσταντίνος Αγγελίδης, Πρωτοψάλτης

Μετόχι Παναγίου Τάφου (Χωρητικότητα έως 150 άτομα)

Στις 22:30 (Διάρκεια: περ. 45΄)

Ο Βυζαντινός Χορός Τρόπος, υπό τη διεύθυνση του Πρωτοψάλτη και δασκάλου της ψαλτικής τέχνης Κωνσταντίνου Αγγελίδη, ερμηνεύει ύμνους της Ορθόδοξης εκκλησιαστικής παράδοσης από τις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας. Μια προσέγγιση των γεγονότων της Μεγάλης Εβδομάδας μέσα από τις ακολουθίες των ημερών. Προικισμένοι με το ιδιαίτερο τάλαντο του ποιητικού λόγου, οι υμνογράφοι της Εκκλησίας μάς κληροδότησαν μέσα από την ποιητική δημιουργία τους, τις λεπτές συγκινήσεις τους και την πνευματική εμπειρία τους. Ένδυμα του λόγου η εκκλησιαστική μουσική, «τα τραγούδια του Θεού» κατά τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που μας εισάγουν με τον προσευχητικό και αναγωγικό χαρακτήρα τους στο μυστήριο του Εσταυρωμένου και Αναστημένου Χριστού.

 

Πολιτισμός

Ροή ειδήσεων

Share