Ο λαός της Συρίας δε ξεχνά τις φρικιαστικές επιθέσεις των Άσαντ με χημικά όπλα - «Αυτό που έβγαινε από το στόμα τους ήταν απίστευτο»
«Ήταν σαν να έβγαινε σαπούνι από το λαιμό τους»
Ημέρες χαράς αλλά και ανησυχίας και αβεβαιότητας βιώνουν οι πολίτες της Συρίας μετά την εκδίωξη του τυραννικού καθεστώτος των Άσαντ που κυβερνούσαν με σιδηρένια πυγμή τη χώρα. Οι δρόμοι της Δαμασκού γεμίζουν με ανθρώπους που πανηγηρίζουν την φυγή του Μπασάρ αλ-Άσαντ στη Ρωσία.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δημόσιας κηδείας του Μαζέν αλ-Χαμάντα, ενός από τους πιο γνωστούς επιζώντες βασανιστηρίων στις φυλακές του καθεστώτος πριν από την εξαφάνισή του το 2020, η χαρά έδωσε τη θέση της στη θλίψη. Η χώρα τώρα καλείται να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι πολλοί από τους 130.000 αγνοούμενους ίσως έχουν χαθεί για πάντα.
Σε μια αγρυπνία που ακολούθησε στην κοντινή πλατεία αλ-Χιτζάζ, χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά έκλαιγαν και αγκαλιάζονταν, κρατώντας συχνά φωτογραφίες των δικών τους αγνοούμενων αγαπημένων προσώπων. Η αρχική ευφορία που επικράτησε μετά την ανακάλυψη επιζώντων σε φυλακές καθώς οι αντικαθεστωτικοί εισέβαλαν στη Δαμασκό έχει αρχίσει να ξεθωριάζει. Πολλές οικογένειες, γεμάτες αγωνία, έψαξαν σε φυλακές, νεκροτομεία και κατέφυγαν σε αρχεία και έγγραφα του καθεστώτος, αλλά δεν βρήκαν κανένα ίχνος των δικών τους ανθρώπων.
Βέβαια τα δεινά ακόμη δεν έχουν τελείωσει. Δεδομένης της τεράστιας εθνικής ποικιλόμορφίας της χώρας, πολλές και ετερόκλητες εθνικές και φυλετικές ομάδες θα κληθούν να συνεργαστούν, με έντονο τον κίνδυνο του διαμελισμού της Συρίας.
Ανησυχία για τα χημικά όπλα του Άσαντ- Σοκάρουν οι μαρτυρίες θυμάτων του σαρίν
Παράλληλα, Ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ) προειδοποίησε χθες Πέμπτη εναντίον ενδεχόμενων βομβαρδισμών σε εγκαταστάσεις όπου βρίσκονται χημικά όπλα στη Συρία, τονίζοντας πως εγείρουν κίνδυνο μόλυνσης και καταστροφής σημαντικών αποδεικτικών στοιχείων.
Μετά την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, η διεθνής κοινότητα εξέφρασε ανησυχία για την τύχη των αποθεμάτων χημικών όπλων της Συρίας.
Το Ισραήλ ανακοίνωσε τη Δευτέρα πως έπληξε «εναπομείναντα χημικά όπλα» και «πυραύλους ή ρουκέτες μεγάλες εμβέλειας», προκειμένου «να μην πέσουν στα χέρια εξτρεμιστών».
Ο γενικός διευθυντής του ΟΑΧΟ, ο Φερνάντο Άριας, διαβεβαίωσε πως οι υπηρεσίες του «παρακολουθούν στενά» τις πληροφορίες σχετικά με βομβαρδισμούς σε συριακές στρατιωτικές εγκαταστάσεις. «Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν οι βομβαρδισμοί έπληξαν εγκαταστάσεις που συνδέονται με χημικά όπλα.
Τέτοιοι βομβαρδισμοί θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κίνδυνο μόλυνσης», επισήμανε ο κ. Άριας σε ομιλία του. «Ακόμη ένας αληθινός κίνδυνος είναι η καταστροφή σημαντικών αποδείξεων για τις έρευνες που διενεργούνται από διάφορους ανεξάρτητους διεθνείς οργανισμούς για τη χρήση χημικών όπλων στο παρελθόν», πρόσθεσε.
Το 2014, ο ΟΑΧΟ δημιούργησε αυτή που βάφτισε «εξεταστική αποστολή» για να ερευνηθεί η χρήση χημικών όπλων στη Συρία. Η ομάδα αυτή υπέβαλε 21 εκθέσεις, που αφορούσαν 74 περιπτώσεις φερόμενης χρήσης χημικών όπλων στον πόλεμο, σύμφωνα με τον οργανισμό. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως χρησιμοποιήθηκαν ή πιθανόν χρησιμοποιήθηκαν σε 20 περιπτώσεις. «Επιπλέον, πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τον κίνδυνο να χαθούν επικίνδυνες χημικές ουσίες ή εξοπλισμός, χωρίς κανέναν έλεγχο», προειδοποίησε ο κ. Άριας στην ομιλία του.
Η κυβέρνηση της Συρίας αποδέχθηκε το 2013 να γίνει μέλος του ΟΑΧΟ, λίγο καιρό έπειτα από φερόμενη επίθεση με χημικά όπλα η οποία στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.400 ανθρώπους κοντά στη Δαμασκό. Είχε παραδώσει το δηλωμένο απόθεμά της για καταστροφή, όμως ο ΟΑΧΟ δεν έπαψε ποτέ να εκφράζει ανησυχία πως η επίσημη δήλωση της Δαμασκού ήταν ελλιπής, πως συνέχιζε να έχει στη διάθεσή της χημικά όπλα.
Η ισλαμιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), η ισχυρότερη από τις οργανώσεις ανταρτών που πήραν την εξουσία, δεσμεύτηκε να «συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητας για όλα όσα αφορούν την επιτήρηση των (χημικών) όπλων και των ευαίσθητων περιοχών». Η οργάνωση ανέφερε επίσης πως θα προστατεύσει τα αποθέματα χημικών όπλων που έχουν απομείνει στη Συρία και θα εγγυηθεί πως δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον αμάχων. «Ακούμε θετικά μηνύματα από τη Συρία για την ανάγκη να απαλλαγεί η χώρα από όλα τα χημικά όπλα που είχαν απομείνει μετά την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης», δήλωσε ο κ. Άριας, σπεύδοντας να διευκρινίσει πως ακόμη δεν έχει υπάρξει επίσημη επαφή με τις νέες αρχές. Η αλλαγή κυβέρνησης «μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για να εξασφαλίσουμε διασαφηνίσεις για την έκταση και την εμβέλεια του συριακού προγράμματος χημικών όπλων», έκρινε ακόμη. Πρόκειται για «καθήκον που δεν μπορέσαμε να φέρουμε σε πέρας επί της προηγούμενης κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 11 ετών», πρόσθεσε.
Σοκάρουν οι μαρτυρίες θυμάτων
Τα θύματα μιας από τις χειρότερες φρικαλεότητες του Μπασάρ αλ Άσαντ απαιτούν να μεταφερθεί πίσω από τη Μόσχα και να δικαστεί για την αεριοποίηση περισσότερων από 1.400 συγγενών τους. Η επίθεση του Άσαντ με σαρίν στο προάστιο Γκούτα της Δαμασκού το 2013 ήταν ψυχρή, υπολογιστική και παραλίγο να αλλάξει ολόκληρο τον τρόπο με τον οποίο η Βρετανία και η Αμερική χειρίζονται το συριακό καθεστώς του. Τώρα που ανατράπηκε, υπάρχει η ευκαιρία να προσαχθεί ο πρώην πρόεδρος στη δικαιοσύνη, ελπίζουν τα θύματά του.
Η Βρετανία και η Αμερική εξέτασαν αρχικά το ενδεχόμενο να αναλάβουν στρατιωτική δράση για να τιμωρήσουν τον Άσαντ για την αέρια έκρηξη στη Γούτα και για παρόμοιες επιθέσεις. Όμως, η ψυχρότητα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού σήμαινε ότι ο Άσαντ τη γλίτωσε και ότι η διαβόητη κόκκινη γραμμή του Μπαράκ Ομπάμα για τη Συρία δεν εφαρμόστηκε. Όπως μάλιστα αναφέρει το Sky News μπορείτε αναμφισβήτητα να τραβήξετε μια άλλη γραμμή από αυτό το επεισόδιο μέχρι την απόφαση του Πούτιν αργότερα να αγνοήσει τις δυτικές απειλές για την Ουκρανία.
Η Γούτα απέχει λιγότερο από 10 μίλια από το προεδρικό μέγαρο του Άσαντ. Διέπραξε ένα από τα χειρότερα εγκλήματα πολέμου αυτού του αιώνα στις παρυφές της ίδιας του της πρωτεύουσας.
Το Σαρίν είναι νευροτοξικός παράγοντας. Καταστρέφει την ικανότητα λειτουργίας του νευρικού συστήματος. Τα θύματα δεν μπορούν να ρυθμίσουν την αναπνοή τους, οδηγώντας σε ασφυξία. Είναι ένας πολύ άσχημος τρόπος να πεθάνεις. Η παραγωγή και η χρήση του έχει απαγορευτεί παγκοσμίως από τη δεκαετία του 1990.
«Παντού γύρω υπήρχαν πτώματα»
Η Wafiqa έχασε δύο από τους γιους της και δύο από τα εγγόνια της εκείνη τη νύχτα του Αυγούστου του 2013. Έκλαιγε καθώς θυμόταν τα τρομερά γεγονότα εκείνης της νύχτας.
«Μου τους έφεραν, λέγοντάς μου ότι ήταν νεκροί», είπε στο Sky News. «Μου είπαν «ελάτε να τους πάρετε»… νέοι άνδρες που σκοτώθηκαν σε χημική επίθεση».
«Ήταν γυμνοί και αυτό που έβγαινε από το στόμα τους ήταν απίστευτο. Ήταν σαν να έβγαινε σαπούνι από το λαιμό τους», πρόσθεσε. Πήγαμε στην κοντινή κλινική όπου πέθαναν τα περισσότερα θύματα.
Ο Kamel έχασε τα δύο αδέλφια του και τους γονείς του και έπεσε σε κώμα αφού καταπλακώθηκε από το δηλητήριο. «Άρχισα να βλέπω άσπρο γύρω μου, ένα πυκνό σύννεφο από σκόνη λείου, σχεδόν μεταξένιου λευκού καπνού στον ουρανό», είπε.
Ο Fadi έφτασε και βρήκε νεκρούς τους δύο γονείς, έναν αδελφό και ξαδέλφια. Μας είπε ότι οι φλέβες στο μέτωπο του πατέρα του είχαν εκραγεί καθώς πέθαινε από τη δηλητηρίαση.«Είχαμε πάθει σοκ, αρχίσαμε να κλαίμε. Γύρω μας υπήρχαν πτώματα στο έδαφος. Άνθρωποι ήταν μέσα σε αυτοκίνητα, οι μηχανές ήταν ακόμα αναμμένες, αλλά οι άνθρωποι ήταν νεκροί», είπε.
Μας οδήγησαν στο υπόγειο του κτιρίου και μας έδειξαν πού περιποιήθηκαν τα θύματα και πού συσσωρεύονταν τα πτώματα. Τα πλάνα που τραβήχτηκαν εκείνη τη νύχτα δείχνουν σκηνές απόλυτου τρόμου. Τουλάχιστον 1.400 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, πολλοί αφού εκτέθηκαν στον νευροτοξικό παράγοντα όταν έσπευσαν να βοηθήσουν άλλους.
Τα πτώματα μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν σε πέντε τάφρους, ώμος με ώμο, σε βάθος τριών σωμάτων. Ο Κασάμ βοήθησε να θαφτούν οι νεκροί. Είπε: «Δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε τον τρόπο με τον οποίο μας επιτίθονταν. Αρχίσαμε να βάζουμε ολόκληρες οικογένειες μαζί. Προσπαθήσαμε να βάλουμε μαζί τα παιδιά, τους γονείς, ακόμα και τους παππούδες και τις γιαγιάδες».
Ο κόσμος απέτυχε να τιμωρήσει τον Άσαντ για αυτή και πολλές άλλες χημικές επιθέσεις – πιστεύεται ότι έχουν πραγματοποιηθεί έως και 300.