«Πόλεμος» με το φυσικό αέριο: Η Ρωσία κλείνει τον Nord Stream 1 και εκβιάζει - Τι σημαίνει για Ελλάδα και Ευρώπη η ξαφνική διακοπή της ροής
Η Γερμανία προετοιμασμένη για διακοπή

Την ενέργεια ως όπλο χρησιμοποιεί ο Πούτιν και χθες το βράδυ το επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά με την ακραία ενέργεια να μην ανοίξει σήμερα 3/9 τον Nord Stream 1.
Ο Nord Stream 1 είχε κλείσει για τρεις ημέρες για προγραμματισμένες εργασίες και η ροή του προς Γερμανία θα εκκινούσε ξανά σήμερα. Χθες όμως η Gazprom ανακοίνωσε ότι αναβάλλεται επ' αόριστον η έναρξη της ροής λόγω τεχνικού προβλήματος, διαρροής λαδιού. Σε απάντηση η Siemens είπε ότι η διαρροή λαδιού δεν συνιστά λόγω διακοπής ροής, ενώ ο Τζο Μπάιντεν έκανε λόγο για χρήση από τον Πούτιν του φυσικού αερίου σαν όπλου κατά της Ευρώπης.
Να σημειωθεί ότι η εξέλιξη αυτή με τον Nord Stream ήρθε αφότου η Κομισιόν είχε προαναγγείλει ότι στις 14 Σεπτεμβρίου θα κάνει ανακοινώσεις μέτρων και θα επιβάλει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου με την Μόσχα να ανταπαντά οτι σε τέτοια περίπτωση θα κλείσει τη στρόφιγγα!
Η ανακοίνωση της Gazprom
Η ρωσική ενεργειακή εταιρεία Gazprom ανακοίνωσε ότι ο αγωγός Nord Stream, ζωτικής σημασίας για τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη, θα κλείσει «εντελώς» μέχρι να επισκευαστεί μια τουρμπίνα
Σε ανακοίνωσή της, η Gazprom ανέφερε ότι «διαπιστώθηκε διαρροή λαδιού μηχανής με πρόσμιξη στεγανοποιητικού υλικού στους ακροδέκτες των καλωδίων των αισθητήρων ταχύτητας του ρότορα χαμηλής και ενδιάμεσης πίεσης» στην τουρμπίνα κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας συντήρησης. «Μέχρι την επισκευή (...) η μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream θα ανασταλεί πλήρως», δήλωσε ο όμιλος.
H Gazprom υποστηρίζει μάλιστα, ότι έλαβε προειδοποίηση από την ρωσική ρυθμιστική αρχή τεχνικού ελέγχου (Rostekhnadzor) σχετικά με μια βλάβη στην τουρμπίνα. Ο αγωγός δεν θα λειτουργήσει έως ότου επιδιορθωθεί η βλάβη, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Gazprom, η διαρροή λαδιού μηχανής διαπιστώθηκε στην κύρια τουρμπίνα αερίου στον σταθμό συμπίεσης Πορτοβάγια, κοντά στην Αγία Πετρούπολη.
Στην ανακοίνωσή της αναφέρει ότι η τουρμπίνα δεν μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια μέχρι να αποκατασταθεί η διαρροή και δεν έδωσε χρονοδιάγραμμα για την επανέναρξη των προμηθειών φυσικού αερίου μέσω του αγωγού.
Λίγη ώρα αργότερα επήλθε το άδειασμα από τη Siemens
Η Gazprom επικαλέστηκε την εταιρεία Siemens, η οποία φέρεται να είπε ότι οι αναγκαίες επισκευές μπορούν να γίνουν μόνο «σε συνθήκες εξειδικευμένου εργαστηρίου».
Η διαρροή λαδιού μηχανής που, σύμφωνα με την Gazprom, εντοπίστηκε στην τελευταία εν λειτουργία τουρμπίνα του σταθμού συμπίεσης στην Πορτοβάγια δεν συνιστά τεχνικό λόγο για τη διακοπή της λειτουργίας του αγωγού Nord Stream 1, υποστήριξε από την πλευρά της η εταιρεία Siemens Energy.
«Τέτοιες διαρροές δεν επηρεάζουν συνήθως τη λειτουργία μιας τουρμπίνας και μπορούν να σφραγιστούν επί τόπου. Είναι μια διαδικασία ρουτίνας στο πλαίσιο των εργασιών συντήρησης» ανέφερε η γερμανική εταιρεία.
«Στο παρελθόν, επίσης, τέτοιου είδους διαρροές δεν οδήγησαν σε διακοπή της λειτουργίας. Στη Siemens Energy δεν έχουν ανατεθεί προς το παρόν εργασίες συντήρησης, όμως είμαστε σε αναμονή», πρόσθεσε η εταιρεία.
«Ανεξάρτητα από αυτό, έχουμε ήδη επισημάνει πολλές φορές ότι υπάρχουν πολλές άλλες διαθέσιμες τουρμπίνες στον σταθμό συμπίεσης της Πορτοβάγια ώστε να λειτουργήσει ο Nord Stream 1», καταλήγει η ανακοίνωση.
Κομισιόν: Αναξιόπιστος προμηθευτής η Gazprom
Για «επιβεβαίωση της αναξιοπιστίας» της Gazprom κάνει λόγο ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Κομισιόν, Ερίκ Μαμέρ, με ανάρτησή του στο τουίτερ.
«Η ανακοίνωση της Gazprom σήμερα το απόγευμα ότι κλείνει για άλλη μια φορά τον Nord Stream 1 με δόλια προσχήματα είναι άλλη μια επιβεβαίωση της αναξιοπιστίας της ως προμηθευτή» σημειώνει ο κ. Μαμέρ.
Προσθέτει ότι «είναι επίσης απόδειξη του κυνισμού της Ρωσίας, καθώς προτιμά να καίει το αέριο αντί να τηρεί τις συμβάσεις».
Η Γερμανία προετοιμασμένη για διακοπή
Η γερμανική ρυθμιστική αρχή του δικτύου φυσικού αερίου ανακοίνωσε από την πλευρά της ότι η χώρα είναι πλέον καλύτερα προετοιμασμένη για τη διακοπή του εφοδιασμού από τη Ρωσία, όμως προέτρεψε τους πολίτες και τις εταιρείες να περιορίσουν την κατανάλωση, μετά την ανακοίνωση της Gazprom ότι ο αγωγός Nord Stream 1 θα παραμείνει κλειστός προς το παρόν.
«Με αφορμή την απόφαση της Ρωσίας να μην επιτρέψει επί του παρόντος τη ροή αερίου μέσω του Nord Stream 1, οι τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, τα σχετικά επίπεδα αποθήκευσης και η σημαντική εξοικονόμηση καθίστανται ακόμη πιο σημαντικά» ανέφερε μέσω του Twitter ο Κλάους Μούλερ, ο πρόεδρος της Bundesnetzagentur.
«Είναι καλό που η Γερμανία είναι τώρα καλύτερα προετοιμασμένη, όμως τώρα εξαρτάται από τον καθένα και όλους μας», πρόσθεσε.
«Αυτό αποτελεί μέρος του ψυχολογικού πολέμου της Ρωσίας εναντίον μας», έγραψε στο Twitter ο Μίχαελ Ροτ, ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του γερμανικού κοινοβουλίου.
Η κατάσταση στις δεξαμενές φυσικού αερίου
Οι δεξαμενές αποθήκευσης φυσικού αερίου στη Γερμανία είναι γεμάτες σε ποσοστό 85%. Το Βερολίνο εκτιμά ότι ο στόχος που έχει τεθεί, να γεμίσουν κατά 95% μέχρι την 1η Νοεμβρίου, θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί, εκτός και αν εταιρείες και νοικοκυριά μειώσουν την κατανάλωση καυσίμου.
Η ΕΕ συνολικά έχει ήδη ξεπεράσει τον στόχο, να πληρωθούν οι δεξαμενές κατά 80% μέχρι την 1η Οκτωβρίου.
Η θέση της Ελλάδας
Αυστρία, Γερμανία και Ιταλία είναι οι πιο ευάλωτες χώρες της Δυτικής Ευρώπης εκτιμά ο οίκος αξιολόγησης Fitch. Σύμφωνα με την έκθεση του οίκου αξιολόγησης, Γερμανία και Αυστρία δεν διαθέτουν βιώσιμες βραχυπρόθεσμες εναλλακτικές ενεργειακές πηγές. Από κοντά και η Ιταλία, που έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα της μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Ο οίκος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι «υψηλή» η έκθεση της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Αυστρίας. Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα είναι «μέτρια» και άλλων δυτικών χωρών της ΕΕ «χαμηλή».
Οι δυτικές χώρες της ΕΕ είναι λιγότερο εξαρτημένες από τις κεντρικές και ανατολικές, με τις περισσότερες από τις πρώτες να έχουν χαμηλή έως μέτρια άμεση έκθεση.
Πάντως, οι διαφορές μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης είναι μεγάλες. Στο σύνολό της, η Δυτική Ευρώπη θα αντιμετώπιζε σοβαρό μακροοικονομικό σοκ στην περίπτωση πλήρους διακοπής των ροών, όπως καταλήγει η έκθεση του οίκου Fitch.
Από την άλλη, οι ΗΠΑ δεν εισάγουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Ωστόσο, επηρεάζονται όταν η Ρωσία περιορίζει τις προμήθειες στην ηπειρωτική Ευρώπη, καθώς αυτό προκαλεί αύξηση των παγκόσμιων τιμών του φυσικού αερίου.
Η ΕΕ συμφώνησε να απαγορεύσει όλες τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου που εισέρχονται δια θαλάσσης έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Θα επιτρέψει τη συνέχιση της εισαγωγής πετρελαίου μέσω αγωγών, ως «προσωρινό μέτρο», επειδή χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία εξαρτώνται από αυτό.
H Ελλάδα έχει μειώσει την κατανάλωση ρωσικού αερίου, αλλά η εξάρτησή της εξακολουθεί να είναι μεγάλη. Το α΄ εξάμηνο φέτος εισήχθη ρωσικό αέριο 13,3 τεραβατωρών έναντι 16,9 τεραβατωρών την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, μια μείωση της τάξης του 21,3%.
Κατά την ίδια περίοδο έχει αυξηθεί η εξάρτηση από το υγροποιημένο αέριο, οι εισαγωγές του οποίου αυξήθηκαν κατά 47,3% και από 11,7 τεραβατώρες πέρυσι ανήλθαν σε 17,3 το φετινό πρώτο εξάμηνο. Εως το τέλος Ιουνίου είχαν φτάσει στη Ρεβυθούσα 39 φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου έναντι μόλις 15 πέρυσι. Ωστόσο, πολλά από αυτά τα φορτία είχαν ως τελικό προορισμό άλλες χώρες, κυρίως τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία.
Τα στρες τεστ στα οποία υποβλήθηκε το ελληνικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης τον περασμένο Ιούλιο έδειξαν πως με μια σταθερή συμμετοχή των λιγνιτικών μονάδων στο 10% της ημερήσιας ηλεκτροπαραγωγής και με τη μετάπτωση πέντε μονάδων που τεχνικά έχουν τη δυνατότητα, από φυσικού αερίου να γυρίσουν σε ντίζελ, μπορεί να εξασφαλισθεί η επάρκεια ισχύος.
Όλα αυτά υπό μία βασική προϋπόθεση: ότι θα υπάρχει αρκετό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Σε αντίθετη περίπτωση, το επόμενο βήμα προβλέπει περικοπές ηλεκτρικών φορτίων, κατ’ αρχάς στη βιομηχανία.
Λιγνίτες και υδροηλεκτρικά φαίνεται ότι αποτελούν τη μόνη σίγουρη εφεδρεία του συστήματος στην Ελλάδα.
Ωστόσο, σημαντικές είναι οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από τη Ρωσία στην Ελλάδα, που αποτελούν το 29%.
Οι ΗΠΑ κήρυξαν πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία και ο όγκος των εισαγωγών πετρελαίου από το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκε κατακόρυφα τον τελευταίο χρόνο.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να συμπιέσουν τις προμήθειες πετρελαίου τους λόγω της απαγόρευσης.
Η Λιθουανία και η Φινλανδία πήραν περίπου το 80% του πετρελαίου τους από τη Ρωσία τον περασμένο Νοέμβριο, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.