Αγωνία για το μέλλον της ενέργειας: Έκτακτη συνάντηση των Υπουργών της ΕΕ - Νέα μέτρα της κυβέρνησης για την ακρίβεια
Το κύμα που «πλήττει» τα νοικοκυριά συνεχίζεται και νέες πρωτοβουλίες έρχονται άμεσα
Το πρόβλημα της ενέργειας παραμένει από τα πιο σημαντική ζητήματα στην ΕΕ, με τους αρμόδιους υπουργούς των 27 να συνεδριάζουν εκτάκτως σήμερα (2/5), μετά το εμπάργκο της Ρωσίας, που ζητά πληρωμή σε ρούβλια, αλλιώς σταματά την παροχή.
Η Μόσχα διέκοψε τις προμήθειες στη Βουλγαρία και την Πολωνία την περασμένη εβδομάδα, μετά την άρνησή τους να συμμορφωθούν προς την απαίτηση να πληρώνουν το αέριο πρακτικά σε ρούβλια.
Η Σόφια και η Βαρσοβία διαβεβαιώνουν πως σκόπευαν να σταματήσουν να προμηθεύονται φυσικό αέριο από τη Ρωσία μέσα στη χρονιά και μπορούν να αντιμετωπίσουν τη διακοπή των παραδόσεων. Ωστόσο, η κίνηση της Μόσχας ήγειρε φόβους πως μπορεί και άλλες χώρες να βρεθούν αντιμέτωπες με παρόμοια μεταχείριση, ανάμεσά τους η Γερμανία, η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία, που εξαρτάται από το ρωσικό αέριο, με την Ελλάδα επίσης να αντιμετωπίζει τα δικά της θέματα ως προς την επάρκεια σε ενέργεια.
Η αμφιβολία για κοινή στάση και η ρωσική απαίτηση
Οι εξελίξεις στο ζήτημα δεν αποκλείεται να προκαλέσουν ρωγμές στο μέχρι σήμερα ενιαίο μέτωπο της ΕΕ έναντι της Ρωσίας, καθώς πολλές χώρες μέλη εκφράζουν αντίθετες απόψεις για το ποια είναι η σωστή πορεία.
Με πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες του τομέα να πιέζονται καθώς έχουν προθεσμίες πληρωμής εντός του μήνα, οι κυβερνήσεις των χωρών μελών ζητούν πιεστικά να αποσαφηνιστεί το αν μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζουν αέριο με αυτόν τον τρόπο χωρίς να θεωρηθεί πως παραβιάζονται οι ευρωπαϊκές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας εξαιτίας της στρατιωτικής εισβολής της στην Ουκρανία.
Η Μόσχα ξεκαθάρισε ότι οι ευρωπαίοι αγοραστές φυσικού αερίου υποχρεούνται στο εξής να καταθέτουν ευρώ ή δολάρια σε ειδικούς λογαριασμούς στην ιδιωτική ρωσική τράπεζα Gazprombank, η οποία εν συνεχεία θα μετατρέπει τα ποσά σε ρούβλια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημέρωσε τους 27 ότι η συμμόρφωση προς αυτή τη ρωσική απαίτηση θα μπορούσε να θεωρηθεί παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ. Ωστόσο, πρότεινε μια παράκαμψη: οι εταιρείες να δηλώνουν πως εκτέλεσαν τις πληρωμές σε ευρώ, πριν από τη μετατροπή των καταβληθέντων ποσών σε ρούβλια.
Η Βουλγαρία, η Δανία, η Ελλάδα, η Πολωνία, η Σλοβακία και άλλα κράτη μέλη ζήτησαν πιο σαφείς οδηγίες. Οι Βρυξέλλες διαβεβαιώνουν πως τις ετοιμάζουν.
Η ρωσική κυβέρνηση επέμεινε την Παρασκευή πως δεν βλέπει κανένα πρόβλημα με την απαίτηση που πρόβαλε. Στο εξής θα θεωρεί ότι οι πληρωμές εκτελέστηκαν μόνον αφού το ξένο συνάλλαγμα μετατραπεί σε ρούβλια.
Ενώ Βουλγαρία και Πολωνία αρνήθηκαν να συμμορφωθούν προς τις απαιτήσεις της Ρωσίας, η Γερμανία μοιάζει να προτιμά τον μηχανισμό παράκαμψης των κυρώσεων που πρότεινε η Επιτροπή, ώστε να αφεθούν οι εταιρείες να πληρώνουν σε ρούβλια, ενώ η Ουγγαρία επίσης έχει καταστήσει σαφές πως σκοπεύει να ικανοποιήσει την απαίτηση της Μόσχας.
Οι πληρωμές σε ρούβλια θα βοηθήσουν τη Ρωσία να αμβλύνει τον αντίκτυπο των κυρώσεων. Τα έσοδά της από τις εξαγωγές υδρογονανθράκων εξάλλου καλύπτουν εν μέρει το κόστος αυτής που αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία.
Νέα στήριξη από την κυβέρνηση
Επισπεύδονται, παράλληλα, οι κυβερνητικές ανακοινώσεις για το νέο πακέτο στήριξης στην ενέργεια, καθώς οι υψηλοί λογαριασμοί οδηγούν σε απόγνωση νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μέσα στο Μάιο θα ανακοινωθεί το εθνικό σχέδιο δράσης για την ενέργεια, το οποίο θα μπει σε εφαρμογή τον Ιούνιο. Οι τελευταίες πινελιές μπαίνουν τις επόμενες ημέρες, καθώς πρέπει πρώτα να υπολογιστεί το δημοσιονομικό κόστος.
Η πορεία των τιμών - πρωτίστως στην ενέργεια αλλά και σε βασικά αγαθά - είναι ένα θέμα που εκτός από την οικονομική διάσταση έχει και πολιτικό αντίκτυπο. Το προφίλ της κυβέρνησης έχει υποστεί ρωγμές τους τελευταίους μήνες λόγω των ανατιμήσεων και στο «γαλάζιο» στρατόπεδο θέλουν να προλάβουν περαιτέρω αντιδράσεις.
Εναλλακτικά σενάριο είναι στο τραπέζι όπως η επιβολή πλαφόν ή ο συνδυασμός πλαφόν με επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος, ενώ έχει φουντώσει η συζήτηση για την ρήτρα αναπροσαρμογής. Να σημειωθεί πως ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας πήρε πρωτοβουλία, μαζί με άλλους Δικηγορικούς Συλλόγους, να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για το θέμα της ρήτρας.
Ένα φλέγον θέμα που απαιτεί επίσης απάντηση είναι πως θα αντιμετωπίζονται ευάλωτα νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν τους υπέρογκους λογαριασμούς του ρεύματος. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου μεταξύ άλλων σημείωσε πως «κανένας λογαριασμός δεν κόβεται, αν τον αφήσεις απλήρωτο μια φορά. Κανένας λογαριασμός δεν κόβεται ακόμα και αν τον αφήσεις απλήρωτο ενδεχομένως και δεύτερη φορά, εφόσον έχεις κάνεις ρύθμιση. Και είμαι σίγουρος ότι -και οι πάροχοι- αντιλαμβάνονται ότι είναι μια δύσκολη συγκυρία, ότι είμαστε σε ένα μεσοδιάστημα που έρχεται μια ουσιαστική ρύθμιση».
Από την κυβέρνηση επισημαίνεται πως το θέμα των τιμών στην ενέργεια είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση. Ωστόσο σε περίπτωση που φανεί πως δεν πρόκειται να ληφθούν τολμηρές αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου θα μπει σε εφαρμογή το εθνικό σχέδιο δράσης.
Το σχέδιο θα είναι οριζόντιο και θα δοθεί έμφαση στη λήψη μέτρων στήριξης όσων καταναλώνουν από 300 κιλοβατώρες και πάνω, οι οποίοι μπορεί να βλέπουν τους λογαριασμούς ρεύματος τέσσερις και πέντε φορές πάνω. Παράλληλα στόχος είναι το σχέδιο να καλύπτει έναν χρονικό ορίζοντα αρκετά μεγάλο, ώστε να μπορέσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις να κάνουν ένα σχεδιασμό.
Στα σκαριά είναι και ένα νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα, καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να τραβά την ανηφόρα. Το βασικό σενάριο προβλέπει μια δεύτερη επιταγή ακρίβειας για τους ευάλωτους, ενώ εξετάζονται αυξήσεις σε συγκεκριμένα προνοιακά επιδόματα. Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο και ενός οριζόντιου μέτρου στήριξης, όπως για παράδειγμα η μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα (ενδεχομένως δύο ή τρία προϊόντα).
Τέλος έρχονται ανακοινώσεις για ένα νέο στεγαστικό πρόγραμμα με έμφαση στα νέα ζευγάρια αλλά και για ένα διευρυμένο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού. Στα θέματα αυτά θα αναφερθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, που ξεκινά την Παρασκευή και ολοκληρώνεται την Κυριακή.
Aκολουθήστε μας στo Google News
