Νικόλαος Δραγούμης: Ο παρανοϊκός γιος ενός πρωθυπουργού! Διαβάστε εδώ για την καταστροφική σχέση με τον πατέρα του και τον εγκλεισμό του σε ψυχιατρεία!!!
Τον ονόμασαν «Βαν Γκογκ της Ελλάδας». Ήταν ένας εξαίρετος ζωγράφος, γιος πρωθυπουργού, που περιπλανήθηκε για χρόνια σε διάφορα ψυχιατρεία της Ευρώπης και τελικά πέθανε στο «Δρομοκαΐτειο». Ογδόντα χρόνια μετά το θάνατό του η ζωή του Νικόλαου Δραγούμη ανεβαίνει στο σανίδι με το έργο «Η σκιά του ειδώλου» του συγγραφέα Γρηγόρη Χαλιακόπουλου.
Της ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΝΑΓΟΥ
Ήταν γιος πρωθυπουργού και δεν υπάρχει γι' αυτόν καμία μνεία στην καλλιτεχνική και πολιτισμική μας ιστορία. Ακόμη και στο διαδίκτυο η μόνη αναφορά είναι ότι πρόκειται για ένα από τα έντεκα παιδιά του Στέφανου Δραγούμη που είχε στα χέρια του τις τύχες της Ελλάδα από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 1910 καθώς και ότι ήταν ένα από τα αδέλφια του Ίωνα Δραγούμη.
Κι όμως ο Νικόλαος Δραγούμης ήταν ένας εξαίρετος ζωγράφος, πρόδρομος στη χώρα μας του ιμπρεσιονισμού. Μάλιστα τον αποκάλεσαν «Βαν Γκογκ της Ελλάδας». Όμως ο Νικόλαος ήταν διαταραγμένη προσωπικότητα και έσβησε τελικά εξαιτίας της παράνοιάς του στο «Δρομοκαΐτειο», στις 6 Ιανουαρίου του 1933 και αφού για 22 ολόκληρα χρόνια είχε νοσηλευτεί σε διάφορα ψυχιατρεία της Ευρώπης. Ογδόντα χρόνια μετά το θάνατό του, η ζωή του ανεβαίνει στο σανίδι με την παράσταση «Η σκιά του ειδώλου» στο «Θέατρο Ημέρας» (η πρεμιέρα θα γίνει στις 29 Ιανουαρίου). Το έργο υπογράφει ο συγγραφέας Γρηγόρης Χαλιακόπουλος, ο άνθρωπος που ανακάλυψε τη ζωή και το έργο του Δραγούμη. Τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει η καθηγήτρια θεατρολογίας και σημειολογίας του θεάτρου του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρίκα Θωμαδάκη, η μουσική είναι του Φίλιππου Περιστέρη και τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο Βασίλης Παπαδημητρίου.
Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος ανακάλυψε την ιστορική φυσιογνωμία του Νικόλαου -αλλά άγνωστη στους Έλληνες- το 1995 όταν πήγε στο «Δρομοκαΐτειο» για να μελετήσει τα αρχεία με τα σημαίνοντα πρόσωπα που ζούσαν ή έζησαν εκεί όπως οι Βιζυηνός, Φιλύρας, Βώκος και άλλοι. Εκεί βρήκε τα πρώτα στοιχεία. «Ο πρωτότοκος γιος του Στέφανου Δραγούμη, Νικόλαος, υπήρξε η πλέον ευαίσθητη και ευάλωτη μορφή της οικογένειας αλλά και η μοναδική που παρέμεινε στην αφάνεια, εξ αιτίας της παραφροσύνης του», υποστηρίζει ο συγγραφέας του έργου. «Όλα τα παιδιά, πλην του Νικόλαου, έκαναν επιτυχημένους γάμους, σπούδασαν και άφησαν γερό όνομα πίσω τους, όπως για παράδειγμα η Ναταλία που ήταν σύζυγος του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά. Εκτός του πασίγνωστου Ίωνα, μεγάλη μορφή υπήρξε και ο Φίλιππος, ο οποίος παντρεύτηκε την Ελένη Βαλαωρίτη, κόρη του Ιωάννη, και απέκτησε έναν γιο, τον σημερινό βυζαντινολόγο και μουσικολόγο Μάρκο Δραγούμη, τον πατέρα της γνωστής και πολύ δημοφιλούς ηθοποιού Ναταλίας Δραγούμη».
Σύμφωνα με τον Γρηγόρη Χαλιακόπουλο για την κατάσταση του Νικόλαου Δραγούμη σημαντικό ρόλο έπαιξε ο πατέρας του. «Ως πρωθυπουργός ήθελε τα αγόρια του να έχουν επιτυχημένη επιστημονική και πολιτική καριέρα. Η πίεση που του ασκήθηκε να σπουδάσει επιστήμη που δεν επιθυμούσε, σε συνδυασμό με το αυστηρό οικογενειακό κατεστημένο των Δραγούμηδων, επιβάρυναν την ήδη ταραγμένη ψυχή του και επίσπευσαν τον εγκλεισμό του σε διάφορα ψυχιατρεία. Τον ήθελαν να ακολουθεί καριέρα διπλωμάτη, αλλά εκείνος, τύπος μποέμ, ανατρεπτικός και ασυμβίβαστος, είχε πάθος με τη ζωγραφική. Παρόλα αυτά, καταπίεσε τον εαυτό του και τελείωσε με το ζόρι τη Νομική Σχολή της Σορβόννης. Επέστρεψε στην Ελλάδα, έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1897 και έφυγε πάλι για τη Γαλλία, δίχως να αποχαιρετήσει καν την οικογένειά του».
Και πως έζησε ένας γιος πρωθυπουργού χωρίς χρήματα και ψυχικά ευάλωτος στη Γαλλία;
Επειδή λάτρευε τη θάλασσα, προσπάθησε για ένα διάστημα να γίνει ναυτικός, αλλά δεν το κατόρθωσε. Αποφάσισε να παραμείνει στη Γαλλία, όπου και σπούδασε ζωγραφική με δάσκαλο τον σπουδαίο Bougereau. Οικονομικά τα έβγαζε πέρα με τη βοήθεια μιας Ρωσίδας θείας του, καθότι η μητέρα του ήταν κατά το ήμισυ Ρωσίδα. Όσο κι αν τα αδέλφια του προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα που απασχολούσε τον πατέρα Στέφανο Δραγούμη, με τη συμμετοχή τους στην πολιτική και κοινωνική ζωή, ο Νίκος ήταν το αγκάθι, ο ανεπιθύμητος.
Δηλαδή τον απέρριψαν;
Ναι! Αλλά δεν πτοήθηκε. Ζωγράφιζε τοπία, πορτρέτα, γυμνές γυναίκες, αγρότες, χωρικούς, παίρνοντας ερεθίσματα από τη γαλλική ύπαιθρο. Τα έργα του, στηριγμένα στην ιμπρεσιονιστική τεχνοτροπία, αποτελούσαν απόδειξη του ταλέντου του και παράλληλα αποτύπωναν την αντίθεσή του με το μεγαλοαστικό περιβάλλον των Δραγούμηδων. Για να ενισχύει το πενιχρό εισόδημά του δούλευε και στα χωράφια. Με τον καιρό, όμως, η υγεία του άρχισε να κλονίζεται.
Πότε αρρωσταίνει ψυχικά για πρώτη φορά;
Η πρώτη κρίση ήταν το 1911. Ζούσε σε πόλη της Προβηγκίας όταν ο δήμαρχος ενημέρωσε τηλεγραφικά τους δικούς του. Έτρεξε αμέσως κοντά του ο Ίωνας, που τον συνόδευσε σε κλινική της Νεάπολης. Ακολούθως τον έφερε στην Ελλάδα. Μαζί τους ήρθε και η αγαπημένη του Ρωσίδα ζωγράφος Lydia Borgek. Από καιρό ήθελε να την παντρευτεί, γι' αυτό και ζήτησε από τον πατέρα του να τους παραχωρήσει ένα μικρό αγρόκτημα της οικογένειας στην Ελευσίνα ώστε να ζήσουν μαζί. Ο Στέφανος Δραγούμης, όμως, αρνήθηκε. Αυτή η απόρριψη επιβάρυνε την κατάστασή του. Το μυαλό του σάλεψε και αποφάσισαν να τον κλείσουν σε ένα σπίτι που νοίκιασαν στα κτήματα του Μπενάκη στην Κηφισιά. Αρνήθηκαν ακόμα και στη Lydia να τον βλέπει. Το 1913 τού επέτρεψαν να πάει μαζί της στην Άνδρο, όπου εκεί -σε μια αναλαμπή του- ζωγράφισε ορισμένα από τα ωραιότερα έργα του. Δυστυχώς, όμως, η κατάστασή του χειροτέρεψε και αναγκάστηκαν να τον πάνε στην Ελβετία.
Τόσα γεγονότα και η ιστορία τα έχει αποσιωπήσει;
Εύκολα εκείνη την εποχή μάθαινες τα συμβάντα; Άλλωστε ποιος θα μπορούσε να πληροφορηθεί τα ιδιαίτερα μιας οικογένειας τόσο μεγάλης και τρανής. Ο Νικόλαος έπρεπε να μείνει στην αφάνεια για να μη ντροπιάζει την αστική μεγαλοπρέπεια των Δραγούμηδων. Η τρέλα τότε ήταν δαιμονοποιημένη. Άλλες εποχές... Ο Νικόλαος πλέον ήταν τρόφιμος των ευρωπαϊκών ψυχιατρείων. Το 1931, με την οικονομική κρίση, τον έφεραν από τη Γενεύη στο «Δρομοκαΐτειο». Πέθανε άγνωστος εκεί μέσα στις 6-1-1933.
Τα έργα του πού βρίσκονται;
Τα περισσότερα έργα του βρίσκονται στην Προβηγκία και ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές. Εκείνος δεν πούλησε ούτε έναν πίνακά του καθόλη τη διάρκεια του βίου του από ιδεολογική και μόνο στάση ζωής. Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης, όταν τον συνάντησε στο Παρίσι, τον βάφτισε «Βαν Γκογκ της Ελλάδος». Η δε τεχνοτροπία που ακολουθούσε στη ζωγραφική, τον κατατάσσει στις ξεχωριστές περιπτώσεις της νεοελληνικής Τέχνης, καθότι ανήκε στην κατηγορία των κηλιδιστών καλλιτεχνών. Είναι αυτός που μάλλον έφερε τον ιμπρεσιονισμό στην Ελλάδα.
Για περισσότερα νέα κάντε κλικ εδώ
Aκολουθήστε μας στo Google News
