Σαμοθράκη: Αναπάντητα ερωτήματα για το μυστηριακό νησί... Ποια είναι τα 999 ξωκλησια του θρύλου και τι κρύβει το χιλιοστό;
Σαμοθράκη: Καλεσμένες μάγισσες και ονειροπόλοι...
Λουσμένη στο ημίφως του φεγγαριού που κρύβει τις μυήσεις στους Μεγάλους Θεούς από τα βλέμματα όσων δεν είναι έτοιμοι να δεχτούν τη διαφορετικότητά της, η Σαμοθράκη, πατρίδα της φτερωτής Νίκης, του χειμάρρου Φονιά και του νεφελοσκέπαστου Σάου, ανοίγει τα χαρτιά της για πρώτη φορά... Μην πλανηθείς, όχι όλα...
Αποστολή-κείμενο: Μάνος Κιαπόκας ([email protected])
«Να έχεις πάντα καλούς δρόμους», μου ευχήθηκε και μου χάρισε έναν κρύσταλλο από τα σπλάχνα του Ιερού Βουνού και ένα σημειωματάριο με τη Νίκη απ'εξω για να γράφω τις σκέψεις μου... Αυτή είναι η τελευταία ανάμνησή μου από τη Σαμοθράκη, το ταξίδι που πρέπει να κάνεις μόνο όταν νιώσεις έτοιμος γι' αυτό. Αλλά γιατί αρχίζω αντίστροφα; Γιατί όλα σε αυτό το μικρό νησί του νομού Έβρου είναι εντελώς «κόντρα», μυστηριακά, αινιγματικά, σαν μια σιωπηλή συνωμοσία των Μεγάλων θεών, των Καβείρων που έζησαν και λατρεύτηκαν εδώ και μυούσαν το κοινό στις χθόνιες τελετές τους, τις τρομερές, τις ακατάληπτες... Που δεν ξεχώριζαν δούλο από άρχοντα, άνδρα από γυναίκα, παρά μόνο όσους νικούσαν το φόβο και περνούσαν την περίφημη πύλη του Ήλιου με δεμένα μάτια (μπορούμε να τη δούμε ακόμα και σήμερα, αν περιπλανηθούμε στον αρχαιολογικό χώρο της Παλαιόπολης). Μάλιστα όσοι λάμβαναν μέρος στα μυστήρια φορούσαν στο χέρι τους δαχτυλίδι από μαγνητίτη (υπάρχει άφθονος στο νησί) με το σύμβολο των Καβείρων με τα 2 μπλεγμένα φίδια. Κάποια, μάλιστα, βρέθηκαν μέχρι και στα 1.200 μ. και ήταν ένα σημάδι αναγνώρισης μεταξύ ομοίων αλλά και δείγμα σεβασμού.
ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Γιατί δεν έχει ανακαλυφθεί το αρχαίο λιμάνι; Γιατί χτίστηκαν 999 ξωκλήσια για να προσκυνάς και ένα για να ψάχνεις, αφού ο θρύλος το θέλει γεμάτο με «αρίφνητους θησαυρούς» που θα μας φέρουν πίσω την Πόλη; Γιατί τα πάνω από 60.000 κατσίκια πίνουν θαλασσινό νερό; Πώς γίνεται ένα νησί 178 τ.χλμ. να έχει διαφορετικά μικροκλίματα, έτσι ώστε στη μια μεριά να έχει 8 μποφόρ και στην άλλη πλήρη άπνοια («αραβία», όπως λένε οι ντόπιοι); Γιατί ο Μέγας Αλέξανδρος «σπάρθηκε» εδώ, στο σώμα της Ολυμπιάδας, από τον βασιλιά Φίλιππο Β΄; Τι γύρευαν οι πειρατές ήδη από τον Μεσαίωνα και ανάγκασαν τους κατοικους να οχυρώσουν τη Χώρα τους στο βουνό, αθέατη από τη θάλασσα και μάλιστα μην έχοντας (ή μη φανερώνοντας) κανένα δείγμα πλούτου; Πώς γίνεται να φυτρώνουν βερικοκιές πάνω στο κύμα, όταν ο βοριάς ραπίζει κάθε σημείο του νησιού με δυνατούς ανέμους; Πόσες εντέλει βάθρες (μικρές πισίνες από καταρράκτη σε καταρράκτη) έχει η Σαμοθράκη; Πολλά τα αναπάντητα ερωτήματα και τα ανεξηγητα μυστήρια που εξάπτουν τη φαντασία του περιηγητή... Έτσι κι εγώ βρέθηκα εδώ για να μπορέσω να πάρω όσες περισσότερες απαντήσεις μπορώ...
«ΒΙΙΚΑΛΑΚΕΣ ΚΑΙ ΦΑΝΤΑΜΑΤΑ»
Ένα παράδειγμα των θρύλων που συνοδεύουν το νησί είναι τα υπερφυσικά όντα που εικάζεται ότι κατοικούν εδώ. Εξάλλου και το φυσικό τοπίο ενδείκνυται για να εξάψει τη φαντασία. Πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει το όρος Σάος (Φεγγάρι), που στα 1.660 μ. αποτελεί έναν όγκο γεμάτο ρέματα, ρεύματα, πηγές (ακόμα και στα 1.000 μ.), φαράγγια με περίεργα ονόματα (Φονιάς, Γριά, Γρηγοράκης), με καταρράκτες που κυλούν ανάμεσα στο οργιώδες πράσινο και καταλήγουν σε βάθρες στις οποίες οι ταξιδευτές αναζωογονούνται... ψυχή τε και σώματι. Εδώ λένε ότι κατοικούν οι βιικάλακες (βρικόλακες), οι αταγίδες (νεράιδες) και τα φαντάματα (φαντάσματα) των δέντρων, που σου μιλάνε με φωνή ανθρώπων που έχεις χάσει και σε αποτρελαίνουν. Υπάρχουν όμως και οι τόπακες, τα καλά ξωτικά που κατοικούν στα σπίτια και τα δέντρα προστατεύοντάς τα.
ΠΡΩΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ...
Αλλά ας πάμε λίγο πιο... συμβατικά. Αυτό που αντικρίζεις φτάνοντας στο λιμάνι της Καμαριώτισσας (κάνοντας 2,5 ώρες πλού από την Αλεξανδρούπολη, απ' όπου μέχρι στιγμής είναι και ο μόνος τρόπος πρόσβασης) είναι εντελώς απατηλό και παραπλανητικό. Μαγαζιά αμφιβόλου αισθητικής και κανένα αρχιτεκτονικό στυλ. Βέβαια εδώ έχει ό,τι χρειαστεί κάποιος, όπως τράπεζα, φαρμακείο, ταχυδρομείο, internet και κάποιες πολύ καλές επιχειρήσεις για φαγητό. Στην περιοχή υπάρχουν και κάποιες αξιοπρεπέστατες ξενοδοχειακές μονάδες με βοτσαλωτή παραλία με θέα στις κορυφές του Άθω, οι οποίες διαθέτουν και πισίνα για να χαρείς τη βουτιά σου ακόμα κι αν ο... Αίολος έχει άλλη άποψη. Η Καμαριώτισσα αποτελεί την αφετηρία για να ανακαλύψεις τις ομορφιές του νησιού, φυσικά όσες είσαι έτοιμος να αντιληφθείς, γιατί εδώ τα ενεργειακά πεδία σε άλλους φέρονται... ευγενικά και σε άλλους δημιουργούν περίεργες και ανεξήγητες ενοχλήσεις... Ρωτώντας τους ντόπιους μού έδωσαν την εκδοχή τους. «Η Σαμοθράκη ό,τι έχεις μέσα σου στο εξωτερικεύει στο μέγιστο... είναι εντολή των Καβείρων»!
ΧΩΡΑ, Η ΜΑΓΙΚΗ!
Επόμενος σταθμός η Χώρα, διατηρητέος οικισμός, χτισμένος σαν θέατρο σκαρφαλωμένο σε λόφο, με σφιχταγκαλιασμένα σπιτάκια για να αντέχουν το σφοδρό άνεμο, πήλινα κεραμίδια, μικρά παράθυρα, καλντερίμια και το μισογκρεμισμένο κάστρο των Ενετών Γκατελούσι του 14ου αι. να στέκει σαν λαβωμένος φρουρός αγναντεύοντας το Θρακικό πέλαγος. Αφήνεις το αυτοκίνητο και ανηφορίζεις πεζή. Όλοι σε χαιρετούν, σε καλούν για καφέ, πού να πρωτοπιείς; Aπαραίτητη επίσκεψη, ο Λευκός Πύργος από το 1951, λίγο πριν την πλατεία. Φημισμένο сafe-ζαχαροπλαστείο μέχρι τα πέρατα του κόσμου για τα εξαιρετικά γλυκά του. Ο Lonely Planet γράφει διθυράμβους για το «Πίσα και Πούπουλα» (το οποίο μάλιστα είναι πατενταρισμένο και έχει την πιο αφράτη και βελούδινη σοκολατένια γεύση που μπορεί να φανταστείς). Θα το συνοδέψεις με παγωτό αγριοτριαντάφυλλο, αγριόδυοσμο και ό,τι άλλο μαγικό έχει παρασκευάσει ο Γιώργος. Εδώ θα πιεις λεμονάδα σπιτική με κανέλα και ντόπιο μέλι, freddo από ελληνικό καφέ, θα χορτάσεις με πρωινό από μαρμελάδες βερίκοκου και λεβάντας, πράουστο ή πραούστι (τοπικό, σπάνιο φρούτο μεταξύ κορόμηλου και δαμάσκηνου), ενώ το βράδυ υπάρχει ενημερωμένη κάβα για cocktails, και όχι μόνο (τηλ. 25510 41601). Ακριβώς απέναντι θα βρεις τη Λυδία, ένα στέκι πανέμορφο και παρεΐστικο, με πάσο, τραπεζάκια ανάμεσα σε ορτανσίες και τον φιλόξενο Παναγιώτη στις επάλξεις. Εδώ έχει πρωινά με τοπική μυζήθρα, μαρμελάδες σπιτικές, γλυκά κουταλιού από τη γιαγιά, μέλι ορεινό και φυσικά ποτάκι το βράδυ στη δροσιά. Καθημερινά από τις 09:00 (κιν. 6976 222951). Aν σε ενδιαφέρει να μείνεις στη Χώρα, υπάρχουν τα ενοικιαζόμενα δωμάτια Αξίερος σε παλιό σπίτι του 1912, με όλες τις ανέσεις και τιμή από €30 το δίκλινο (Χώρα, κιν. 6972 771515, τηλ. 2551041294, www.axieros.gr), αλλά και οι ολοκαίνουριες κατοικίες Ατζανού που στεγάζονται σε ένα πλήρως ανακαινισμένο παραδοσιακό δίπατο του 1925. Εδώ θα βρεις όλες τις ανέσεις, κουζίνα, πλυντήριο, κλιματισμό σε 2 κατοικίες εξαιρετικής αισθητικής, με υλικά την πέτρα, το ξύλο και το σίδερο. Τιμή: Από €60 το δίκλινο (Χώρα, κιν. 6970 364600, 6942 403346). Στην πλατεία μπορείς να φας στο 1900 (τηλ. 25510 41244) κατσικάκι γεμιστό με συκωτάκια, ρύζι και μάραθο, κεφτέδες μυρωδάτους και πλιγούρι δροσιστικό.
ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ ΠΙΣΩ ΤΙΣ ΠΥΞΙΔΕΣ...
Δεν πρέπει να εξαντλήσεις την περιήγησή σου στη Χώρα και την Καμαριώτισσα. Στα νότια, 10 χλμ. περίπου μακριά, με ηπιότερο κλίμα και εύφορα χωράφια υπάρχει η μοναδική αμμώδης παραλία της Σαμοθράκης, η Παχιά Άμμος, που μοιάζει να ξεπήδησε από ραψωδία του Ομήρου. Ήρεμη, με βλάστηση που ξεπετάγεται ανάμεσα σε αμμόλοφους , ευτυχώς παραμένει οργανωμένη κατά το ήμισυ. Επιστρέφοντας θα πας στον Προφήτη Ηλία στις 4 ταβέρνες του χωριού για κατσικάκι στη σούβλα (και σε άλλες παραλλαγές), ενώ αξίζει μια μικρή παράκαμψη για την Παναγία Κρημνιώτισσα με την απίστευτη θέα.
Επιλέγοντας τη βόρεια μεριά, πρώτη σου στάση η Παλαιόπολη, στα 10 χλμ. από την Καμαριώτισσα, με το Ιερό των Μεγάλων Θεών και το Αρχαιολογικό Μουσείο (είσοδος:€3, καθημερινά, εκτός Δευτ., από τις 08:30-15:00). Θα θαυμάσεις το Αρσινόειο (το μεγαλύτερο κυκλικό οικοδόμημα της αρχαιότητας) και τους ναούς όπου γίνονταν οι μυήσεις προς την κάθαρση. Το ιερό ιδρύθηκε τον 7ο αι. π.Χ. από Αιολείς, ενώ ήταν στολισμένο με αμύθητης αξίας αφιερώματα, ένα από αυτά η περίφημη Νίκη, ύψους 2,75 μ., που αφού απήχθη το 1863 από τον Γάλλο Champoiseau, μεταφέρθηκε στο Λούβρο. Στο μουσείο υπάρχει ένα πετυχημένο αντίγραφο. Οδηγώντας προς τα Θέρμα, με τις ιαματικές πηγές που χρησιμοποιούνται από τα βυζαντινά χρόνια, τα 2 χλμ. πεζοπορίας ανάμεσα σε αιωνόβια πλατάνια θα σε οδηγήσουν στη Γριά Βάθρα (την πιο εύκολα προσιτή) για βουτιές. Από εδώ ξεκινάει μονοπάτι για την κορυφή Φεγγάρι, η διάβαση του οποίου διαρκεί περίπου τρεισήμισι ώρες (την κάνουν στην πανσέληνο του Αυγούστου με διανυκτέρευση στο καταφύγιο), ενώ υπάρχει και διαδρομή που οδηγεί στις πηγές του Φονιά. Καλύτερα όμως να απευθυνθείς στον ορειβατικό σύλλογο Σαμοθράκης (κιν. 6979 008451), γιατί το έδαφος είναι σαθρό σε πολλά σημεία και τα περισσότερα μονοπάτια δύσβατα. Στο Λιμανάκι των Θερμών (13 χλμ. από Καμαριώτισσα) θα συναντήσεις το εξωτικό beach bar Saoki. Θα αράξειςεδώ για καφέ, ναργιλέ, cocktails, παρέα με сhillout, reggae, funky μουσικές αλλά και πολλά lives. Πολύ κοντά (στα 2 χλμ.) βρίσκονται τα 2 δημοτικά κάμπινγκ, που είναι ημιελεύθερα (ορίζονται, δηλαδή, από έναν χώρο και υπάρχουν οι ανάλογες παροχές, αλλά ο καθένας απλώνει τη σκηνή του όπου θέλει στα 30 στρέμματα, τηλ. 25510 98244, 41584). Απαραίτητη στάση για φαγητό το εστιατόριο Καρυδιές στο χωριό Κάτω Καριώτες, μέσα σε μια πράσινη όαση εντελώς άτακτη αλλά τόσο αγχολυτική... Τρεις γενιές εστιατόριο, ήταν αρχικά περίφημο για την ομελέτα του, πλέον, όμως, προστέθηκε κατσίκι σε 15 διαφορετικές παραλλαγές καθημερινά (με δαμάσκηνο, κρασί, με κυδώνια, στη λαδόκολα, αυγολέμονο, με βλήτα) που θα κάνει πάρτι στον ουρανίσκο σου! Συνοδέψε με φασόλια τσιγαριαστά και ζυμωμένο σπιτικό ψωμί από σαμοθρακίτικο αλεύρι (καθημερινά από τις 12:00, τηλ. 25510 98266). Από εδώ μικραίνει και η απόσταση για τη δεύτερη πιο γνωστή παραλία του νησιού, τους Κήπους, με την άγρια ομορφιά και το βότσαλο, που την προσεγγίζεις στο τέρμα του δρόμου. Είναι κατά το ήμισυ οργανωμένη, αν και οι περισσότεροι επιλέγουν την ήσυχη και απόμακρη μεριά της.
Για το τέλος, άφησα την πιο... άβατη γωνιά του νησιού, τον Βάτο στο νότιο τμήμα. Φτάνεις εκεί μόνο με σκάφος κι εδώ θα κολυμπήσεις σε βαθιά νερά γεμάτα ψαρότοπους, θα δοκιμάσεις τις αντοχές σου στις καταδύσεις (εμπιστεύσου το Καταδυτικό Κέντρο Σαμοθράκης, τηλ. 22510 41830), ανακαλύπτοντας το ναυάγιο του 1950 στο Καρκάνι, το Κρεμαστό Νερό (τον 4ο της Ευρώπης και τον 11ο του κόσμου ψηλότερο καταρράκτη της Ελλάδας και τον μόνο που χύνεται στη θάλασσα από ύψος 180 μ.) και θα θαυμάσεις περίεργους γεωλογικούς σχηματισμούς που θυμίζουν... Ίνκας, τέρατα, εξωγήινους, θεϊκές και αποτρόπαιες μορφές και ό,τι άλλο ορίσει η φαντασία και το υποσυνείδητό σου...
ΝΕΑ ΣΕΛΗΝΗ
Μετά την τελευταία επίσκεψη στη Χώρα, επιστρέφω βιαστικά στο ξενοδοχείο, ο αέρας λυσσομανάει και το καράβι μου φεύγει στα επόμενα 20 λεπτά. Δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί, αλλά κάτι με παροτρύνει να το χάσω, να κρυφτώ στην απλοϊκή και συνάμα συμπαντική αρμονία του μικρού αυτού τόπου. Εύχομαι σε όλους τους ταξιδευτές να βρεθούν μια μέρα στα εδάφη του Ιερού Νησιού και να ακούσουν τις εσωτερικές φωνές τους... Γιατί η Σαμοθράκη, αυτή η χούφτα ονείρου, φιλοξενεί ψαγμένους ταξιδευτές και όχι τυχαίους ταξιδιώτες...
Aκολουθήστε μας στo Google News
