Σαν σήμερα, 06 Οκτωβρίου 1981: Δολοφονείται ο Ανουάρ Σαντάτ σε ζωντανή μετάδοση – Ο πρόεδρος που πλήρωσε την ειρήνη με το Ισραήλ με τη ζωή του

Η δολοφονία του Ανουάρ Σαντάτ στις 6 Οκτωβρίου 1981, είναι ένα γεγονός που στιγμάτισε τη σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής. Η δολοφονία του είχε ως αποτέλεσμα να τερματιστεί βίαια η πορεία ενός ηγέτη που επιδίωκε την ειρήνη και παράλληλα να αναδείξει την αυξανόμενη επιρροή του ισλαμιστικού εξτρεμισμού στην περιοχή.

Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ και οι συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ

Η 6η Οκτωβρίου δεν ήταν μια τυχαία ημερομηνία για την Αίγυπτο. Τη συγκεκριμένη ημέρα, η χώρα γιόρταζε την επέτειο της αιφνιδιαστικής έναρξης του Πολέμου του Γιομ Κιπούρ το 1973, όπου αιγυπτιακές δυνάμεις είχαν καταφέρει να περάσουν τη Διώρυγα του Σουέζ, επιτυγχάνοντας μια σημαντική νίκη ενάντια στις ισραηλινές δυνάμεις. Ο Σαντάτ, ο οποίος ήταν ο αρχιτέκτονας αυτής της επιχείρησης, είχε αποκτήσει τεράστιο κύρος στον αραβικό κόσμο.

Ωστόσο, η πορεία του άλλαξε ριζικά με τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ το 1978 και την Συνθήκη Ειρήνης με το Ισραήλ το 1979. Ο Σαντάτ, μαζί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μεναχέμ Μπέγκιν και υπό την αιγίδα του προέδρου των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ, υπέγραψαν μια ιστορική συμφωνία που τερμάτιζε τη δεκαετή εχθρότητα μεταξύ των δύο χωρών. Για αυτή την πρωτοβουλία του, ο Σαντάτ τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης, αλλά η κίνηση του θεωρήθηκε προδοσία από πολλές αραβικές χώρες, που τον απομόνωσαν πλήρως. Οι ισλαμιστές εξτρεμιστές, που ήταν κάθετα αντίθετοι με την ειρήνη, τον θεώρησαν στόχο.

Η δολοφονία και το πολιτικό κίνητρο

Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής παρέλασης στο Κάιρο, ομάδα στρατιωτών, μελών της ισλαμιστικής οργάνωσης Αλ-Τζιχάντ, έστρεψε τα όπλα της προς την εξέδρα των επισήμων. Ο Σαντάτ δέχτηκε πυρά και χειροβομβίδες, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί επιτόπου μαζί με έντεκα ακόμα άτομα, μπροστά στον κόσμο. Ο αντιπρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ, που βρισκόταν δίπλα του, τραυματίστηκε ελαφρά και λίγες ημέρες αργότερα ανέλαβε την προεδρία της χώρας.

Τα κίνητρα της δολοφονίας ήταν σαφώς πολιτικά και θρησκευτικά. Οι δολοφόνοι θεωρούσαν ότι ο Σαντάτ είχε προδώσει τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο με την ειρηνευτική του συμφωνία με το Ισραήλ, ενώ ταυτόχρονα τον κατηγορούσαν για τις αυστηρές πολιτικές καταστολής που είχε επιβάλει απέναντι σε ισλαμιστές αντιφρονούντες.

Η δολοφονία του Ανουάρ Σαντάτ υπήρξε σημείο καμπής για τη Μέση Ανατολή. Από τη μία, έκοψε βίαια την πορεία ενός ηγέτη που επιδίωξε να τερματίσει δεκαετίες πολέμου και να προωθήσει τη διπλωματία, από την άλλη ανέδειξε την άνοδο του ισλαμιστικού εξτρεμισμού, ο οποίος τις επόμενες δεκαετίες θα επηρέαζε καταλυτικά την πολιτική ζωή της περιοχής. Η πράξη αυτή αποτελεί ένα οδυνηρό παράδειγμα του πώς οι πολιτικές αποφάσεις, όσο γενναίες και αν είναι, μπορούν να προκαλέσουν ακραίες αντιδράσεις και να οδηγήσουν σε τραγικές συνέπειες. Η κληρονομιά του Σαντάτ παραμένει αμφιλεγόμενη, αλλά η δολοφονία του αποτελεί μια τραγική υπενθύμιση του πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι η ειρήνη.